Đồng Nai sai phạm trong cấp phép khai thác khoáng sản phục vụ dự án cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây

Theo dõi KTMT trên

Thu hồi vật liệu san lấp không được thực hiện theo đúng thủ tục

Tại Kết luận Thanh tra số 1896/KL-TTCP về việc cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường tại một số tỉnh khu vực phía Nam cung cấp cho dự án giao thông quan trọng quốc gia, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra một số sai phạm của UBND tỉnh Đồng Nai trong việc gia hạn giấy phép khai thác đá.

Kết luận Thanh tra số 1896 nêu rõ, để đáp ứng kịp thời, đầy đủ nguồn vật liệu san lấp chỉ dành riêng cho việc thi công đường cao tốc Phan Thiết- Dầu Giây, trên cơ sở khảo sát, đề nghị của Ban Quản lý dự án và các sở, ngành và địa phương, UBND tỉnh Đồng Nai đã thống nhất cho phép thực hiện 04 phương án hạ cote nền, cải tạo đất nông nghiệp kết hợp thu hồi vật liệu san lấp phục vụ thi công dự án thành phần đường cao tốc Phan Thiết- Dầu Giây, tổng diện tích đất thực hiện các phương án là 280.048,8 m2 thuộc quyền sử dụng của cá nhân (do nhà thầu tự thoả thuận để được thu hồi đất san lấp), tổng khối lượng đất thu hồi là 2.161.380 mở nguyên khối.

Cụ thể, phương án hạ cote nền, cải tạo đất nông nghiệp tại xã Suối Cát và xã Xuân Hưng, huyện Xuân Lộc của Liên danh Vinaconex- Trung Chính được chấp thuận cho đăng ký thu hồi vật liệu với diện tích 142.536,7 m.

Phương án hạ cote nền, cải tạo đất nông nghiệp tại thị trấn Long Giao, huyện Cẩm Mỹ của Công ty Cổ phần 66 Gia Khang được chấp thuận cho đăng ký thu hồi vật liệu san lấp với diện tích 48.877 m, trữ lượng 576.318 m3; đã khai thác cung cấp cho dự án 42.984,9 m, đạt khoảng 7,5%.

Phương án hạ cote nền, cải tạo đất nông nghiệp tại thị trấn Long Giao, huyện Cẩm Mỹ của Công ty CP Đầu tư Xây dựng Thời Việt được chấp thuận cho đăng ký thu hồi vật liệu san lấp với diện tích 46.921,3 m, trữ lượng nguyên khối 45.675 m, đã khai thác cung cấp cho dự án 19.631,04 m3, đạt khoảng 43%.

Phương án hạ cote nền, cải tạo đất nông nghiệp tại thị trấn Long Giao, huyện Cẩm Mỹ của Công ty Xây lắp Dịch vụ Thương mại Sài Gòn được chấp thuận cho đăng ký thu hồi vật liệu san lấp với diện tích 41.713,8 m”, trữ lượng nguyên khối 153.885 m, đã khai thác cung cấp cho dự án 9.652,97 m, đạt khoảng 6,3%.

Cũng theo Kết luận Thanh tra, về tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, các tổ chức được phép thu hồi vật liệu san lấp đã hoàn thành việc nộp tiễn cấp quyền khai thác khoáng sản đối với toàn bộ khối lượng được phép thu hồi, cụ thể: Liên doanh VinaconexTrung Chính 2.942.182.772 đồng, Công ty cổ phần 66 Gia Khang 1.223.840.089 đồng, Công ty CP Đầu tư Xây dựng Thời Việt 96.993.146 đồng và Công ty Xây lắp Dịch vụ Thương mại Sài Gòn 326.782.492 đồng.

Đến thời điểm thanh tra (tháng 02/2023), Liên danh Vinaconex- Trung Chính, Công ty cổ phần 66 Gia Khang chưa thực hiện việc nộp thuế tài nguyên theo quy định tại Điều 3 Thông tư 152/2015/TT-BTC, phí bảo vệ môi trường theo quy định tại khoản 2 Điều 136 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020. Công ty CP Đầu tư Xây dựng Thời Việt và Công ty Xây lắp Dịch vụ Thương mại Sài Gòn chưa thực hiện việc nộp thuế tài nguyên theo quy định tại Điều 3 Thông tư 152/2015/TT-BTC, phí bảo vệ môi trường theo quy định tại khoản 2 Điều 136 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và chưa thực hiện ký quỹ phục hồi môi trường theo quy định tại Điều 137 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.

Gia hạngiấy phép khai thác đá không đúng quy định

Ngoài các khu vực được phép thu hồi vật liệu san lấp cung cấp cho dự án nêu trên, qua xem xét hồ sơ cấp phép của 6 mỏ đá có cung cấp cho dự án, Thanh tra Chính phủ nhận thấy UBND tỉnh Đồng Nai ban hành 02 quyết định gia hạn giấy phép khai thác đá, 01 quyết định điều chỉnh diện tích và tăng thời hạn khai thác đá, không đúng quy định tại khoản 1 Điều 84 Luật Khoáng sản năm 2010.

