Xe máy điện bùng nổ và kỳ vọng xanh hóa đô thị (Bài 1)

Theo dõi KTMT trên

Bùng nổ xu hướng xe điện

Trong những năm gần đây, Việt Nam chứng kiến sự chuyển dịch mạnh mẽ từ xe máy sử dụng động cơ đốt trong sang xe máy điện, một xu hướng đang ngày càng lan rộng tại các đô thị lớn. Theo thống kê từ Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), trong năm 2024, doanh số xe máy điện tại Việt Nam đã đạt 2,9 triệu chiếc, tăng trưởng 4,9% so với năm 2023. Đây là con số ấn tượng phản ánh sự thay đổi rõ nét trong thói quen tiêu dùng của người dân.

Nguyên nhân dẫn đến sự bùng nổ này đến từ nhiều yếu tố, trong đó nổi bật là sự quan tâm ngày càng lớn đến môi trường sống và chi phí vận hành hợp lý. Xe máy điện không chỉ tiết kiệm chi phí nhiên liệu, bảo dưỡng mà còn thể hiện trách nhiệm của người tiêu dùng với xã hội thông qua việc giảm phát thải khí nhà kính.

Tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM – nơi thường xuyên đối mặt với tình trạng ùn tắc và ô nhiễm không khí nghiêm trọng – nhu cầu sử dụng xe máy điện tăng mạnh. Đặc biệt, nhóm người trẻ tuổi, nhân viên văn phòng, sinh viên và những người yêu thích công nghệ đang là đối tượng chính thúc đẩy thị trường.

Thị trường tiềm năng cho xe máy điện

Hiện nay, các thương hiệu xe máy điện tại Việt Nam chủ yếu được chia thành hai nhóm: thương hiệu nội địa và thương hiệu quốc tế.

Đầu tiên, phải kể tới Vinfast. Đây là cái tên đã đặt nền móng cho ngành xe máy điện trong nước khi là thương hiệu Việt Nam đầu tiên giới thiệu xe máy điện đến thị trường, với mẫu xe Klara. Trước đó, thị trường gồm toàn các thương hiệu lạ lẫm, cách đặt tên na ná nhau. Các năm sau, VinFast giới thiệu nhiều mẫu xe máy điện từ phân khúc giá rẻ đến cao cấp.

VinFast định hướng sẽ trở thành hãng xe thuần điện đẳng cấp quốc tế. Bên cạnh những thiết kế thời thượng, đón đầu xu hướng, xe máy điện VinFast còn tích hợp những công nghệ thông minh như: Kết nối thông minh, mở - khóa xe máy điện bằng điện thoại, theo dõi hành trình, chống trộm… giúp cải thiện đáng kể trải nghiệm của người dùng. Hiện, VinFast chia các dòng xe máy điện thành ba nhóm Phổ thông (Evo200/ Evo200 Lite), Trung cấp (Feliz S, Klara S2) và Cao cấp (Vento S, Theon S). Vừa qua, hãng này đã cho ra mắt thêm Evo Lite Neo, hướng tới đối tượng là học sinh, sinh viên.

Trong số các thương hiệu nội địa, VinFast hiện đang dẫn đầu thị trường với các mẫu xe máy điện có thiết kế hiện đại, dễ sử dụng và giá cả hợp lý. Năm 2024, VinFast đã bán ra hơn 87.000 chiếc xe máy điện, tăng trưởng 150% so với năm trước. Đây là một thành công lớn của VinFast trong việc xây dựng thương hiệu xe điện tại Việt Nam, chứng minh rằng người tiêu dùng đang ngày càng ưa chuộng các phương tiện thân thiện với môi trường.

Dat Bike

Là một doanh nghiệp trẻ, Dat Bike khởi nguồn với chiếc xe máy điện đầu tiên vào năm 2021 với kiểu dáng khác lạ và không giống với bất kỳ mẫu xe điện nào khác trên thị trường, cùng khả năng di chuyển lên đến 200 km trong một lần sạc, là mức cao vào 2021.

Cuối năm 2022, Dat Bike cho biết doanh nghiệp đã gọi vốn thành công 2,6 triệu USD từ Quỹ đầu tư mạo hiểm Jungle Ventures, vói sự tham gia của Wavemaker Partners, Hustle Fund và iSeed Ventures. Khi đó, viêc gọi thêm được vốn mới đã cho phép Dat Bike tiếp tục nghiên cứu và cài tiến công nghệ cho những dòng xe điện mớii, trong đó có Weaver 200.

Tháng 8-2024, Dat Bike tiếp tục thông báo đã huy động được khoản vay chuyển đổi trị giá 4 triệu USD từ InfraCo Asia, thành viên của Tập đoàn Phát triển hạ tầng tư nhân (PIDG). Đến nay doanh nghiệp này đã thu hút được hơn 25 triệu USD.

Trong bối cảnh thị trường xe điện ở Việt Nam đang bùng nổ, Dat Bike cho biết sẽ tập trung vào việc sản xuất các loại xe máy điện hiệu suất cao có giá cả hợp lý. 

