Phương án đầu tư cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021-2025 trình Quốc hội

Theo dõi KTMT trên

Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ đã trình bày tại Quốc hội Tờ trình về chủ trương đầu tư Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông giai đoạn 2021-2025. Ông nhấn mạnh, hành lang vận tải trên trục Bắc - Nam có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước.

Trong hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông, đây là hành lang vận tải quan trọng nhất cả nước. Trên hành lang vận tải này, tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông theo quy hoạch dài 2.063 km, đã đưa vào khai thác 478 km, đang đầu tư 829 km, còn lại 756 km chưa đầu tư.

Vai trò là trục huyết mạch, cần sớm hoàn thành để tạo động lực, sức lan tỏa phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia, tại Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Kết luận số 11-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Nghị quyết số 16/2021/QH15 của Quốc hội đã đề ra mục tiêu “đến năm 2025, cơ bản hoàn thành tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông”.

Hoàn thành đưa vào khai thác đồng bộ tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông có năng lực lớn, an toàn giao thông, tốc độ cao; Kết nối các trung tâm kinh tế, chính trị, các khu kinh tế, khu công nghiệp trọng yếu, đặc biệt là các vùng kinh tế trọng điểm, từng bước hoàn thiện kết cấu hạ tầng đồng bộ với các công trình hiện đại, tạo sức lan tỏa để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng -an ninh; Góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chiến lược phát triển kinh tế-xã hội.

Phạm vi đầu tư cụ thể như sau: Giai đoạn 2021-2025 đầu tư 729 km trên các đoạn Bãi Vọt (Hà Tĩnh) - Cam Lộ (Quảng Trị), Quảng Ngãi - Nha Trang và Cần Thơ - Cà Mau, chia thành 12 dự án thành phần có thể vận hành khai thác độc lập. 27 km còn lại gồm đoạn Hòa Liên - Túy Loan triển khai theo dự án riêng và cầu Cần Thơ 2 đầu tư sau 2025.

Tuyến cao tốc Bắc - Nam theo quy hoạch, phía đông có quy mô 6 làn xe, khu vực cửa ngõ các trung tâm kinh tế - chính trị lớn quy mô 8-10 làn xe, đoạn Cần Thơ - Cà Mau quy mô 4 làn xe.

Đầu tư với phương án cụ thể

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể trình bày Tờ trình về chủ trương đầu tư Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 xong, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh đã có Báo cáo thẩm tra chủ trương đầu tư dự án.

Căn cứ kết quả dự báo nhu cầu vận tải, Chính phủ đã chỉ đạo nghiên cứu nhiều phương án về quy mô, như đầu tư hoàn chỉnh ngay theo quy hoạch; phân kỳ đầu tư 2 làn xe, 4 làn xe bề rộng nền đường 24,75 m và 4 làn xe bề rộng nền đường 17 m.

Trên cơ sở phân tích, đánh giá ưu, nhược điểm của từng phương án, căn cứ khả năng cân đối nguồn vốn, Chính phủ kiến nghị đầu tư phân kỳ theo quy mô 4 làn xe bề rộng nền đường 17 m, toàn bộ các yếu tố kỹ thuật khác đáp ứng tốc độ thiết kế 100-120 km/h; Giải phóng mặt bằng thực hiện một lần theo quy mô quy hoạch (tương tự như các dự án giai đoạn 2017-2020 được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 52/2017/QH14).

Nhằm phát huy tối đa hiệu quả đầu tư, hiệu quả khai thác của dự án, theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, ngay trong quá trình xây dựng quy hoạch mạng lưới đường bộ và quá trình chuẩn bị hồ sơ chủ trương đầu tư, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải phối hợp với các ngành, các địa phương nghiên cứu kỹ lưỡng về hướng tuyến.

Vấn đề này giúp bảo đảm phù hợp với quy hoạch của các ngành, lĩnh vực và địa phương, kết nối thuận lợi với các khu công nghiệp, du lịch, cảng biển, cảng hàng không, trung tâm logistics, mạng lưới đường bộ hiện hữu. Qua đó tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương phát triển không gian đô thị, khu công nghiệp, dịch vụ, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời hạn chế tối đa tác động đến môi trường, văn hóa, đời sống cộng đồng dân cư.

Ý kiến của một số đại biểu đề nghị cần áp dụng triệt để các công nghệ tiên tiến, phương án thiết kế cầu, hầm... để tối ưu hóa hướng tuyến của dự án đồng thời bổ sung làm rõ phương án lựa chọn công nghệ chính cho các dự án thành phần thuộc dự án.

Vấn đề thu phí dịch vụ được triển khai liên thông trên toàn bộ 12 dự án giai đoạn 2021-2025 và các dự án giai đoạn 2017-2020, áp dụng hình thức thu phí điện tử tự động không dừng, bố trí trạm tại các điểm ra, vào đường cao tốc, thu phí theo số km thực tế sử dụng.

Với diải pháp thiết kế của dự án đã nghiên cứu, tính toán bảo đảm điều kiện thoát lũ, thích ứng với kịch bản về biến đổi khí hậu, nước biển dâng; đầu tư hoàn chỉnh hệ thống kết nối dân sinh hai bên đường cao tốc (đường gom, hầm chui dân sinh, cầu vượt ngang…) nhằm hạn chế tối đa chia cắt cộng đồng, đảm bảo điều kiện đi lại, sản xuất và sinh hoạt của người dân.

Vấn đề phương án phân chia các dự án thành phần, dự án được phân chia thành 12 dự án thành phần, trong đó có đoạn dài 88 km (đoạn Quảng Ngãi - Hoài Nhơn), có đoạn chỉ dài 36 km (đoạn Bãi Vọt - Hàm Nghi), do đó UBKT đề nghị làm rõ tính hợp lý trong việc phân chia các dự án thành phần và việc triển khai thu phí về sau.

Bùi Hằng (T/h)