Lên núi, xuống biển đều đụng rác
Trên thế giới, không khó để bắt gặp những bãi biển bẩn thỉu, những ngọn núi la liệt giấy rác, những dòng nước “sặc” mùi nhựa… Rác đang đe dọa xóa sổ nhiều điểm du lịch đẹp khắp năm châu.
Những khu du lịch kêu cứu
Núi Everest, Nepal
Dụng cụ cắm trại bị vứt bỏ, bình oxy đã sử dụng, dây thừng, bao bì thực phẩm, chất thải của con người… khiến khu du lịch mạo hiểm trên đỉnh Everest trở nên xấu xí. Hình ảnh được chụp ở Trại số 4, nằm trên độ cao 26.240ft (7,998m), là khu cắm trại cao nhất thế giới và vấn đề chính là lều và dụng cụ bị vứt lại.
Những khó khăn bủa vây với những người muốn chinh phục đỉnh Everest: kiệt sức, độ cao, địa hình nguy hiểm khiến việc mang theo những vật cồng kềnh xuống núi là điều khó nhọc. Vì thế, các thiết bị leo núi, rác thải… thường xuyên bị bỏ lại ở Trại 4 rồi theo gió mạnh bay tứ tung. Nó trở thành mối nguy hiểm cho những người leo núi khác.
Nhiều người Sherpa đã mạo hiểm mạng sống của mình để thu thập rác và rác thải mà khách du lịch bỏ lại trên núi. Trong những năm gần đây, chính phủ Nepal, các nhà tổ chức thám hiểm và các tổ chức từ thiện đã tổ chức hàng loạt các hoạt động dọn dẹp lúc đầu mùa để loại bỏ rác ở đây.
Phuket, Thái Lan
Lãng phí là thứ đã làm hoen ố đảo Thái Lan trong nhiều năm nay. Đảo Phuket, một điểm nóng du lịch ở Thái Lan - nơi đang đón nhận số lượng rác gia tăng chóng mặt. Rác thải chồng chất trên đảo do khách du lịch quá tải và việc quản lý kém cỏi của chính quyền đang gây ra những thách thức sinh thái nghiêm trọng cho quốc gia này.
Thái Lan là một trong những địa điểm du lịch được xếp hạng tồi tệ nhất thế giới về ô nhiễm nhựa và những ảnh hưởng tiêu cực có thể thấy rõ ở Phuket.
Maldives
Nơi được coi là một trong những thiên đường nguyên sơ nhất thế giới cũng giống như nhiều địa điểm du lịch khác đang đối mặt với một vấn đề lớn về rác thải. Nhiều bãi biển cát trắng ở Maldives đang cần được dọn sạch mỗi ngày. Du lịch phát triển cũng trở thành mối đe dọa nguy hiểm với động vật biển và hệ sinh thái mỏng manh nơi đây.
Quản lý rác thải từ lâu đã là một vấn đề thực sự cấp bách ở các đảo thấp, nơi mọi thứ đều được nhập khẩu. Trước đây, nhà máy xử lý chất thải duy nhất của Maldives nằm trên một hòn đảo khai hoang tên là Thilafushi.
Rác thải từ khắp các đảo dồn về gọi là Đảo rác, ngay phía Tây Thủ đô Malé, để được chôn, đốt hoặc tái chế. Cơ sở này hiện đã quá tải đến mức một số chất thải bất hợp pháp đã bị xả thải trực tiếp xuống biển. Để giải quyết vấn đề này, nhiều loại rác đã được vận chuyển đến Ấn Độ để xử lý.
Hawaii, Mỹ
Kamilo Point - một bãi biển xa xôi ở phía Nam của Đảo Lớn, hòn đảo đông đúc nhất ở Hawaii là nơi thường xuyên “đón” rác thải nhựa từ nơi khác đổ về. Bãi cát trắng nơi đây đã trở thành bãi rác với tất cả các loại rác mà con người có thể xả thải xuống biển: nhựa, ngư cụ, bao bì thực phẩm…
Thay đổi ý thức, thay đổi hành động
Thomas Cook - một trong những nhà điều hành tour du lịch lớn nhất của Anh cho biết họ sẽ loại bỏ khoảng 70 triệu mặt hàng nhựa sử dụng một lần từ các hoạt động trong nước, máy bay và khách sạn có thương hiệu.
Một kế hoạch thí điểm của công ty Thomas Cook đã được thực hiện vào mùa hè 2019 trên đảo Rhodes của Hy Lạp. Tại đây, họ đã thử các giải pháp thay thế bền vững, làm việc với cộng đồng địa phương và chính phủ để cải thiện cơ sở hạ tầng tái chế.
Xavier Font - Giáo sư tại Đại học Surrey cho biết, hành động của cộng đồng dân cư, khách du lịch rất quan trọng để tạo ra nhận thức giữa các bên liên quan và quan trọng hơn là trao quyền cho người dân tìm kiếm giải pháp cứu môi trường.
