Độc đáo mô hình chiến dịch Điện Biên Phủ từ vật liệu tái chế
Một nhóm các em học sinh lớp 5, Trường Phổ thông dân tộc Bán trú Tiểu học Nậm Mòn 1, Bắc Hà, Lào Cai cùng nhau làm mô hình Chiến dịch Điện Biên Phủ từ những vật liệu có sẵn trong nhà như tre, trúc, móc phơi quần áo.
Trong những năm gần đây, môn Lịch sử không hấp dẫn được các em học sinh với nhiều nguyên nhân như khô khan, nhiều mốc lịch sử, nhiều con số đòi hỏi sự ghi nhớ của các em. Đối với các em học sinh tiểu học, thì môn Lịch sử lại càng khó khăn gấp bội khi tìm hiểu chi tiết về các chiến dịch lịch sử.
Bắt nguồn từ thực trạng đó các em Tải Thị Khanh, Sùng Seo Hồng, Hoàng Thị Luyến, Thèn Thị Doanh (Học sinh lớp 5 - trường phổ thông dân tộc bán trí tiểu học Nậm Mòn 1, Bắc Hà, Lào Cai – PV) đã lựa chọn làm mô hình Chiến dịch Điện Biên Phủ với mong muốn diễn tả nó thực tế dễ nhớ, dễ hiểu, mô tả một phần chiến dịch “lừng lẫy năm châu, trấn động địa cầu”, “đi vào lịch sử dân tộc như một Bạch Đằng, Chi Lăng, một Đống Đa của thế kỉ XX và đi vào lịch sử thế giới như một mốc son chói lọi, đánh dấu sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân”
Để làm mô hình Chiến dịch Điện Biên Phủ, các em sử dụng các nguyên liệu có sẵn quanh nhà, dễ kiếm như: Tre, trúc, xốp, tấm mếch, gỗ, dây thép, móc phơi quần áo, lá cây, cát, keo,... Ngoài các vật liệu trên các em còn tận dụng bánh răng, xích cam xe máy bị thải loại ở các tiệm sửa xe máy. Mảng mô tơ của đầu quay, mô tơ của quạt treo tường, xốp của tủ lạnh ở các cơ sở thu gom đồ phế thải về tái chế lại để làm sản phẩm... các vật liệu tạo ra sản phẩm hết rất ít tiền mà rất gần gũi với con người.
Các em đã làm khung gỗ 1,5m x 1,2m. Cắt ghép tấm mếch gắn vào khung gỗ tạo mặt bằng cho sa bàn. Vẽ lược đồ chiến dịch Điện Biện Phủ. Tạo núi đồi. Trộn cát với hồ dán; rắc cát đã trộn với hồ dán lên mô hình. Làm các chú bộ đội, quân địch, hầm, nhà chỉ huy của ta, sở chỉ huy của địch, máy bay, pháo, súng, xe tăng, xe đạp thồ bằng trúc, gỗ. Lắp ráp mô-tơ điện với trục quay.
Mô hình hoạt động theo nguyên lý chuyển động cơ học: từ mô-tơ điện tới các bánh răng, tới trục quay và truyền lực tới các chú bộ đội, pháo, xe tăng. Bật công tắc trục quay gắn với mô-tơ điện chuyển động và truyền lực lên các khớp nối; khi đó các chú bộ đội, xe tăng, pháo, máy bay sẽ chuyển động. Bật các công tắc kết hợp âm thanh bài hát Hò kéo pháo, âm thanh tiếng nổ của súng đạn, bài hát chiến thắng vang lên.
Mô hình này áp dụng cho thầy cô và các bạn trong việc dạy và học. Mô hình được trưng bày ở phòng truyền thống để cho các bạn có những tiết trải nghiệm, tìm hiểu. Sản phẩm rất tiện lợi, dễ quan sát,mọi người đều được trải nghiệm một cách đơn giản, thuận tiện, an toàn.
Ý tưởng trên của các em đã được Hội đồng giám khảo Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên Nhi đồng toàn quốc lần thứ 17 năm 2021 do Quỹ VIFOTEC (Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ Thuật Việt Nam) đánh giá cao. Mô hình chiến dịch Điện Biên Phủ đã vượt qua các tác phẩm khác để trở thành tác phẩm đạt giải đặc biệt. Buổi lễ trao giải được Quỹ VIFOTEC tổ chức trang trọng lúc 20h ngày 22/12/2021 tại Nhà hát lớn thủ đô Hà Nội.
Hà Nam
