8 điểm đến du lịch thú vị giúp khám phá sao Hỏa trong tương lai

Núi lửa Olympus Mons

Là ngọn núi lửa khắc nghiệt nhất trong Hệ Mặt Trời, Olympus Mons có kích thước tương đương với bang Arizona, theo NASA. Chiều cao của nó là 16 dặm (25 km), gần gấp ba lần chiều cao của đỉnh Everest của Trái Đất, cao khoảng 5,5 dặm (8,9 km).

Olympus Mons là một ngọn núi lửa hình khiên khổng lồ, được hình thành sau khi dung nham từ từ trườn xuống các sườn núi của nó. Độ dốc trung bình của nó chỉ là 5%. Tại đỉnh của nó là một vùng trũng ngoạn mục rộng khoảng 53 dặm (85 km), được hình thành bởi các khoang magma bị mất dung nham (có thể là trong một vụ phun trào) và sụp đổ.

Núi lửa Tharsis

Từ ngọn núi Olympus Mons, có thể quan sát được một số ngọn núi lửa khác ở khu vực núi lửa Tharsis, nơi có tới 12 ngọn núi lửa khổng lồ trong một khu vực rộng khoảng 2.500 dặm (4.000 km), theo NASA.

Giống như Olympus Mons, những ngọn núi lửa này có xu hướng lớn hơn nhiều so với những ngọn núi lửa trên Trái Đất, có lẽ là do sao Hỏa có lực hút yếu hơn cho phép các ngọn núi lửa phát triển cao hơn. Những ngọn núi lửa này có thể đã phun trào trong khoảng hai tỉ năm, hoặc một nửa lịch sử của sao Hỏa.

Hẻm núi Valles Marineris

Sao Hỏa không chỉ có núi lửa lớn nhất Hệ Mặt Trời mà còn có hẻm núi lớn nhất. Valles Marineris dài khoảng 3.000 km, theo NASA. Nó dài hơn khoảng 4 lần so với Grand Canyon - hẻm núi với độ dốc lớn và chiều dài nổi tiếng ở Mỹ, có chiều dài khoảng 500 dặm (800 km).

Các nhà nghiên cứu không rõ Valles Marineris hình thành như thế nào, nhưng có một số giả thuyết về sự hình thành của nó. Nhiều nhà khoa học cho rằng khi vùng Tharsis được hình thành, nó đã góp phần vào sự phát triển của Valles Marineris. Dung nham di chuyển qua vùng núi lửa đã đẩy lớp vỏ lên trên, khiến lớp vỏ này bị đứt gãy thành các vết đứt gãy ở các vùng khác. Theo thời gian, những vết gãy này phát triển thành Valles Marineris.

Bắc Cực và Nam Cực

Sao Hỏa có 2 vùng băng giá ở 2 cực của nó, với thành phần hơi khác nhau. Trong suốt mùa đông, theo NASA, nhiệt độ gần cả 2 cực Bắc và Nam rất lạnh, đến mức carbon dioxide ngưng tụ ngoài khí quyển thành băng trên bề mặt.

Quá trình đảo ngược vào mùa hè, khi carbon dioxide thăng hoa trở lại bầu khí quyển. Khí cacbonic biến mất hoàn toàn ở bán cầu Bắc, để lại một chỏm băng nước. Nhưng một số băng carbon dioxide vẫn còn trong bầu khí quyển phía Nam. Tất cả sự chuyển động của băng này có ảnh hưởng lớn đến khí hậu sao Hỏa, tạo ra gió và các hiệu ứng khác.

Miệng núi lửa Gale và núi Sharp (Aeolis Mons)

Nổi tiếng bởi sự đổ bộ của tàu thám hiểm Curiosity vào năm 2012, miệng núi lửa Gale là nơi lưu trữ nhiều bằng chứng về sự xuất hiện của nước trong quá khứ. Tàu thám hiểm Curiosity tình cờ tìm thấy một lòng suối trong vòng vài tuần sau khi hạ cánh và thu thập được nhiều bằng chứng về nước trong suốt hành trình của họ dọc theo miệng núi lửa.

