Kích hoạt mô hình hoàn tiền khi người dùng trả lại vỏ hộp nhựa

Theo dõi KTMT trên

Sáng 18/5, Chương trình đối tác hành động Quốc gia về nhựa (NPAP - nền tảng đối tác đa phương, đa chủ thể được chính phủ thiết lập, chủ trì bởi Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã ra mắt Nhóm kỹ thuật mới nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo và xúc tác đầu tư đối với những giải pháp hiệu quả trong việc giảm thiểu rác thải nhựa và ô nhiễm nhựa tại Việt Nam.

Phát biểu khai mạc hội thảo ra mắt hệ thống, bà Mette Møglestue, Phó Đại sứ Na Uy tại Hà Nội cho biết, Hệ thống đặt cọc – hoàn trả đã được minh chứng là hệ thống thực hiện tốt nhất khi có thể thu gom và tái chế với tỷ lệ cao nhất các loại vỏ hộp đồ uống.

Được coi là hình mẫu về thu hồi và tái chế vỏ hộp, Hệ thống đặt cọc – hoàn trả của Na Uy là một trong những mô hình hoạt động hiệu quả trên thế giới, gắn liền cùng cơ chế thực hiện EPR.

Nêu bật về mô hình hợp tác thành công của Na Uy giữa chính phủ - đơn vị nghiên cứu - doanh nghiệp, bà Møglestue nhấn mạnh: “Trong khuôn khổ hợp tác với Bộ Tài nguyên và Môi trường, cùng các đối tác liên quan như UNDP Việt Nam, chúng tôi đánh giá cao cơ hội chia sẻ câu chuyện thành công của Na Uy và các thông lệ quốc tế khác để hỗ trợ việc củng cố khung pháp lý của Việt Nam về EPR và DRS".

Ông Lê Ngọc Tuấn - Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cũng nhấn mạnh việc thành lập Nhóm đổi mới sáng tạo và tài chính là một phần trong kế hoạch hoạt động NPAP đã được thống nhất tại cuộc họp thường niên của Nhóm công tác Chương trình NPAP vào ngày 12/4/2023.

Trong đó, thành viên của Nhóm kỹ thuật bao gồm: Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia (NIC), Dow Việt Nam, Unilever, An Phat Holdings, Tái chế Duy Tân, GreenHub, Startup Vietnam Foundation (SVF), Innovation Norway, UNDP, và Ngân hàng Thế giới. Nhóm kỹ thuật cũng đã thu hút sự tham gia của một số nhà đổi mới sáng tạo thuộc Chương trình “Thử thách sáng tạo giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa” do UNDP tổ chức như Galaxy Biotech...

“Sự kiện ra mắt Nhóm kỹ thuật này đánh dấu cách tiếp cận phù hợp với xu thế chung của Chương trình Đối tác hành động toàn cầu về nhựa, cũng như sẽ góp phần hỗ trợ và thúc đẩy các giải pháp sáng tạo xử lý rác thải nhựa và ô nhiễm nhựa tại Việt Nam thông qua vận động và huy động các nguồn hỗ trợ, tăng cường khả năng tiếp cận và chia sẻ công nghệ liên quan đến giảm thiểu ô nhiễm nhựa”, ông Tuấn thông tin.

Khuyến khích người tiêu dùng tái chế rác thải nhựa

Hệ thống đặt cọc – hoàn trả (DRS) là hệ thống trong đó người tiêu dùng trả một khoản tiền đặt cọc nhỏ khi mua sản phẩm chai nhựa hoặc lon đồ uống. Phần tiền đặt cọc sẽ được hoàn khi họ mang gửi lại vỏ hộp tại điểm thu gom được chỉ định.

Theo đó, cơ chế này khuyến khích người tiêu dùng hoàn trả các vỏ hộp đựng đã qua sử dụng để tái chế và tái sử dụng, giảm bớt sức ép cho những bãi chôn lấp rác, bảo vệ dòng sông và đại dương khỏi rác thải nhựa rò rỉ.

DRS hiệu suất cao có thể thúc đẩy đáng kể sự quay vòng của các loại hộp đựng nước giải khát như chai nhựa, lon nhôm với tỷ lệ thu hồi cao; vừa là phương thức tiếp cận chính giúp Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) được thực hiện bởi các doanh nghiệp - người sản xuất và sử dụng những vỏ lon này.

Hàng năm, hơn 400 triệu tấn nhựa được sản xuất trên toàn thế giới, một nửa trong số đó được sản xuất chỉ để sử dụng một lần. Dưới 10% trong số đó được tái chế, còn lại mỗi năm có khoảng 19-23 triệu tấn rác thải nhựa được đổ ra môi trường, chủ yếu là các hồ, sông và biển. Các hạt nhựa nhỏ (Microplastic) có đường kính chỉ 5 mm – có thể lẫn vào thức ăn, nước và không khí.

Vì vậy, ước tính rằng mỗi người trên hành tinh tiêu thụ hơn 50.000 hạt nhựa mỗi năm và còn nhiều hơn nữa nếu tính đến việc hít phải hạt nhựa nhỏ trong không khí. Nhựa dùng một lần thường bị vứt bỏ hoặc đốt gây hại cho sức khỏe con người.

Lan Anh