Khám phá các sinh vật kỳ lạ ở Rãnh Mariana, đáy sâu nhất đại dương
Rãnh Mariana nằm trên phần đáy khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương là địa điểm sâu nhất trên đại dương với những điều bí ẩn về đa dạng sinh học. Môi trường khắc nghiệt như vậy, liệu có tồn tại sự sống?
Sự thật về nơi sâu nhất Đại Dương
Rãnh Mariana có chiều dài trung bình 2.550 km, rộng khoảng 69 km. Rãnh đại dương sâu nhất thế giới này là ranh giới của 2 mảng kiến tạo, mảng Thái Bình Dương bị lún xuống dưới mảng Phillipines tạo thành một vực sâu.
Địa điểm sâu nhất trên đại dương được đặt theo tên của quần đảo Mariana gần đó. Quần đảo Mariana được gọi theo tên của hoàng hậu Tây Ban Nha Mariana de Augustin.
Độ sâu lớn nhất của rãnh Mariana lên đến 10.971 m dưới mực nước biển. Theo tính toán của các nhà khoa học, nếu đặt trọn ngọn Everest (cao 8.848 m) xuống đáy vực này thì đỉnh núi sẽ cách mặt biển hơn 2.000 m.
Nơi sâu nhất của rãnh Mariana được các nhà khoa học đặt tên là vực thẳm Challenger - theo tên tàu Challenger II của Hải quân Hoàng gia Anh. Con tàu này đến đo đạc khu vực trên vào năm 1951.
Ở dưới đáy vực thẳm Challenger, áp suất nước khoảng 1.086 bar (1.071 atm) gấp 1.000 lần so với áp suất khí quyển tiêu chuẩn ở mặt nước biển. Nhiệt độ đáy rãnh khoảng 1 - 4 độ C. Trong những năm qua, nhiều nhóm chuyên gia tiến hành các chuyến thám hiểm tại rãnh Mariana, đặc biệt là vực thẳm Challenger.
Có nhiều sự sống trong môi trường khắc nghiệt
Cho đến ngày nay với những tiến bộ khoa học rõ rệt, loài người đã biết về đại dương nhiều hơn và đều khẳng định rằng dưới đáy biển thực sự là một nơi có sự sống phát triển phong phú.
Hồi cuối năm 2014, Jeffrey Drazen tại Đại học Hawaii ở Honolulu đã dẫn đầu một cuộc thám hiểm đến khe vực Mariana. Cuộc hành trình này đã khiến cho Drazen hết sức ngạc nhiên khi thấy sự đa dạng sinh học của khe vực này.
Do môi trường ở đáy vực là một bóng tối hoàn toàn nên các loài sinh vật nơi đây đã tiến hóa một cách kì lạ để phù hợp với môi trường sống.
Ánh sáng không thể chạm tới Rãnh Mariana biến nó thành một khu vực tối đen như mực. Tất cả các sinh vật sống ở dưới này đều bị mù, và chúng có làn da trong suốt nhìn thấy được cả nội tạng.
Một số loài có đôi mắt khổng lồ để dễ bắt được ánh sáng. Một số khác không có chức năng của thị giác nhưng lại mạnh về xúc giác để cảm nhận con mồi.
Có những loài có khả năng tự phát sáng để thu hút con mồi khác tự tìm đến.
Không có ánh sáng mặt trời cũng cũng khiến cho các loại tảo hoặc cây cỏ không thể phát triển, bởi vậy thức ăn dưới đây rất thiếu thốn. Nguồn thức ăn chủ yếu của các sinh vật chỉ là dựa vào xác phân hủy của các loài cá, tôm ở các tầng trên trôi xuống.
Nhiệt độ nơi đây cũng hết sức khắc nghiệt khi chỉ dao động từ -1 cho đến 4 độ C. Đáng sợ hơn nữa khi áp suất lên đến 8 tấn mỗi inch, nhiều hơn mức sức ép bình thường ở trên mặt biển 1.000 lần.
Sự kết hợp giữa môi trường lạnh giá và áp suất cũng tạo nên những tác động lạ lùng lên cơ thể các sinh vật.
Tất cả tế bào ở động vật đều được bao quanh bởi một lớp màng bằng chết béo. Lớp màng này ở dạng lỏng để truyền tín hiệu thần kinh và giúp cho quá trình trao đổi chất từ trong ra ngoài.
Các nhà khoa học đều cho rằng sự sống của mọi sinh vật trên Trái Đất đều bắt nguồn từ sự phát triển và tiến hóa lâu dài từ các sự sống dưới đáy biển. Bởi vậy các sinh vật ở khe vực Mariana có thể sẽ giúp được các nhà khoa học tìm về cội nguồn sự ra đời của loài người.
Nguyễn Linh (T/h)