Theo đó, UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành Quyết định số 4421/GP-UBND ngày 08/12/2017 gia hạn giấy phép khai thác tại mỏ đá Soklu 1, xã Gia Kiệm, huyện Thống Nhất cho Công ty TNHH Quốc Phú Sơn Lâm với thời hạn 10 năm tính từ ngày 01/11/2017 trong khi Công ty chỉ được phép khai thác đến ngày 18/12/2017 (Công ty TNHH Quốc Phủ Sơn Lâm nhận chuyển nhượng quyền khai thác từ Công ty cổ phần Đầu tư Xây dựng Cao su và được cấp Giấy phép số 841/GP-UBND ngày 22/3/2017 với thời hạn khai thác đã cấp cho Công ty cổ phần Đầu tư Xây dựng Cao su là đến ngày 18/12/2017).

Cùng với đó, UBND tỉnh Đồng Nai cũng ban hành Quyết định số 1523/QĐ-UBND ngày 11/7/2017 điều chỉnh giấy phép khai thác mỏ đá Soklu 2, xã Quang Trung, huyện Thống Nhất từ Công ty TNHH MTV Xây dựng và Sản xuất Vật liệu xây dựng Biên Hoà qua Công ty Cổ phần Xây dựng và Sản xuất Vật liệu Xây dựng Biên Hoà và tăng thời hạn khai thác từ 6,2 năm lên 12 năm 1 tháng kể từ ngày 23/3/2011 trong khi giấy phép cấp cho Công ty TNHH MTV Xây dựng và Sản xuất Vật liệu xây dựng Biên Hoà đã hết thời hạn khai thác (Công ty TNHH MTV Xây dựng và Sản xuất Vật liệu xây dựng Biên Hoà được cấp phép theo Quyết định số 778/QĐ-UBND ngày 23/3/2011 với thời hạn khai thác là 6,2 năm kể từ ngày ký quyết định).

Ngoài ra, UBND tỉnh Đồng Nai còn cho phép Công ty TNHH MTV Xây dựng và Sản xuất vật liệu xây dựng Biên Hoà được khai thác tại mỏ đá xây dựng Soklu 5 thuộc xã Quang Trung, huyện Thống Nhất theo Quyết định số 2269/QĐ-UBND ngày 01/9/2010 với thời hạn khai thác đến 31/12/2016. Tuy nhiên, đến năm 2014 và năm 2020, UBND tỉnh ban hành Giấy phép khai thác số 4018/GP-UBND ngày 22/12/2014 (thay thế cho Quyết định số 2269/QĐ-UBND) và số 177/QĐ-UBND ngày 07/7/2020 (thay thế cho Giấy phép số 4018/GP-UBND), qua đó tăng diện tích khu vực hoạt động khoáng sản từ 23 ha lên 30,5 ha và tăng thời hạn khai thác lên 11 năm 6 tháng tính từ ngày 01/01/2014 (đến 30/6/2026).

Cả 3 trường hợp trên đều không được UBND tỉnh Đồng Nai xác định khai thác để cung cấp cho công trình sử dụng vốn ngân sách nhà nước và các công trình theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 22 Nghị định 158/2016/NĐ-CP của Chính phủ.

Với những sai phạm nêu trên, Thanh tra Chính phủ cho rằng, việc thu hồi vật liệu san lấp không được thực hiện theo các thủ tục quy định tại Luật Khoáng sản năm 2010, từ việc thăm dò, xác định loại khoáng sản, làm cơ sở để thực hiện các thủ tục khác liên quan đến điều chỉnh, bổ sung quy hoạch và cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường. Nguyên nhân chủ yếu do vướng mắc giữa các quy định nêu trên của Luật Đầu tư, Luật khoáng sản và Luật Đất đai; do Luật Đất đai năm 2013 có quy định về khuyến khích cải tạo đất nông nghiệp nhưng việc thu hồi đất làm vật liệu san lấp phát sinh trong quá trình cải tạo đất chưa được hướng dẫn cụ thể.

Bên cạnh đó, UBND tỉnh Đồng Nai ban hành quyết định gia hạn giấy phép khai thác đá cho Công ty TNHH Quốc Phú Sơn Lâm (mỏ đá Soklu 1), điều chỉnh giấy phép khai thác và tăng thời hạn khai thác cho Công ty Cổ phần Xây dựng và Sản xuất vật liệu xây dựng Biên Hoà (mỏ đá Soklu 2), ban hành giấy phép thay thế giấy phép đã cấp qua đó tăng diện tích và thời hạn khai thác cho Công ty TNHH MTV Xây dựng và Sản xuất vật liệu xây dựng Biên Hoà (mỏ đá Soklu 5) là không đúng quy định tại khoản 1 Điều 84 Luật Khoáng sản năm 2010. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến vi phạm trên là do việc áp dụng quy định pháp luật của UBND tỉnh Đồng Nai và Sở TN&MT tỉnh Đồng Nai chưa chính xác.

Liên quan đến kế hoạch thực hiện Kết luận Thanh tra số 1896/KL-TTCP sẽ được Tạp chí điện tử Kinh tế Môi trường thông tin tại bài sau!

Song Anh