Quảng Nam loại bỏ hàng loạt dự án thủy điện khỏi quy hoạch
Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh Quảng Nam thống nhất chủ trương loại khỏi quy hoạch dự án thủy điện A Vương 4, Sông Bung 3, Đăk Di 4, A Banh, Chà Vàl, Đăk Pring 2.
Ngày 23/6, ông Lê Trí Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam xác nhận, Ban Cán sự đảng UBND tỉnh vừa có văn bản gửi Sở Công thương, Sở TN&MT và các sở, ngành liên quan về việc thực hiện quy hoạch, đầu tư xây dựng các dự án thủy điện trên địa bàn tỉnh.
Theo đó, Ban Cán sự đảng UBND tỉnh Quảng Nam thống nhất chủ trương loại khỏi quy hoạch đối với 6 dự án thủy điện, hai dự án đã cấp phép đầu tư gồm Chà Vàl (huyện Nam Giang) công suất 7 MW; ảnh hưởng đến 42 ha đất, trong đó 13 ha rừng phòng hộ; Đăk Pring 2 (huyện Nam Giang) công suất 8 MW, chiếm diện tích 45 ha đất.
Ba dự án mới có chủ trương nghiên cứu đầu tư, gồm: A Vương 4 (huyện huyện Tây Giang và Đông Giang) công suất hơn 10 MW, chiếm gần 83 ha đất, trong đó 3,8 ha rừng sản xuất; Sông Bung 3 (huyện Nam Giang) công suất 16 MW, diện tích 38,6 ha, ảnh hưởng gần 2 ha rừng phòng hộ; A Banh (huyện Tây Giang), công suất 4,2 MW, chiếm 7,7 ha đất, trong đó 5,2 ha rừng sản xuất.
Dự án cuối cùng là Đăk Di 4 (huyện Nam Trà My), công suất 19,2MW, được cho phép nghiên cứu đầu tư năm 2003 với diện tích 155 ha, trong đó 31,6 ha rừng sản xuất. Năm 2008, theo đề xuất của chủ đầu tư, UBND tỉnh thống nhất cho gia hạn thời gian thực hiện dự án với yêu cầu phải khởi công công trình trong quý IV, năm 2009, song doanh nghiệp không thực hiện. Năm 2017, tỉnh Quảng Nam đã ra quyết định chấm dứt nghiên cứu đầu tư dự án này.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh Quảng Nam cũng giao Sở Công thương chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương liên quan kiểm tra, rà soát kỹ các điều kiện, cơ sở pháp lý để thực hiện theo quy định hiện hành, tham mưu UBND tỉnh báo cáo HĐND tỉnh tại kỳ họp thứ 3, khóa X để xem xét theo thẩm quyền.
Thống nhất chủ trương các chủ đầu tư dự án thủy điện (đã được cấp quyết định chủ trương đầu tư và đang thực hiện thủ tục đầu tư xây dựng, đang triển khai thi công) được tiếp tục thực hiện các thủ tục đầu tư xây dựng đảm bảo vấn đề bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai, giải quyết kịp thời các vấn đề phát sinh.
Đối với dự án thủy điện A Vương 5 và Sông Bung 3A, giao Sở Kế hoạch & Đầu tư và Sở Công thương yêu cầu thực hiện các cam kết; trường hợp không đảm bảo điều kiện, yêu cầu đầu tư thì tham mưu cấp có thẩm quyền thu hồi dự án, loại khỏi quy hoạch theo quy định.
Được biết, Quảng Nam đã quy hoạch 46 dự án thủy điện với tổng công suất 1.816 MW. Trong đó, có 22 dự án đã vận hành, công suất 1.273 MW; 8 dự án đang triển khai xây dựng; 12 dự án đang chuẩn bị đầu tư và 4 dự án khảo sát xin chủ trương đầu tư.
Trong 42 dự án, có 9 dự án ảnh hưởng đến di dân tái định cư với 1.735 hộ, 8.517 nhân khẩu. Tổng 46 dự án chiếm 12.303 ha đất, trong đó 190 ha đất ở; 114 ha giao thông; 260 ha đất chuyên dùng; 1.512 ha sông suối, mặt nước; 1.804 ha đất khác, chưa sử dụng; 2.267 ha đất trồng cây lâu năm; 2.399 ha đất trồng cây hàng năm, sản xuất; 659 ha đất rừng phòng hộ; 122 đất rừng đặc dụng và 191 ha chuyên trồng lúa nước.
Tháng 10/2020, Quảng Nam hứng chịu đợt mưa lũ kéo dài, gây sạt lở đất ở miền núi, làm 43 người chết, 13 người mất tích và 350 người bị thương, 650 nhà bị thiệt hại hoàn toàn, hơn 4.381 nhà hư hỏng nặng. Cơ sở hạ tầng miền núi bị tàn phá nặng nề, tổng thiệt hại gần 11.000 tỉ đồng.
Cuối tháng 12/2020, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh đề nghị các địa phương dừng xây dựng dự án thủy điện nhỏ đã có trong quy hoạch nhưng chưa đầu tư. Các dự án chỉ được triển khai sau khi có kết quả đánh giá không tác động lớn, tiêu cực đến môi trường; không ảnh hưởng lớn đến dân cư; không chiếm dụng đất rừng tự nhiên; và có hiệu quả kinh tế.
Theo Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Nam, tính đến cuối năm 2020, diện tích rừng chuyển đổi mục đích sang xây dựng công trình thủy điện là trên 1.446 ha. Sau đó, vào năm 2006, tỉnh này cũng đã có chủ trương trồng rừng thay thế. Diện tích rừng thay thế theo thống kê đến thời điểm hiện tại là hơn 2.000 ha. Tuy nhiên, một điều chắc chắn là những rừng trồng thay thế sẽ không có được hệ sinh thái đa dạng như các cánh rừng tự nhiên đã phải nhường chỗ cho thủy điện.
Ông Lê Trí Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho rằng, ngoài 10 thủy điện lớn đã hoạt động thì 36 thủy điện vừa và nhỏ của tỉnh đã được rà soát, loại bỏ so với quy hoạch trước đây là 42 thủy điện trên cơ sở đánh giá tác động, hiệu quả kinh tế, xã hội, môi trường.
“Quảng Nam sẽ không phát triển thêm thủy điện nào ngoài các thủy điện đã được phê duyệt. Về tác động của thủy điện thì khi thủy điện mới đưa vào vận hành chỉ có các quy trình vận hành đơn thuần từng hồ và việc vận hành này được giao cho Bộ Công thương chủ trì điều tiết. Lúc đó, địa phương không tham gia vào quy trình vận hành”, ông Lê Trí Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam nói.
Minh Phương