10 sự kiện nổi bật của ngành Hải quan năm 2021
Điểm nhấn quan trọng của ngành hải quan năm 2021: Kim ngạch xuất nhập khẩu lập kỷ lục mới, triệt phá các chuyên án lớn, chuyển đổi số, các giải pháp hỗ trợ thông quan, kiểm tra hàng hóa…
Vừa qua, Tổng cục Hải quan đã công bố 10 sự kiện nổi bật của ngành Hải quan trong năm 2021.
1. Thay đổi toàn diện công tác kiểm tra chuyên ngành, góp phần cắt giảm thủ tục, chi phí và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp qua đề án “Cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu”.
Với những nội dung cải cách quyết liệt đã được thể chế hóa tại dự thảo nghị định đang được gửi xin ý kiến, ước tính trong 1 năm tiết kiệm gần 1.376 tỷ đồng (xấp xỉ 59,1 triệu USD) cho doanh nghiệp và 9.285 tỷ đồng (xấp xỉ 399 triệu USD) cho nền kinh tế.
2. Ngành Hải quan tạo thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu đạt kim ngạch hàng hóa hơn 600 tỷ USD và thu ngân sách trên 355.000 tỷ, cao nhất từ trước đến nay, góp phần quan trọng vào cân đối ngân sách, tăng trưởng kinh tế đất nước.
Từ đầu năm đến hết ngày 15/12/2021, tổng trị giá xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam đạt 633,23 tỷ USD, tăng 22,9% so với cùng kỳ năm 2020. Cán cân thương mại tiếp tục duy trì trạng thái xuất siêu. Đây là cột mốc quan trọng trong tiến trình hội nhập sâu và rộng của đất nước.
Năm 2021, tổng thu ngân sách nhà nước (NSNN) ước đạt 370.000 tỷ đồng bằng 117,46% dự toán, bằng 110,45% chỉ tiêu phấn đấu, tăng 19,2% so với cùng kỳ năm trước.
3. Phê duyệt Kiến trúc tổng thể hướng tới hải quan số nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của cơ quan Hải quan và chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp.
Tổng cục Hải quan đã xây dựng mô hình Hải quan thông minh, xác định là một trong những nội dung quan trọng trong Chiến lược phát triển hải quan giai đoạn 2021-2030.
Hải quan thông minh là mô hình có mức độ tự động hóa cao, ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ mới và hiện đại trên nền tảng số, phi giấy tờ, đảm bảo tính minh bạch, công bằng, hiệu lực, hiệu quả, có khả năng dự báo, thích ứng với sự biến động của thương mại quốc tế và yêu cầu quản lý của cơ quan Hải quan, yêu cầu chia sẻ, kết nối thông tin với các Bộ, ngành, phù hợp với chuẩn mực quốc tế, phục vụ cho người dân, doanh nghiệp.
4. Chủ trì, phối hợp, triệt phá thành công nhiều chuyên án lớn về ma túy, hàng cấm,...
Năm 2021, lực lượng hải quan đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng tổ chức triệt phá thành công nhiều chuyên án lớn liên quan đến vận chuyển trái phép chất ma túy qua biên giới.
Tính đến tháng 12/2021, lực lượng Hải quan đã phát hiện, bắt giữ 14.568 vụ, trị giá 2.709 tỷ đồng; Phạt vi phạm hành chính 14.200 vụ, thu NSNN đạt 290.574 tỷ đồng, khởi tố 39 vụ, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 176 vụ.
5. Tổng cục Hải quan triển khai nhiều chính sách, giải pháp hỗ trợ, tạo thuận lợi thông quan nhanh hàng hóa, đồng hành cùng doanh nghiệp vượt qua khó khăn trong bối cảnh đại dịch Covid-19.
