Từ 1/10, bỏ các quy định về tính tỷ lệ nội địa hóa ôtô
Mới đây, Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành thông tư bãi bỏ các văn bản quy phạm pháp luật quy định về phương pháp xác định tỷ lệ nội địa hóa đối với ôtô.
Ngày 12/8, Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành thông tư bãi bỏ các văn bản quy phạm pháp luật quy định về phương pháp xác định tỷ lệ nội địa hóa đối với ôtô.
Theo đó, cơ quan này bãi bỏ Quyết định số 28/2004, Quyết định số 05/2005 và Thông tư 05/2012 về phương pháp xác định tỷ lệ nội địa hóa đối với ôtô. Thông tư do Thứ trưởng Lê Xuân Định ký có hiệu lực từ ngày 1/10.
Như vậy, sau gần 20 năm, quy định liên quan tới tỷ lệ nội địa hóa và mức độ rời rạc của linh kiện ôtô nhập khẩu được Bộ này ban hành chính thức được bãi bỏ. Bởi các quy định nêu trên không còn phù hợp với thực tiễn phát triển của công nghệ sản xuất ôtô.
Trước đó, Hiệp hội Doanh nghiệp Cơ khí Việt Nam (VAMI) đã kiến nghị đến Thủ tướng và các bộ ngành liên quan cho rằng các văn bản xác định tỷ lệ nội địa hóa ôtô đang gây chồng chéo và không phù hợp, đề nghị bãi bỏ để tăng năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp trong nước.
Theo Hiệp hội Doanh nghiệp Cơ khí Việt Nam (VAMI), việc bỏ quy định cách tính tỷ lệ nội địa hóa ôtô sẽ giúp cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ôtô trong nước duy trì sản xuất trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt với ôtô nguyên chiếc nhập khẩu từ ASEAN với thuế suất 0% từ năm 2018.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cũng cho rằng quy định về cách tính tỷ lệ nội địa hóa ôtô và mức rời rạc của linh kiện nhập khẩu có nhiều điểm bất cập, cần sửa đổi.
"Trong bối cảnh hội nhập, các hãng ôtô sẽ chỉ định các nhà máy tại mỗi quốc gia thực hiện nội địa hóa linh kiện khác nhau dựa trên thế mạnh của các nước, nhằm đảm bảo tỷ lệ nội khối đạt tối thiểu theo mức yêu cầu để được hưởng thuế suất thuế nhập khẩu 0% khi xuất khẩu trong nội khối, theo từng quy định trong các Hiệp định thương mại. Do đó, các quy định liên quan tới phương pháp xác định tỷ lệ nội địa hóa đã không còn phù hợp" - Thứ trưởng Bộ Công Thương nhận định.
PGS.TS Trần Hữu Nhân, Trưởng Khoa Giao thông - Trường ĐH Bách khoa TP.HCM, góp ý cách tính tỉ lệ nội địa hóa đối với ôtô cần bám vào 2 điều kiện: đặc trưng kết cấu của cụm tổng thành (hệ thống), vai trò của nó trên chiếc xe và đặc trưng về công nghệ để tạo ra tổng thành.
"Cùng là chi tiết thân xe nhưng công nghệ tạo ra thân xe buýt khá đơn giản còn xe du lịch đòi hỏi công nghệ cao hơn. Không thể cào bằng, cần có sự phân biệt để từ đó xác định được giá trị thực chất. Chẳng hạn, riêng giá thành tạo nên cụm tổng thành đối với hệ thống điện, điện tử đã chiếm 50% giá trị xe" - PGS.TS Trần Hữu Nhân nói thêm.
Theo ông Nguyễn Minh Đồng, chuyên gia ôtô, với cách tính tỉ lệ nội địa hóa hiện nay, Việt Nam khó có thể sản xuất được chiếc xe có chất lượng cao. Bởi vì, cách tính này đánh giá thấp những bộ phận quan trọng trên xe, còn những bộ phận không quan trọng lại được tính tỉ lệ cao. Việc thay đổi cách tính tỉ lệ nội địa hóa cũng là cách đặt ra đòi hỏi cao hơn với hãng xe để nhà sản xuất nâng cao chất lượng sản phẩm với công nghệ tiên tiến nhất.
"Khoảng 5 năm nữa, ôtô châu Âu sẽ tràn ngập thị trường trong nước do được miễn, giảm thuế nhập khẩu theo các hiệp định thương mại tự do. Cơ quan chức năng cần nhanh chóng xây dựng tiến trình hỗ trợ ngành sản xuất, lắp ráp ôtô trong nước, nếu không, doanh nghiệp ôtô sẽ chuyển sang nhập khẩu để hưởng lợi, từ đó gây bất lợi cho toàn ngành" - ông Đồng lưu ý.
Hà Lan
