Phú Thọ: Hàng chục chiếc tàu đua nhau 'tàn phá' sông Chảy
Hàng chục chiếc tàu đua nhau vươn vòi hút cát từ sông Chảy bơm thẳng lên các bãi tập kết chưa có phép. Chính quyền địa phương ở đâu?
Khai thác cát làm lở đất ven sông
Nhận được phản ánh của bạn đọc về tình trạng khai thác, tập kết cát trái phép trên địa bàn xã Hùng Xuyên (huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ), Phóng viên Tạp chí Kinh tế Môi trường tìm về địa điểm nói trên để ghi nhận thông tin.
Di chuyển từ cầu Đoan Hùng về hướng trung tâm xã Hùng Xuyên, chỉ chưa đầy 10 km, chúng tôi bắt gặp tấp nập các phương tiện khai thác, vận chuyển cát đang hoạt động. Âm thanh từ những cỗ máy “khổng lồ” trên mặt sông Chảy gầm gào ầm ĩ, phá vỡ khung cảnh yên bình nơi đây.
Theo ghi nhận của Phóng viên vào thời điểm trung tuần tháng 7/2021, trên sông Chảy hiện có hàng chục phương tiện đang khai thác cát, hoạt động hết công suất. Ngoài những tàu cuốc công suất lớn, thì có rất nhiều tàu hút cát loại nhỏ cũng đang miệt mài cắm thẳng vòi vào bờ sông để hút cát.
Càng gần trung tâm xã Hùng Xuyên, hoạt động khai thác cát trên sông Chảy càng tấp nập hơn. Các tàu cuốc đổ thẳng cát vào các tàu vận chuyển. Rất nhiều tàu khác đua nhau vươn vòi hút cát, đổ thẳng lên các bãi tập kết trên bờ.
Tại bãi tập kết nằm đối diện cây xăng Nghinh Xuyên (xã Hùng Xuyên), hàng trăm khối cát được các tàu hút bơm thẳng từ sông Chảy lên, chất cao thành núi.
Theo ghi nhận của PV, trên địa bàn xã Hùng Xuyên có nhiều bãi tập kết cát ven bờ sông. Toàn bộ các bãi này đều đã được làm mặt bằng sẵn, mở đường tạm kết nối với tuyến đường tỉnh lộ trước mặt để các loại xe 3 - 4 chân dễ dàng ra vào chở cát.
Anh Nguyễn S. bức xúc: “Tình trạng khai thác cát ở đây là vấn đề nhức nhối bấy lâu. Dưới sông thì tàu hút, tàu cuốc chạy cả ngày. Chúng cắm thẳng vòi vào bờ để hút cát, làm sụt lún hai bên bờ sông, khiến phần mộ ven sông, soi bãi của nhiều gia đình bị sạt lở. Trên bờ thì xe quá tải vận chuyển cát chạy rầm rập, gây mất an toàn giao thông, gây ô nhiễm môi trường… Nhiều khi đến giờ đưa đón con cháu đi học, dọc đường bụi bay mù mịt, phải đứng lại một lúc mới dám đi tiếp, rất nguy hiểm”.
Chính quyền biết, nhưng...
Trao đổi với Phóng viên, ông Vũ Quang Tuân - Phó Chủ tịch UBND xã Hùng Xuyên cho biết: “Trên địa bàn xã hiện có 2 đơn vị được UBND tỉnh Phú Thọ cấp phép khai thác cát là Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Phúc Thịnh và Công ty TNHH Khai thác khoáng sản Hưng Thịnh. Các điểm mỏ của hai công ty này có thời gian khai thác là 3 năm".
Theo ông Vũ Quang Tuân, trong quá trình khai thác, cũng có một số hộ gia đình phản ánh về việc khai thác cát ảnh hưởng đến người dân xung quanh. Khi có thông tin phản ánh, lãnh đạo xã cũng có giải quyết, yêu cầu đơn vị khai thác khắc phục hậu quả. Tuy nhiên, thẩm quyền cấp xã hạn chế nên khó giải quyết triệt để.
