Việt Nam tiếp tục thống trị xuất khẩu hồ tiêu toàn cầu trong năm 2021
Cả năm 2021 dự kiến xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam đến hơn 110 quốc gia/vùng lãnh thổ, ước đạt 260.000 tấn hồ tiêu với kim ngạch xuất khẩu khoảng 950 triệu USD.
Mới đây, Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA) cho biết niên vụ hồ tiêu năm 2021 ước giảm mạnh do sự đầu tư của người nông dân giảm và ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.
Về lượng xuất khẩu liên tục tăng cao nhưng kim ngạch xuất khẩu lại theo chiều hướng ngược lại. Thêm vào đó, biến đổi khí hậu diễn ra ngày cực đoan và khó lường, tình hình sâu bệnh tuy có giảm nhưng vẫn còn gây ra rất nhiều khó khăn cho người trồng tiêu. Vấn đề dư lượng thuốc trừ sâu cũng đã được cải thiện do nông dân cũng nhận thấy được tầm quan trọng của việc canh tác theo hướng bền vững, cũng như doanh nghiệp đẩy mạnh liên kết sản xuất với người nông dân.
Tuy nhiên, Việt Nam vẫn tiếp tục giữ vững vị trí thống trị ngành hồ tiêu toàn cầu với 40% sản lượng và trên 60% lượng xuất khẩu hồ tiêu trên thế giới.
Hồ tiêu Việt Nam xuất khẩu dần phục hồi
Theo số liệu trong Báo cáo tổng kết của VPA cho thấy, sản lượng hồ tiêu năm 2021 ước đạt 180.000 tấn, giảm 25% so với năm 2020 và dự kiến tiếp tục giảm nhẹ trong năm 2022.
Lũy tiến từ đầu năm đến hết tháng 11/2021, Việt Nam đã xuất khẩu được 245.975 tấn kim ngạch đạt 867,2 triệu USD, giảm 7% so với cùng kỳ năm 2020 về lượng xuất nhưng tăng 43,8% về kim ngạch.
Hồ tiêu Việt Nam đứng đầu xuất khẩu ở hầu hết các thị trường lớn trên thế giới như Trung Quốc, Mỹ, Ấn Độ, Pakistan, Ai Cập, Đức, Hà Lan, Anh, Pháp, Nga, Tây Ban Nha, Canada… Mỹ tiếp tục là thị trường xuất khẩu hồ tiêu lớn nhất của Việt Nam đạt 55.602 tấn, tăng 9,6% so cùng kỳ.
Riêng ở khu vực châu Âu, xuất khẩu hồ tiêu Việt Nam tăng 4,9%, đứng đầu là các thị trường Đức đạt 11.228 tấn, tăng 9,5%; Hà Lan 9.356 tấn, tăng 34%; Anh: 5.506 tấn, tăng 9,3%, Pháp: 5.018 tấn, tăng 30,1%.
Tại khu vực châu Á xuất khẩu lại giảm 14,5%. Cụ thể, xuất khẩu sang Trung Quốc giảm 27,3% đạt 37.746 tấn; Ả Rập tăng 26,2% đạt 15.169 tấn và tiếp tục là thị trường xuất khẩu hồ tiêu lớn thứ hai tại châu Á của Việt Nam; Ấn Độ 11,754 tấn, giảm 1,5%; Pakistan 10.016 tấn, tăng 5,2%…
Xuất khẩu sang khu vực châu Phi giảm 28,8% trong đó Ai Cập giảm 31,7% đạt 5.708 tấn.
Tổng cục Hải quan Việt Nam cho hay, 15 ngày đầu tháng 12 Việt Nam xuất khẩu được 6.990 tấn, kim ngạch đạt 32,9 triệu USD. Lũy tiến từ đầu năm đến 15/12/2021, Việt Nam xuất khẩu được 252.881 tấn, kim ngạch đạt 899,7 triệu USD.
Dự kiến cả năm cả nước xuất khẩu trên dưới 260.000 tấn hồ tiêu với kim ngạch xuất khẩu trên dưới 950 triệu USD. Bình quân hằng năm Việt Nam xuất khẩu hồ tiêu đến hơn 110 quốc gia với sự tham gia của hơn 200 doanh nghiệp xuất khẩu.
