Việt Nam duy trì đà tăng trưởng giữa thách thức toàn cầu

Theo dõi KTMT trên

Xuất khẩu phục hồi, lao động cải thiện, kinh tế tăng trưởng tích cực

Trong Báo cáo Cập nhật Kinh tế Khu vực Đông Á và Thái Bình Dương công bố tháng 4/2025, Ngân hàng Thế giới (WB) nhận định nền kinh tế Việt Nam tiếp tục duy trì tăng trưởng khả quan trong bối cảnh khu vực đối mặt với nhiều rủi ro từ thương mại và tăng trưởng toàn cầu chậm lại. Cụ thể, WB dự báo GDP thực tế của Việt Nam đạt 5,8% trong năm 2025, tăng lên 6,1% năm 2026 và có thể phục hồi lên 6,4% vào năm 2027, nhờ nhu cầu bên ngoài khởi sắc và đầu tư nội địa dần lấy lại động lực.

Báo cáo cho thấy, kinh tế khu vực Đông Á và Thái Bình Dương dự kiến chỉ tăng trưởng 4% trong năm 2025, giảm so với mức 5% năm 2024. Sự suy giảm này phần lớn đến từ tâm lý thận trọng của doanh nghiệp và người tiêu dùng do những bất ổn toàn cầu kéo dài, làm giảm đầu tư và tiêu dùng trong khu vực. Đồng thời, các rào cản thương mại và tăng trưởng toàn cầu yếu tiếp tục ảnh hưởng đến khả năng xuất khẩu. Tuy nhiên, tỷ lệ nghèo vẫn đang trên đà giảm.

Với Việt Nam, sau một năm 2023 đầy khó khăn, nền kinh tế đã có những bước phục hồi rõ rệt nhờ sự gia tăng nhu cầu quốc tế. Xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ tăng mạnh 15,5% trong năm 2024 là một tín hiệu tích cực rõ ràng. Ngoài ra, thị trường bất động sản cũng ghi nhận cải thiện nhờ chính sách lãi suất vay mua nhà hấp dẫn và nguồn cung dự án mới dần khởi sắc. Hai yếu tố này đã giúp khơi thông dòng vốn tư nhân, hỗ trợ tăng trưởng đầu tư trong nước.

Thị trường lao động hưởng lợi từ sự phục hồi này, đặc biệt là trong ngành chế biến chế tạo. Tăng trưởng việc làm trong ngành đạt 3,4% vào tháng 11/2024, đảo chiều so với mức giảm 2,3% cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, thu nhập thực tế cũng tăng 4,8%, vượt xa mức 1,3% của năm 2023. Đây là kết quả từ sự cải thiện của thị trường lao động và chính sách điều chỉnh lương khu vực công. Tuy nhiên, tâm lý tiết kiệm vẫn chiếm ưu thế, khiến tiêu dùng nội địa chưa tăng tương xứng – tỷ lệ tiết kiệm trong năm 2024 vẫn ở mức cao, khoảng 37,2%.

Là nền kinh tế có độ mở lớn với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu tương đương gần 170% GDP, Việt Nam dễ bị tác động bởi những thay đổi trong chính sách thương mại toàn cầu. Hiện tại, Mỹ chiếm tới 30% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam, trong khi Trung Quốc vẫn là đối tác nhập khẩu lớn nhất với tỷ trọng 38%.

Trong bối cảnh bất ổn gia tăng, WB cảnh báo rằng niềm tin tiêu dùng có thể tiếp tục suy giảm, kéo theo sự trì trệ của chi tiêu cá nhân. Đồng thời, khu vực tài chính vẫn còn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Mặc dù Việt Nam có dư địa tài khóa để kích thích tăng trưởng, tiến độ giải ngân đầu tư công chậm lại đang làm hạn chế hiệu quả của các chính sách hỗ trợ.

Cần cải cách cơ cấu và đẩy mạnh đầu tư để củng cố đà phục hồi

Dự báo đến năm 2025, GDP Việt Nam có thể chậm lại còn 5,8% do tác động từ các yếu tố bên ngoài, đặc biệt là biến động chính sách thương mại toàn cầu. Dù vậy, triển vọng trung hạn vẫn được đánh giá tích cực nhờ động lực từ xuất khẩu, đầu tư tư nhân và dư địa tài khóa còn nhiều để triển khai các chính sách hỗ trợ.

WB nhấn mạnh vai trò của chính sách tài khóa trong việc duy trì tăng trưởng. Khi dư địa cho điều chỉnh chính sách tiền tệ còn hạn chế, thì tài khóa – đặc biệt thông qua đầu tư công – vẫn là công cụ quan trọng để bù đắp thiếu hụt từ khu vực tư nhân. Việc tập trung vào các khoản đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, như giao thông, năng lượng và hạ tầng số, có thể tạo lực đẩy lớn cho nền kinh tế.

Một trong những trọng tâm cải cách hiện nay là củng cố sự ổn định của khu vực tài chính. Việc sửa đổi Luật Các Tổ chức tín dụng thời gian qua được xem là bước đi ban đầu quan trọng. Tuy nhiên, theo khuyến nghị của WB, Việt Nam cần tiếp tục các bước kế tiếp nhằm giảm thiểu rủi ro hệ thống, nâng cao năng lực quản lý và cải thiện khả năng phục hồi khi có biến động.

Bên cạnh đó, thúc đẩy cải cách cơ cấu trong các lĩnh vực dịch vụ thiết yếu như viễn thông, điện lực và vận tải là yếu tố then chốt để gia tăng tính cạnh tranh của nền kinh tế. Các cải cách này không chỉ giúp xanh hóa tăng trưởng mà còn tạo ra môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển và thu hút đầu tư chất lượng cao. Việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và cải thiện môi trường kinh doanh cũng được xác định là ưu tiên trong chiến lược phát triển dài hạn.

Dù vậy, một điểm đáng lưu ý là tăng trưởng nông nghiệp đang có dấu hiệu chững lại, có thể làm giảm hiệu quả các nỗ lực giảm nghèo trong nhóm dân cư thu nhập thấp. Dự báo cho thấy tỷ lệ người sống dưới mức chuẩn nghèo (3,65 USD/ngày) tại Việt Nam sẽ giảm từ 3,8% năm 2024 xuống còn 3,6% năm 2025. Tuy là mức cải thiện khiêm tốn, nhưng vẫn phản ánh xu hướng tích cực trong kiểm soát nghèo đói.

Việt Nam đang đi đúng hướng trong tiến trình phục hồi và tăng trưởng kinh tế. Dù phải đối mặt với nhiều thách thức từ bên ngoài như bất ổn thương mại và suy giảm toàn cầu, nền kinh tế vẫn duy trì động lực nhờ xuất khẩu, đầu tư và cải cách cơ cấu. Việc tận dụng tốt dư địa tài khóa, cải thiện chất lượng thể chế và thúc đẩy đổi mới sẽ là những chìa khóa quan trọng để nền kinh tế Việt Nam tiếp tục tăng trưởng bền vững trong trung và dài hạn.

Bích Ngọc