Xuất khẩu cá ngừ tăng trưởng tích cực nhờ 'đòn bẩy' EVFTA
Với những cam kết cắt giảm thuế quan ngay sau khi EVFTA có hiệu lực, nhóm sản phẩm cá ngừ của Việt Nam xuất khẩu tới EU đã và đang có những lợi thế lớn. Tuy nhiên rào cản lớn nhất chính là đáp ứng được các yêu cầu về khai thác IUU của phía thị trường EU.
Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan Việt Nam, xuất khẩu cá ngừ các loại của Việt Nam tới thị trường EU trong quý 2/2021 đạt 9,36 nghìn tấn với trị giá 45,05 triệu USD, tăng 43,9% về lượng và tăng 59,3% về trị giá so với quý 1/2021.
Tính chung nửa đầu năm 2021, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam tới thị trường EU đạt 15,87 nghìn tấn với trị giá 73,33 triệu USD, tăng 39,3% về lượng và tăng 31,6% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020, chiếm 15,2% về lượng và chiếm 15,1% tổng trị giá xuất khẩu thủy sản của Việt Nam tới EU.
Cục Xuất Nhập khẩu, Bộ Công Thương cho biết, giá xuất khẩu cá ngừ tới EU trong 6 tháng đầu năm 2021 đạt bình quân 4,62 USD/kg, giảm 0,27 USD/kg so với cùng kỳ năm 2020.
Nguyên nhân khiến giá xuất khẩu cá ngừ sang EU giảm một phần là do giá cá ngừ trên toàn cầu đang có xu hướng giảm trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ cá ngừ đóng hộp trên toàn cầu trong nửa đầu năm 2021 ở mức thấp hơn so với cùng kỳ năm trước.
Tuy nhiên, ưu đãi thuế quan từ EVFTA là yếu tố quan trọng tạo nên lợi thế cạnh tranh cho xuất khẩu của Việt Nam. Ngay sau khi EVFTA có hiệu lực đã cho phép xóa bỏ thuế quan đối với các sản phẩm cá ngừ tươi sống, đông lạnh (trừ filet cá ngừ đông lạnh) và 11.500 tấn cá ngừ đóng hộp của Việt Nam.
Nhờ những nỗ lực của các cơ quan, ban ngành, doanh nghiệp và ngư dân, các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam hiện đã đáp ứng được các yêu cầu về IUU trong nửa đầu năm 2021. Đây được coi là “chìa khóa” để các doanh nghiệp xuất khẩu cá ngừ Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường EU.
Theo nhận định của Cục Xuất nhập khẩu, trong nửa cuối năm 2021, mặt bằng giá cá ngừ thế giới nói chung và tại EU nói riêng dự kiến tiếp tục duy trì xu hướng tăng trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng và nhập khẩu cá ngừ của EU hồi phục. Tuy vậy, sức ép cạnh tranh và những quy định, rào cản kỹ thuật vẫn đang và sẽ tiếp tục gây khó khăn cho ngành cá ngừ Việt Nam.
Bên cạnh đó, các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam mặc dù được hưởng các ưu đãi thuế suất từ EVFTA nhưng mức giá cá ngừ EU nhập khẩu từ Việt Nam vẫn cao hơn so với nhập khẩu từ các nhà cung cấp khác.
Đồng thời, các nhà nhập khẩu cá ngừ EU luôn ưu tiên nhập khẩu những sản phẩm cá ngừ trong nội khối EU cho dù có mức giá cao hơn. Đây là những thách thức lớn trong thời gian tới khi các doanh nghiệp muốn đẩy mạnh thị phần cá ngừ tại thị trường EU.
Hiện nay, hoạt động sản xuất, nuôi trồng và chế biến thủy sản ở nước ta đang gặp rất nhiều khó khăn do dịch Covid-19. Do vậy, cần triển khai kịp thời các biện pháp hỗ trợ cần thiết cho việc phục hồi và duy trì ổn định sản xuất, xuất khẩu, hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn và tận dụng tốt cơ hội thị trường trong thời gian tới.
Nguyễn Luận