Khi Phóng viên hỏi về các điểm khai thác kết hợp làm bãi tập kết cát trên địa bàn, ông Tuân cho biết trên địa bàn không có bãi tập kết nào. Chỉ đến khi phóng viên cung cấp hình ảnh về các bãi tập kết này, cùng với sự xuất hiện của ông Quyết – cán bộ địa chính xã Hùng Xuyên thì ông Tuân mới biết trên địa bàn xã mình có 3 bãi tập kết trái phép?
Khi được hỏi về giấy phép hoạt động của 3 bãi tập kết cát trên địa bàn, ông Vũ Quang Tuân cho biết: “Các bến bãi tập kết ở ven sông Chảy trên địa bàn xã chưa bến nào được cấp phép. UBND tỉnh đã đi kiểm tra, đến cuối tháng 7/2021 các bãi tập kết này mới được đưa vào quy hoạch, sau đó mới lên kế hoạch cho thuê đất”.
Khi được hỏi về việc kiểm tra, xử lý các tàu khai thác, bãi tập kết không phép trên địa bàn, ông Vũ Quang Tuân – Phó Chủ tịch xã Hùng Xuyên tỏ ra lúng túng. Ông Tuân khẳng định, địa phương đã nắm được sự việc nhưng chưa tiến hành kiểm tra lập biên bản, tạo điều kiện cho doanh nghiệp làm ăn.
Khi được hỏi đơn vị nào là chủ của các doanh nghiệp, cả ông Vũ Quang Tuân – Phó Chủ tịch xã Hùng Xuyên và ông Quyết – cán bộ địa chính xã Hùng Xuyên đều cho rằng các bãi tập kết cát trái phép này của Công ty TNHH Khai thác khoáng sản Hưng Thịnh vì trong thời gian qua Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Phúc Thịnh gần như ngừng hoạt động hoàn toàn.
Tại buổi làm việc, khi Phóng viên đề nghị UBND xã Hùng Xuyên cử cán bộ xuống kiểm tra, xác định ai là chủ các điểm khai thác, tập kết cát trái phép này thì ông Tuân chỉ hứa sẽ cho cán bộ xuống kiểm tra sau.
Sau gần một tuần chờ đợi, chúng tôi nhận được câu trả lời của ông Vũ Quang Tuân cho biết: Chưa xác định được chủ của các điểm khai thác, tập kết trái phép này là ai vì lúc đoàn xuống kiểm tra bãi không hoạt động?
Dù có những dấu hiệu sai phạm trong quá trình khai thác, tập kết cát trên địa bàn nhưng chính quyền UBND xã Hùng Xuyên vẫn chưa có động thái quyết liệt công tác quản lý, xử lý sai phạm.
Sự việc khiến dự luận không thể không đặt câu hỏi về công tác quản lý tại địa phương đã thực sự sát sao hay chưa, mà vẫn để hậu quả cho người dân gánh chịu? Đề nghị cơ quan chức năng tỉnh Phú Thọ khẩn trương kiểm tra, làm rõ những dấu hiệu vi phạm này.
GS.TS Hoàng Xuân Cơ, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Nghiên cứu khoa học Môi trường Việt Nam thuộc TW Hội Kinh tế Môi trường Việt Nam cho biết, hoạt động khai thác trái phép cát đương nhiên không đáp ứng các yêu cầu về khảo sát, xin cấp phép, không có nghiên cứu kỹ lưỡng về tác động của hoạt động này đối với địa hình, địa chất, hình thái của lòng sông, chế độ dòng chảy, diễn biến lòng, bờ, bãi sông không có các phương án bảo vệ lòng, bờ, bãi sông, hồ…
Hoạt động này gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như: Làm gia tăng nguy cơ mất ổn định bờ sông; Sạt lở bờ, bãi ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt sản xuất hoa màu; Đe dọa đến an toàn đê điều, tính mạng, tài sản và an toàn của người dân; Suy giảm mực nước sông trong mùa cạn…
“Cần phải chấm dứt các hoạt động khai thác trái phép bằng cách nâng cao hơn nữa vai trò của cơ quan quản lý Nhà nước ở địa phương. Thậm chí có những chế tài quy định trách nhiệm, xử lý người đứng đầu khi để xảy ra sai phạm trong địa bàn thuộc thẩm quyền quản lý”, GS.TS Hoàng Xuân Cơ nêu quan điểm.
Tạp chí Kinh tế Môi trường tiếp tục thông tin.
Nhóm PV
