Giải quyết dứt điểm những vấn đề văn hóa cấp bách, tạo nền tảng đổi mới căn cơ, đồng bộ
Sáng 18/3, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã chủ trì cuộc họp nghe Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035.
Hai nhóm nhiệm vụ lớn của Chương trình là: Những vấn đề cấp thiết trong bảo tồn, phục dựng các giá trị, di sản văn hóa; xây dựng cơ chế, chính sách đột phá, đổi mới trong lĩnh vực văn hóa, theo xu thế thời đại.
"Phạm vi, đối tượng, mục tiêu, các nhóm nhiệm vụ… của Chương trình phải phù hợp với khuôn khổ pháp lý hiện hành, có thời hạn cụ thể", Phó Thủ tướng lưu ý.
Xác định các nhiệm vụ, đề án ưu tiên, cấp bách về văn hóa
Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông cho biết, Chương trình đặt ra 7 mục tiêu tổng quát và 9 nhóm mục tiêu cụ thể; tập trung vào các hoạt động thuộc lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật gồm: Di sản văn hóa; văn hóa cơ sở; nghệ thuật biểu diễn; mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm; điện ảnh; thư viện, giáo dục văn hóa; đào tạo; văn hóa dân tộc; văn hóa đối ngoại; công nghiệp văn hóa…
Nêu 10 yêu cầu, nguyên tắc đặt ra trong Chương trình, Thứ trưởng nhấn mạnh nhiệm vụ tạo chuyển biến quan trọng trong nhận thức; tăng cường hiệu quả, hiệu lực quản lý Nhà nước trong điều hành thực hiện Chương trình; tập trung huy động các nguồn lực tạo ra động lực tổng thể và chuyển biến đột phá cho phát triển văn hóa, xây dựng con gười Việt Nam. Đồng thời bảo đảm ngân sách cho xây dựng, phục dựng, trình diễn của các đoàn nghệ thuật truyền thống; khai thác tốt hơn khía cạnh kinh tế của văn hóa…
Chương trình gồm 10 nội dung thành phần, 153 chỉ tiêu chi tiết, 42 nhiệm vụ cụ thể, 186 hoạt động chi tiết. Một số nội dung thành phần gồm: Phát triển con người Việt Nam có nhân cách, lối sống tốt đẹp; xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, văn minh; phát triển hệ thống hạ tầng, cảnh quan, thiết chế văn hóa đồng bộ, hiệu quả; nâng cao hiệu quả thông tin tuyên truyền và giáo dục văn hóa; bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa dân tộc; thúc đẩy phát triển văn học, nghệ thuật; phát triển các ngành công nghiệp văn hóa; đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ trong lĩnh vực văn hóa; phát triển nguồn nhân lực văn hóa; hội nhập quốc tế, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại và lan tỏa các giá trị văn hóa Việt Nam ra thế giới…
Đánh giá cao những nhiệm vụ trọng tâm nêu ra trong Chương trình, PGS.TS Nguyễn Hồng Vinh đề nghị thống nhất tên gọi của Chương trình, căn cứ vào các văn kiện của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ, đặc biệt chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Nhấn mạnh yêu cầu đồng thời thực hiện chấn hưng và phát triển văn hóa trong thực hiện Chương trình, PGS.TS Nguyễn Hồng Vinh cho rằng, các nhiệm vụ phải làm cho văn hóa thấm sâu vào đời sống tinh thần của mỗi con người, mỗi cộng đồng, mỗi dân tộc, bằng sức mạnh nội sinh của toàn xã hội. Bên cạnh đó, yêu cầu, nguyên tắc đặt ra của Chương trình cần tăng cường đầu tư ngân sách Nhà nước đáp ứng yêu cầu phát triển văn hóa trong từng giai đoạn cụ thể.
Một số đại biểu đề nghị đẩy nhanh việc lấy ý kiến thẩm định của các bộ, ngành bảo đảm tiến độ trình Quốc hội vào kỳ họp thứ 7, tháng 5/2024; các nhiệm vụ, mục tiêu phải mang tính định lượng cao, khả thi; nguồn vốn thực hiện chương trình, nhất là giai đoạn 2025-2030, cần được đánh giá tác động kỹ lưỡng; xây dựng bộ tiêu chí xác định các nhiệm vụ, đề án ưu tiên, cấp bách…
Huy động sự tham gia của những người hoạt động về văn hóa, nghệ thuật
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ KH&ĐT tổng hợp, tiếp thu đầy đủ các ý kiến đóng góp, khẩn trương hoàn thiện Báo cáo đề xuất Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035 đúng thời hạn.
Bộ VHTTDL quán triệt, bám sát các văn kiện của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ, nhằm giải quyết những tồn tại, hạn chế trong lĩnh vực văn hóa đã được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu lên tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc (tháng 11/2021), cũng như các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội.
Chương trình cần rà soát, kế thừa, tổng hợp các nhiệm vụ, mục tiêu của các chương trình, đề án, chiến lược phát triển văn hóa, nghệ thuật chuyên ngành, nhằm tạo nguồn lực, sức mạnh tổng hợp, tránh dàn trải.
Theo đó, Nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong gìn giữ, phục dựng những di sản, giá trị văn hóa cấp bách; xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc hiện có, đồng thời tạo nền tảng đổi mới căn cơ, đồng bộ công tác quản lý, khai thác, phát huy, phát triển văn hóa.
Bên cạnh việc cho ý kiến về tên Chương trình, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, phạm vi thực hiện "trước hết phải tập trung ở trong nước". Các hội văn hóa nghệ thuật, địa phương, chuyên gia cần đóng góp tích cực vào việc xây dựng tiêu chí xác định đối tượng, mục tiêu, nhóm nhiệm vụ, giải pháp về đầu tư, đào tạo, cơ chế, chính sách,… cho từng lĩnh vực chuyên ngành, cũng như những người hoạt động, quản lý Nhà nước về văn hóa nghệ thuật.
"Có những nhiệm vụ có thể thực hiện ngay mà không cần kinh phí như xây dựng chuẩn mực đạo đức trong cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp, nơi công cộng và trên môi trường số… dựa trên hệ giá trị văn hóa quốc gia", Phó Thủ tướng gợi mở.
Phó Thủ tướng cũng cho ý kiến về một số vấn đề tồn tại trong quản lý Nhà nước, cơ chế tài chính, đào tạo nhân lực... liên quan đến lĩnh vực văn hóa nghệ thuật.