Curiosity hiện đang tấn công một ngọn núi lửa gần đó có tên là Mount Sharp (Aeolis Mons) và xem xét các đặc điểm địa chất trong từng tầng của nó.

Một trong những phát hiện thú vị hơn của Curiosity là khám phá ra các phân tử hữu cơ phức tạp trong khu vực. Kết quả năm 2018 công bố những chất hữu cơ này được phát hiện bên trong những tảng đá 3,5 tỉ năm tuổi. Đồng thời với kết quả nghiên cứu về chất hữu cơ, các nhà nghiên cứu đã công bố máy thám hiểm cũng tìm thấy nồng độ khí metan trong khí quyển thay đổi theo mùa. Metan là một nguyên tố có thể được tạo ra bởi vi khuẩn, cũng như các hiện tượng địa chất, vì vậy không rõ liệu đó có phải là dấu hiệu của sự sống hay không.

Medusae Fossae

Medusae Fossae là một trong những địa điểm kỳ lạ nhất trên sao Hỏa, một số người thậm chí còn suy đoán rằng nó có bằng chứng về một vụ tai nạn UFO nào đó. Lời giải thích khả dĩ hơn là đó là một mỏ núi lửa khổng lồ, có diện tích bằng 1/5 diện tích của Hoa Kỳ. Theo thời gian, gió đã biến những tảng đá thành một số hình dạng tuyệt đẹp.

Một nghiên cứu năm 2018 cho rằng, sự hình thành có thể được hình thành từ những vụ phun trào núi lửa vô cùng lớn diễn ra hàng trăm lần trong hơn 500 triệu năm. Những vụ phun trào này sẽ làm khí hậu của Hành tinh Đỏ ấm lên khi khí nhà kính từ núi lửa trôi vào bầu khí quyển.

Đường dốc chu kỳ ở miệng núi lửa Hale

Sao Hỏa là nơi có các đặc điểm địa hình kỳ lạ được gọi là đường dốc chu kỳ (RSL), có xu hướng hình thành trên các mặt của các miệng núi lửa dốc khi thời tiết ấm áp. Tuy nhiên, thật khó để tìm ra những RSL này. Các hình ảnh được hiển thị ở đây từ miệng núi lửa Hale (cũng như các địa điểm khác) cho thấy các điểm mà quang phổ học đã phát hiện ra các dấu hiệu của quá trình hydrat hóa.

Vào năm 2015, NASA ban đầu thông báo rằng muối hydat không phải là dấu hiệu của nước chảy trên bề mặt, nhưng nghiên cứu sau đó cho biết RSL có thể được hình thành từ nước trong khí quyển hoặc các dòng cát khô. Trong khi NASA tìm ra cách điều tra theo các giao thức bảo vệ hành tinh, các nhà thám hiểm nhân loại trong tương lai có thể phải chiêm ngưỡng những đặc điểm bí ẩn này từ xa bằng cách sử dụng ống nhòm.

“Cồn ma” ở Noctis Labyrinthus và lưu vực Hellas

Ngày nay, sao Hỏa là một hành tinh chủ yếu được tạo hình bởi gió, vì nước bốc hơi khi bầu khí quyển của nó mỏng đi. Nhưng chúng ta có thể thấy nhiều bằng chứng về nước trong quá khứ, chẳng hạn như các vùng "cồn ma" được tìm thấy ở Noctis Labyrinthus và lưu vực Hellas. Các nhà nghiên cứu cho biết những vùng này từng có những cồn cát cao hàng chục mét. Sau đó, các đụn cát bị ngập bởi dung nham hoặc nước, chúng vẫn bảo tồn được căn cứ của chúng trong khi phần ngọn bị xói mòn.

Những đụn cát cũ như thế này cho thấy gió đã từng thổi trên Sao Hỏa cổ đại như thế nào, từ đó cung cấp cho các nhà khí hậu học một số gợi ý về môi trường cổ đại của Hành tinh Đỏ. Trong một bước ngoặt thú vị hơn nữa, rất có thể có vi khuẩn ẩn náu trong các khu vực được bao phủ bởi những đụn cát này, điều đó khá an toàn trước bức xạ và gió có thể cuốn chúng đi.