Sự kỳ diệu của than sinh học đối với cây trồng
Một phân tích mới cho thấy, than sinh học giúp làm giảm độ chua, cải thiện chất lượng đất trong nhiều năm tới. Đồng thời tăng năng suất và sản lượng cho cây trồng.
Đảm bảo nguồn cung cấp lương thực ổn định là một vấn đề ở nhiều khu vực của châu Phi. Tuy nhiên, sự gia tăng dân số mạnh mẽ sẽ làm trầm trọng thêm vấn đề này trong tương lai. Thực tế, ngành nông nghiệp của các quốc gia này có khả năng tạo ra sản lượng lương thực lớn hơn. Theo các chuyên gia ước tính rằng thu hoạch hiện tại thấp hơn từ 20 - 60% so với mức có thể.
Một trong những nguyên nhân chủ yếu là do chất lượng đất kém. Isaac Asirifi, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Phòng Khoa học đất và Sinh thái đất của RUB do Giáo sư Bernd Marschner đứng đầu, đang tìm kiếm giải pháp một giải pháp mới.
Để tìm ra cách cải thiện chất lượng đất, Isaac Asirifi đã tập trung vào 3 vùng thực vật ở Ghana và lấy mẫu đất ở đó, bao gồm: Thảo nguyên ven biển ở phía Đông Nam đất nước, trong rừng rụng lá hỗn hợp ở trung tâm và thảo nguyên Guinea ở phía Bắc, nơi chỉ có mưa mỗi năm 1 lần.
Các nghiên cứu đã chỉ ra một vấn đề quan trọng hạn chế năng suất thu hoạch cây trồng cao. Đó là do độ pH quá thấp. Ông giải thích rằng: “Đất quá chua sẽ trở thành môi trường sống tốt cho các vi sinh vật góp phần tạo nên độ phì nhiêu cho đất. Chúng sinh sống, tiêu thụ năng lượng và cung cấp rất nhiều dinh dưỡng cho đất, ví dụ như photpho hoặc nitơ, cả hai chất này đều cần thiết để phát triển".
Tuy nhiên, có một cách để giúp người nông dân dễ dàng hơn: Than sinh học. Asirifi cho biết: “Ở Ghana, xác bã thực vật không thể sử dụng lại sau khi thu hoạch mà chỉ được đốt cháy”. Quá trình đốt cháy này sẽ thải ra nhiều khí thải carbon dioxide vào khí quyển, gây biến đổi khí hậu.
Nhưng nếu chất bã thực vật này được đốt cháy trong các thùng chứa với điều kiện không có oxy, than sinh học sẽ được tạo ra. Loại nhiên liệu sinh học này có thể được tạo ra từ bất cứ thứ gì còn sót lại sau vụ thu hoạch và không cần công nghệ phức tạp hoặc đắt tiền.
Nếu được đưa vào sâu 15 - 25 cm trong lòng đất, than sinh học sẽ phát huy tác dụng kỳ diệu, giúp cải thiện chất lượng đất trong nhiều năm tới.
Asirifi cho biết thêm, than sinh học làm giảm độ chua và nhiều hốc nhỏ trong nhiên liệu này giúp bảo vệ khỏi những kẻ săn mồi". Ngoài ra, nó không bị rửa trôi. Đặc biệt, lượng carbon chứa trong than sinh học vẫn gắn kết trong đất và không giải phóng ra ngoài khí quyển như trường hợp đốt mở.
Nghiên cứu về các mẫu đất cũng cho thấy rằng hàm lượng carbon trong 10 cm đất trên cùng, từ 0,8% khi không có than sinh học đã tăng lên 60 - 70% sau khi than sinh học được kết hợp.
Tuy nhiên, lượng than sinh học cần thiết để cải tạo đất lại là vấn đề đáng quan tâm. Các tính toán cho thấy rằng, cần 20 tấn than sinh học trên mỗi ha canh tác để cải thiện chất lượng đất một cách đáng kể. Asirifi cho biết: “Điều đó gần như không thể đối với người dân địa phương”.
Song Asirifi đã tìm ra được một cách giải quyết thỏa đáng. Đó là bổ sung than sinh học với tro. Bởi khoảng 80% tổng số gia đình Ghana nấu ăn bằng củi hoặc than.
Bằng cách trộn 0,5 - 1% tro vào than sinh học và rải hỗn hợp này trên các cánh đồng, ước tính đủ 10 - 15 tấn mỗi ha đất. Đất nông nghiệp được xử lý theo phương pháp này sẽ có sản lượng cao hơn khoảng 1/4 so với diện tích đất không được xử lý.
Lan Anh