Ngành Hải quan đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ, đồng hành cùng các doanh nghiệp vượt qua các khó khăn trong giai đoạn dịch bệnh Covid-19: Quy định về giám sát hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu chuyển cửa khẩu trong trường hợp hàng hóa nhập khẩu ùn tắc hoặc có nguy cơ ùn tắc tại cảng biển nơi thực hiện giãn cách xã hội; Cho doanh nghiệp nộp bản scan điện tử một số loại C/O;
Tạm dừng tổ chức kiểm tra đánh giá tuân thủ đối với các doanh nghiệp không có dấu hiệu vi phạm; Thành lập các tổ hỗ trợ, xử lý vướng mắc làm việc 24/7; Thông quan nhanh đối với hàng hóa nhập khẩu phục vụ phòng chống dịch và các giải pháp hỗ trợ thủ tục xuất khẩu nông sản qua các tỉnh biên giới phía Bắc.
6. Quan hệ đối tác giữa Hải quan Việt Nam với hải quan các nước và các tổ chức quốc tế phát triển trên một tầm cao mới, thông qua trao đổi thông tin quản lý hải quan; hỗ trợ nâng cao năng lực, trang thiết bị hiện đại.
Trong năm 2021, mặc dù chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, hoạt động hợp tác quốc tế giữa Hải quan Việt Nam với các cơ quan Hải quan đối tác và các tổ chức quốc tế vẫn được duy trì và phát triển bền vững, thể hiện rõ nhất là các chương trình hợp tác, hỗ trợ kỹ thuật được triển khai hiệu quả với việc tiếp nhận hỗ trợ trang thiết bị từ các đối tác để phục vụ cho công tác quản lý biên giới và hải quan của Việt Nam.
7. Liên tiếp 5 năm đứng đầu về cải cách hành chính khối Tổng cục và tương đương thuộc Bộ Tài chính.
Trong những năm qua, Tổng cục Hải quan đã được Chính phủ, các Bộ, ngành và cộng đồng doanh nghiệp đánh giá là một trong những cơ quan đi đầu trong cải cách, hiện đại hóa. Nhờ đó, Tổng cục Hải quan là đơn vị nhiều năm liền đứng đầu trong khối các tổng cục và tương đương thuộc Bộ Tài chính về Chỉ số cải cách hành chính.
Để ghi nhận những kết quả mà Hải quan Việt Nam đã đạt được, ngày 18/3/2021, Thủ tướng Chính phủ đã trao tặng Bằng khen cho Tổng cục Hải quan vì có nhiều thành tích trong công tác cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020.
8. Thực hiện chính quy, hiện đại thông qua triển khai Nghị định số 02/2021/NĐ-CP ngày 7/1/2020 quy định về cờ truyền thống, cờ hiệu, biểu tượng, hải quan hiệu, phù hiệu, biển tên, cấp hiệu, trang phục, chứng minh hải quan và dấu hiệu đặc trưng phương tiện tuần tra, kiểm soát, giám sát hải quan.
Ngày 7/1/2021, Chính phủ ban hành Nghị định số 02/2021/NĐ-CP quy định về cờ truyền thống, cờ hiệu, biểu tượng, hải quan hiệu, phù hiệu, biển tên, cấp hiệu, trang phục, chứng minh hải quan và dấu hiệu đặc trưng phương tiện tuần tra, kiểm soát, giám sát hải quan thay thế Nghị định số 10/2005/NĐ-CP.
9. Xây dựng Chiến lược phát triển hải quan giai đoạn 2021-2030 hướng tới Hải quan Việt Nam hiện đại, chuyên nghiệp, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Nhằm tiếp tục công cuộc cải cách, phát triển, hiện đại hóa hải quan trong bối cảnh mới, với mong muốn phục vụ cộng đồng doanh nghiệp ngày càng tốt hơn, góp phần tạo thuận lợi thương mại và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, Hải quan Việt Nam đã xây dựng dự thảo Chiến lược phát triển hải quan giai đoạn 2021-2030 trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
10. Quyết liệt triển khai Chuyên đề kiểm tra sau thông quan đối với các doanh nghiệp xuất khẩu, nhập khẩu hạt điều có dấu hiệu vi phạm pháp luật hải quan với số lượng lớn.
Những tháng đầu năm, lượng hạt điều nguyên liệu nhập khẩu tăng bất thường, đặc biệt từ thị trường Campuchia. Tổng cục Hải quan đã có kết luận kiểm tra đối với 18 vụ việc đã thực hiện kiểm tra sau thông quan.
Bùi Hằng (T/h)
