Hiện nay, Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức như: Ô nhiễm môi trường, suy giảm sinh học và biến đổi khí hậu. Từ đó, kiểm toán môi trường ra đời và trở thành công cụ quản lý sắc bén và hiệu quả trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.
Với vai trò là công cụ quản lý quan trọng trong hệ thống quản lý của một quốc gia, hiện nay Kiểm toán Nhà nước là lực lượng nòng cốt đảm nhiệm kiểm toán môi trường.
Trước các vấn đề bức xúc về môi trường hiện nay, hàng loạt công cụ luật pháp được đưa ra nhằm quản lý tốt môi trường, buộc các tổ chức, cá nhân phải chấp hành. Trong bối cảnh đó, kiểm toán môi trường ra đời, trở thành công cụ quản lý sắc bén và hiệu quả.
Kiểm toán môi trường không còn xa lạ ở các nước có nền công nghiệp hiện đại. Tại Việt Nam, kiểm toán môi trường đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển bền vững của từng doanh nghiệp cũng như toàn bộ nền kinh tế.
Việt Nam là quốc gia đang phát triển với tốc độ tăng trưởngnằm trong top đầu châu Á. Do vậy, kiểm toán môi trường sẽ giúp giảm thiểu các rủi ro về môi trường cũng như sức khỏe cộng đồng, cải thiện công tác quản trị môi trường ở mức độ doanh nghiệp.
Theo Phòng Thương mại quốc tế (ICC), kiểm toán môi trường (KTMT) là công cụ quản lý nhằm đưa ra những đánh giá mang tính hệ thống, được ghi chép, mang tính chất thời kỳ và khách quan về việc trang bị, quản lý và tổ chức các vấn đề môi trường.
Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã luật hóa trách nhiệm của Kiểm toán Nhà nước (KTNN) trong lĩnh vực môi trường. Điều này thể hiện sự ghi nhận, tin tưởng của Quốc hội, nhân dân về vai trò của hoạt động kiểm toán trong sự nghiệp bảo vệ môi trường.