PEGA

PEGA (tiền thân là HKbike) được biết đến là thương hiệu xe điện hàng đầu tại Việt Nam, nổi lên với hàng loạt xe điện tự thiết kế có kiểu dáng sang chảnh, đẹp mắt và chất lượng vượt trội hơn so với các dòng xe điện khác trên thị trường.

Theo giới thiệu trên website của hãng, đến nay, PEGA đã mở rộng được hệ thống phân phối chính hãng lên đến 250 showroom có diện tích từ 100 – 350m2 được đặt tại các khu vực trung tâm của các thành phố lớn trên toàn quốc và hơn 500 đại lý cấp 2 bán sản phẩm của PEGA.

EVgo là thương hiệu xe điện của Công ty cổ phần Phát triển năng lượng Sơn Hà (SHE). Công ty này có nhà máy sản xuất tại tỉnh Bắc Ninh khánh thánh năm 2020, công suất giai đoạn 1 là 20-30.000 xe/năm. Khi đó, SHE đặt mục tiêu cung cấp từ 300.000 - 600.000 xe/năm trong vòng 5 - 10 năm sau đó.

Sự tham gia của doanh nghiệp ngoại

Với một thị trường tiềm năng như Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh Chính phủ đang thúc đẩy thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững, cải thiện môi trường, xe máy điện là một lựa chọn chiến lược.

Theo công ty nghiên cứu thị trường Research and Markets, giá trị thị trường xe máy tại Việt Nam dự đoán sẽ lên đến hơn 10,2 tỉ đô la vào năm 2030. Dự báo này cùng với các tín hiệu tích cực trong việc chuyển dịch sang sử dụng phương tiện năng lượng điện những năm qua cho thấy thị trường xe điện có nhiều tiềm năng để khai phá.

Những điều này đã thôi thúc các thương hiệu nước ngoài gia nhập thị trường.

Ở phân khúc giá rẻ vẫn là các hãng xe từ Trung Quốc như Yadea. Ở phân khúc trung cấp và cao cấp, giờ đây đã xuất hiện thêm các hãng Nhật và châu Âu.

Có thể kể tới như: Yamaha, Honda, BMW, Piaggio, Yaeda, Dibao... và loạt doanh nghiệp khác.

Cuối tháng 1/2024, Công ty TNHH Electric Motorcycle Yadea (Trung Quốc) đã tổ chức lễ động thổ Nhà máy sản xuất xe máy điện thông minh tại khu công nghiệp Tân Hưng huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang. Nhà máy có tổng vốn đầu tư 100 triệu USD, công suất 2 triệu xe điện/năm, dự kiến hoàn thành và đi vào hoạt động vào năm 2025.

Trước đó, năm 2029, Công ty TNHH Electric Motorcycle Yadea đã xây dựng nhà máy sản xuất xe máy điện tại khu công nghiệp Quang Châu, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang, công suất 500.000 xe/năm. Chỉ riêng nhà đầu tư này đã có công suất tới 2,5 triệu xe điện/năm, đủ cung ứng cho toàn thị trường Việt Nam.

Trong số các thương hiệu xe máy đang sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam, Honda và Yamaha vẫn đang chiếm phần lớn thị phần. Tuy nhiên, trước áp lực cạnh tranh đến từ xe máy điện, doanh số bán của hai hãng xe Nhật Bản đang sụt giảm. Cụ thể, theo Motorcycles Data doanh số bán xe máy Honda giảm 1,5%, Yamaha giảm 10,5%.

Cùng với Honda, Yamaha… Piaggio cũng đang cho thấy động thái "lấn sân" sang phân khúc xe điện khi đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp mẫu xe máy điện Piaggio One. 

Việc những "ông lớn" trên thị trường xe máy Việt Nam như Honda, Yamaha "nhập cuộc" cạnh tranh ở phân khúc xe máy điện hứa hẹn sẽ tăng tính hấp dẫn cho cuộc cạnh tranh ở phân khúc này.

Với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ công nghệ, chính sách và nhu cầu tiêu dùng ngày càng tăng, xe máy điện tại Việt Nam không còn là xu hướng ngắn hạn mà đã trở thành một phần của chiến lược phát triển giao thông bền vững. Đây là lựa chọn thông minh giúp giải quyết bài toán ô nhiễm không khí, tiếng ồn, làm xanh hóa đô thị và góp phần cải thiện chất lượng sống cho hàng triệu người dân.

Tương lai của ngành xe điện tại Việt Nam hứa hẹn sẽ còn bứt phá mạnh mẽ hơn nữa khi kết hợp đồng bộ giữa nhà sản xuất, chính phủ và người tiêu dùng. Nếu được đầu tư bài bản và phát triển đúng hướng, thị trường xe máy điện sẽ trở thành trụ cột quan trọng trong hành trình xanh hóa đô thị và hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững quốc gia.

Bích Ngọc