Thừa điện tái tạo, vì sao EVN vẫn muốn nhập điện gió từ Lào?
Mới đây, Bộ Công Thương đã đề nghị các bộ ngành, địa phương liên quan góp ý về chủ trương nhập điện gió của nhà máy điện gió Trường Sơn từ Lào về Việt Nam.
Mức giá nhập khẩu khoảng 1.700 đồng/kWh
Theo Bộ Công Thương, dự án này có công suất 250MW tại tỉnh Bolikhamsai của Lào, sẽ đi vào vận hành vào quý 4/2025. Phương án đấu nối được đề xuất là xây mới đường dây 220kV mạch kép từ trạm biến áp 220kV nhà máy điện gió Trường Sơn, với chiều dài 75km đấu nối vào ngăn lộ 220kV tại trạm biến áp 220kV Đô Lương (Nghệ An - Việt Nam).
Để có cơ sở thẩm định, trình Thủ tướng xem xét, phê duyệt chủ trương nhập điện theo đề nghị của EVN, Bộ Công Thương đề nghị các bộ ngành cho ý kiến đề xuất với việc nhập khẩu điện từ dự án này.
Giá điện được chủ đầu tư cam kết là áp dụng theo quy định, với mức giá trần nhập khẩu điện từ Lào về Việt Nam cho loại hình nhà máy điện gió là 6,95 US cents/kWh (theo tỷ giá hiện tại).
Để đáp ứng tiến độ hoàn thành dự án năm 2025, chủ đầu tư đề xuất thực hiện đầu tư toàn bộ công trình đấu nối lưới điện phục vụ đấu nối nhà máy điện gió Trường Sơn vào hệ thống điện Việt Nam bằng nguồn vốn của dự án.
Theo EVN, biên bản ghi nhớ giữa Chính phủ hai nước Lào và Việt Nam đưa ra quy mô công suất nhập khẩu tối thiểu điện từ Lào về Việt Nam đến năm 2020 khoảng 1.000MW, đến năm 2025 khoảng 3.000MW và đến năm 2030 khoảng 5.000MW.
Tuy nhiên, tính đến cuối tháng 10/2023, Thủ tướng đã thông qua chủ trương nhập khẩu từ các nguồn điện tại Lào với tổng công suất 2.689MW.
Trong đó, EVN đã ký kết 19 hợp đồng mua bán điện (PPA) để mua điện từ 26 nhà máy điện của Lào với tổng công suất 2.240MW. Bao gồm 7 dự án đã vận hành thương mại với tổng công suất là 806MW và dự kiến đến năm 2025 có thể đưa vào vận hành thêm 1.171MW.
Có 6 nhà máy thủy điện với công suất 449MW thì 4 nhà máy đã được EVN giao cho Công ty Mua bán điện (EPTC) đàm phán PPA, còn lại 2 nhà máy là Nậm Kông 1 (160MW) và Nậm Mouan (100MW), chủ đầu tư đã có văn bản gửi EVN thông báo không tiếp tục bán điện.
Đối với các dự án vận hành sau năm 2025, việc tiếp tục triển khai sẽ phụ thuộc rất lớn vào cơ chế, chính sách và giá điện nhập khẩu sau năm 2025.
Như vậy, đến nay tổng công suất nguồn điện tại Lào đã được phê duyệt chủ trương nhập khẩu điện về Việt Nam có thể đưa vào vận hành đến năm 2025 chỉ khoảng 1.977MW, thấp hơn nhiều so với quy mô nhập khẩu theo biên bản ghi nhớ.
Vì vậy, EVN kiến nghị Bộ Công Thương thẩm định và trình Thủ tướng chủ trương nhập khẩu điện từ nhà máy điện gió Trường Sơn, bổ sung thêm quy hoạch các đường dây để thực hiện đấu nối, cũng như hướng dẫn cơ chế giá điện nhập khẩu và hợp đồng nhập khẩu theo đúng quy định.
Không hẳn là thiếu mới nhập
Trước đó, đại biểu Quốc hội đã có ý kiến liên quan tình hình sản xuất, kinh doanh của EVN, Tổng giám đốc EVN Trần Đình Nhân đã có văn bản giải trình.
"Những nguồn này không hẳn là thiếu mới nhập. Chúng ta đã mua điện của Trung Quốc từ năm 2005. Còn nhập khẩu điện từ Lào theo hiệp định liên Chính phủ. Chúng ta cũng bán điện sang Campuchia từ rất lâu dựa trên các hiệp định giữa các nước láng giềng với nhau", văn bản của EVN dẫn lời Thứ trưởng Bộ Công thương Đặng Hoàng An cho hay.
Ngược lại, năng lượng tái tạo thời gian qua phát triển mạnh nhưng chủ yếu chỉ nằm ở khu vực miền Trung và miền Nam, trong khi khó khăn về cung cấp điện trong một số thời điểm lại diễn ra ở miền Bắc.
Đồng thời, do giới hạn về mặt kỹ thuật, để bảo đảm vận hành an toàn các đường dây truyền tải điện 500 KV Bắc - Nam nên các nguồn điện bổ sung ở miền Trung và miền Nam cũng không hỗ trợ được cho miền Bắc.
Anh Thư