Đứng đầu xuất khẩu hồ tiêu 11 tháng năm 2021 tiếp tục là công ty Olam với lượng xuất khẩu đạt 24.088 tấn, tăng 7,2% so với cùng kỳ. Tiếp theo là các doanh nghiệp Trân Châu 22.144 tấn, giảm 11%; Nedspice18.260 tấn, tăng 12%; Phúc Sinh 15.915 tấn, giảm 21,8%; Haprosimex JSC11.777 tấn, giảm 7,2%; Liên Thành 9.795 tấn, tăng 27,5%…
11 tháng năm 2021 Việt Nam đã nhập khẩu 23.017 tấn hồ tiêu, giảm 34,8% so với cùng kỳ năm 2020 và giảm 42,8% so với cùng kỳ năm 2019.
Cambodia, Indonesia và Brazil là 3 quốc gia cung cấp Hồ tiêu chủ yếu cho Việt Nam chiếm 86,7%, tuy nhiên so cùng kỳ 2020 lượng nhập khẩu từ Indonesia giảm 48,6% và từ Brazil giảm 42,1% trong khi nhập khẩu từ Cambodia tăng 110,6%.
Sau giai đoạn giảm sâu về giá xuống mức 35.000 đồng/kg (năm 2020) do lượng cung trên toàn cầu tăng mạnh, đặc biệt là từ Việt Nam và Brazil, từ tháng 03/2021, giá hồ tiêu đã bắt đầu phục hồi do lượng cung giảm mạnh và hiện dao động ở mức trên dưới 82.000 VNĐ/kg ở thị trường trong nước.
Theo dự báo của Hiệp hội Hồ tiêu Quốc tế (IPC), giá trung bình hồ tiêu toàn cầu trong 11 tháng đầu năm 2021 ở mức 4.346 USD/tấn đối với tiêu đen và 6.490 USD/tấn đối với tiêu trắng, tức tăng 4% so với cùng kỳ năm 2020. So với tháng 01/2021, giá tiêu đen tháng 11/2021 đã tăng 46% và tiêu trắng tăng 48% và sẽ tiếp tục tăng nhẹ trong năm 2022.
Nguyên nhân chính là do sản lượng hồ tiêu toàn cầu trong đó có Việt Nam liên tục sụt giảm. Sản lượng hồ tiêu toàn cầu giảm 3,7% trong năm 2020, chủ yếu đến từ Việt Nam (giảm 17,2 % so với năm 2019). IPC dự báo sản lượng hồ tiêu cầu tiếp tục giảm khoảng 10,3% trong năm 2021 và phần lớn vẫn đến từ Việt Nam.
Định hướng phát triển ngành hồ tiêu
Khuyến cáo của Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, các hộ sản xuất không mở rộng diện tích trồng tiêu mới, đặc biệt trên vùng có thổ nhưỡng không phù hợp. Thay vào đó là chuyển đổi, trồng xen canh các loại cây khác nhằm hạn chế rủi ro khi giá xuống thấp.
Doanh nghiệp và các hộ sản xuất, cần sớm xây dựng vùng trồng tiêu hữu cơ bền vững, áp dụng các tiêu chuẩn sản xuất hồ tiêu Global Gap, Viet Gap, IPC Gap trong sản xuất chế biến tiêu ở các vùng trồng tiêu. Vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm phải được tiếp tục đẩy mạnh bằng nhiều giải pháp. Giải quyết cơ bản vấn đề dư lượng thuốc trừ sâu, hóa chất trong hồ tiêu mà các nước tiêu dùng đang cấm để nâng cao chất lượng hồ tiêu xuất khẩu.
Mặt khác, yêu cầu đa dạng hóa sản phẩm hồ tiêu chế biến chất lượng cao cũng cần được đẩy mạnh, như tinh dầu tiêu, tiêu trắng từ tiêu đen, tiêu đỏ, tiêu xay bột, các sản phẩm gia vị từ tiêu, tiêu sạch đóng gói xuất thẳng vào hệ thống bán lẻ toàn cầu, tiếp tục mở rộng thị trường tiêu thụ hồ tiêu chất lượng cao như Mỹ, châu Âu.
Bùi Hằng (T/h)
