Cận cảnh Nhà máy xử lý rác của Công ty môi trường Tây Ninh khiến người dân lo lắng (Bài 2)
Từ khi đi vào hoạt động, Nhà máy xử lý rác của Công ty CP Công nghệ môi trường Tây Ninh trở thành nỗi ám ảnh của người dân trong khu vực vì thường xuyên xảy ra sự cố về môi trường, làm ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt và thiệt hại cho sản xuất.
Tuy nhiên, kể từ khi bắt đầu tiếp nhận và xử lý rác thải sinh hoạt (năm 2016) cho đến nay, Nhà máy xử lý rác của Công ty CP Công nghệ môi trường Tây Ninh nhiều lần bị người dân phản ánh xả thải và gặp các sự cố về rò rỉ nước thải, sập tường bao,… gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống sinh hoạt và thiệt hại cho việc sản xuất nông nghiệp của bà con.
Không chỉ liên tục xảy ra các sự cố môi trường, người dân cho rằng hiện nay công suất xử lý của nhà máy không còn đảm bảo dẫn đến tình trạng rác thải bị tồn đọng dẫn đến quá tải nghiêm trọng. Việc rác thải tồn đọng, không được che chắn kỹ lưỡng làm phát sinh nhiều ruồi nhặng, tiềm ẩn nguy cơ lân lan các bệnh truyền nhiễm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân.
Do tính chất nhà máy xử lý rác hoạt động 24/24 nên khu vực đốt rác thường xuyên xuất hiện những cột khói đen, cùng mồi hôi nồng nặc thải vào môi trường. Theo chiều gió, mùi hôi của những đợt khói làn tỏa khắp khu vực, một số gia đình ở xã nhà máy hàng 1000 mét nhưng vẫn bị ảnh hưởng bởi mùi hôi.
Bên cạnh đó, do hệ thống thu gom, xử lý nước thải chưa đồng bộ và xuống cấp đã khiến khắp nơi trong khu vực nhà máy xử lý rác đều xuất hiện nước thải, nước rỉ rác màu đen, nâu đặc quánh. Vào những thời điểm mưa lớn, các phương tiện vận chuyển và công nhân làm việc ở nhà máy luôn trong tình trạng bì bõm bởi nước thải bủa vây và không có lối thoát.
Cần một giải pháp đồng bộ giữa nhà đầu tư và các cấp quản lý
Trên thực tế, không riêng gì Tây Ninh mà ở nhiều địa phương trên cả nước, tình trạng các nhà máy rác ùn ứ hay kém hiệu quả về vấn đề xử lý còn diễn ra nhiều.
Theo một công bố mới đây, hiện nay, mỗi ngày cả nước phát sinh khoảng 60.000 tấn chất thải sinh hoạt (thường gọi là rác thải), trong đó chất thải đô thị chiếm khoảng 60%. Theo dự báo, đến năm 2025 tỷ lệ phát sinh chất thải rắn sinh hoạt tăng thêm 10 - 16%.
Trong điều kiện hệ thống công trình hạ tầng đô thị chưa đồng bộ; trình độ, năng lực quản lý chưa đáp ứng nhu cầu phát triển của đô thị hóa, áp lực về xử lý rác thải sinh hoạt ngày càng lớn.
Tại một số địa phương đã xảy ra tình trạng người dân tập trung phản đối, ngăn không cho xe chở rác vào các bãi chôn lấp do ô nhiễm môi trường nghiêm trọng và ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.
Việc mở rộng các bãi chôn lấp gặp nhiều khó khăn do không nhận được sự ủng hộ của người dân. Vì vậy, triển khai các biện pháp xử lý chất thải rắn sinh hoạt bằng công nghệ hiện đại, đáp ứng tiêu chuẩn môi trường để thay thế dần biện pháp chôn lấp là hết sức cấp bách và mang tính căn cơ, lâu dài.
Tuy nhiên, đang có một thực tế là tình trạng “loạn công nghệ" xử lý chất thải rắn sinh hoạt, dẫn đến nhiều doanh nghiệp, công ty môi trường có vốn nhà nước đã đầu tư nhiều kinh phí để xây dựng nhà máy nhưng hiệu quả lại rất hạn chế và gây lãng phí nguồn lực.
Bên cạnh đó, Thông tư 07/2017 của Bộ Xây dựng hướng dẫn phương pháp định giá dịch vụ xử lý chất thải rắn sinh hoạt chưa cụ thể nên các địa phương áp dụng theo cách khác nhau, công nghệ khác nhau giá cũng khác nhau và rất khó tính toán để có hành lang giá cho việc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.
Do vậy, các bộ, ngành cần có hướng dẫn về các giải pháp công nghệ xử lý rác thải sinh hoạt để địa phương lựa chọn phù hợp với điều kiện của mình; đồng thời hướng dẫn cụ thể về đơn giá cho từng hình thức xử lý (chôn lấp, đốt rác thông thường không phát điện, đốt rác phát điện…).
Với hình thức đốt rác phát điện hiện đại, có suất đầu tư lớn, xử lý triệt để các vấn đề gây ô nhiễm môi trường, thân thiện với môi trường, các tiêu chí chất thải đạt tiêu chuẩn châu Âu, cần phải có một đơn giá xử lý cụ thể để bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước và nhà đầu tư.
Công nghệ xử lý rác thải sinh hoạt phát điện đang được nhiều tỉnh, thành và nhà đầu tư quan tâm, song quy trình, thủ tục đầu tư rất phức tạp, kéo dài, và còn nhiều chồng chéo trong các quy định pháp luật về đấu thầu, đất đai, xây dựng, đầu tư…
Đặc biệt, quy trình đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư chưa cụ thể, còn nhiều vướng mắc. Chính phủ cần chỉ đạo các bộ, ngành rà soát, tháo gỡ những khó khăn này để thu hút được các nhà đầu tư tham gia, góp phần cùng cơ quan quản lý nhà nước xử lý rác thải, bảo vệ môi trường bền vững, phấn đấu đạt mục tiêu Quốc hội đề ra.
Theo đó, tỷ lệ thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt đô thị đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn năm 2022 đạt 89%, giai đoạn 2021 - 2025 đạt 90%.
Thực trên trên của Công ty CP Công nghệ môi trường Tây Ninh đã được xử lý như thế nào? Công ty đã có giải pháp ra sao? Tạp chí điện tử Kinh tế Môi trường sẽ tiếp tục thông tin vụ việc đến bạn đọc trong những bài viết sau!
Thanh Tùng