Trong khi du lịch đóng góp 10% tổng sản phẩm quốc nội toàn cầu và chiếm 1/10 việc làm trên toàn thế giới, nghiên cứu của Liên hợp quốc đã chỉ ra rằng việc sử dụng các nguồn tài nguyên quan trọng của ngành, như năng lượng và nước, đang phát triển tương xứng với thế hệ chất thải rắn, bao gồm cả ô nhiễm nhựa, nước thải, mất đa dạng sinh học và khí thải nhà kính.
Số liệu của LHQ cho thấy, ước tính mỗi ngày có khoảng 100 tấn rác thải nhựa trôi ra các đại dương. Nếu không hành động, tổng lượng nhựa đổ vào các đại dương có thể sẽ tăng gấp đôi vào năm 2025. Trong khi đó, theo dự báo của các nhà khoa học Mỹ, khối lượng rác thải nhựa đến năm 2050 ở các đại dương sẽ nặng hơn khối lượng của cá và 99% các loài chim biển sẽ phải ăn nhựa.
Trước đó, Quỹ Động vật hoang dã Thế giới cũng có báo cáo vào tháng 6/2018 rằng, hơn 200 triệu khách du lịch đến thăm Địa Trung Hải mỗi mùa hè gây ra sự tăng vọt gần 40% rác thải nhựa trong biển.
Tháng 4/2018, Philippines đã buộc phải tạm thời đóng cửa đảo Boracay để dọn sạch nước thải và nâng cấp hệ thống thoát nước. Thái Lan đã đóng cửa vịnh Maya, nổi tiếng từ bộ phim The Beach năm 2000, để tìm cách phục hồi sau ô nhiễm và những thiệt hại khác do khách du lịch gây ra. Và vào năm 2017, Indonesia đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp rác trên mạng ở khu vực Bali.
Tại Ấn Độ, người dân địa phương sản xuất khoảng 15 tấn rác thải nhựa mỗi ngày và theo thống kê chỉ có 40% trong số đó được tái chế. Chính quyền địa phương đã đưa ra luật cấm sử dụng túi nhựa nhưng có vẻ như việc thực hiện không được nghiêm chỉnh.
Nhận thức được mức độ nghiêm trọng của rác thải nhựa, nhiều hãng hàng không như Delta Airlines, Alaska Airlines, American Airlines, Virgin Australia và United Airlines đã cam kết loại bỏ các loại nhựa sử dụng một lần như ống hút và máy khuấy. Ryanair đã cam kết loại bỏ tất cả các loại nhựa không thể tái chế vào năm 2023, thay vào đó chuyển sang dùng dao kéo bằng gỗ và cốc cà phê có thể phân hủy sinh học.
Nhiều tập đoàn khách sạn lớn cũng tham gia vào cuộc chiến này. Tập đoàn khách sạn Iberostar đã sản xuất đồng phục nhân viên bằng nhựa tái chế và loại bỏ nhựa sử dụng một lần khỏi phòng. Khách sạn Hilton cam kết loại bỏ ống hút nhựa ở tất cả 650 địa điểm và loại bỏ chai nhựa khỏi các hội nghị. Marriott International đang dần loại bỏ ống hút nhựa và thay thế các chai nhỏ trong nhà vệ sinh bằng máy rút trong các khách sạn ở Bắc Mỹ…
Báo cáo cạnh tranh du lịch năm 2017. Tại diễn đàn kinh tế thế giới lưu ý rằng sự xuống cấp của môi trường tự nhiên đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành du lịch: vì vốn tự nhiên cạn kiệt vì bị đánh bắt quá mức, phá rừng hoặc ô nhiễm không khí và nước.
Chính quyền ở một số điểm du lịch nổi tiếng đang làm điều đó. Fort Myers Beach, ở Florida, đã cấm bán hoặc sử dụng ống hút nhựa trên khắp hòn đảo trong nỗ lực bảo vệ rùa làm tổ trên các bãi biển. Tại Italia, quần đảo Isole Tremiti đã cấm sử dụng tất cả các đĩa, cốc và dụng cụ bằng nhựa, và phạt tiền đối với những người không tuân thủ.
Hội đồng Du lịch Thế giới đã và đang kêu gọi khách du lịch giảm thiểu dấu chân nhựa của họ bằng cách thực hiện bốn điều đơn giản: mang theo chai nước của riêng bạn, mang túi tote có thể thu gọn, từ chối các chai nhỏ trong nhà khách sạn và tìm ra nơi bạn có thể tái chế chất thải nhựa. Các bước đơn giản, nhưng nếu được thực hiện bởi mỗi một trong số 1,3 tỉ khách du lịch quốc tế, họ có thể tạo ra một thế giới khác biệt.
Phương Ly