Triển khai hệ thống trạm thu phí không dừng trên 5 tuyến cao tốc trong quý 3/2022
Vừa qua, Bộ Giao thông vận tải đã có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về tiến độ triển khai hệ thống thu phí tự động không dừng (ETC) tại các dự án đường cao tốc do Tổng Công ty đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) quản lý.
Mới chỉ có 1 tuyến cao tốc được đầu tư, vận hành hệ thống thu phí ETC
Cụ thể, VEC được Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) giao làm chủ đầu tư xây dựng và quản lý vận hành, khai thác 5 dự án đường cao tốc. Bao gồm: cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, Nội Bài - Lào Cai, Đà Nẵng - Quảng Ngãi, Bến Lức - Long Thành và thành phố Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây. Riêng tuyến tuyến Bến Lức - Long Thành vẫn chưa được hoàn thành và trong tổng 5 dự án nêu trên, mới chỉ có tuyến cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình được đầu tư, vận hành hệ thống thu phí ETC (15/40 làn) từ ngày 10/6/2020, các tuyến cao tốc khác vẫn triển khai thu phí theo hình thức một dừng.
Theo tìm hiểu, trong năm 2017, VEC đã đưa hệ thống thu phí không dừng trên tuyến cao tốc TP. Hồ Chí Minh – Long Thành – Dầu Giây nhưng sử dụng công nghệ DSRC, nên chưa thể kết nối liên thông với hệ thống thu phí toàn quốc sử dụng công nghệ RFID.
Đối với dự án đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai và Đà Nẵng – Quảng Ngãi, trong nguồn vốn đầu tư ban đầu của hai dự án này chưa có nguồn vốn giành cho hạng mục đầu tư hệ thống thu phí không dừng, vì vậy, hiện Tổng công ty đang tiếp tục nghiên cứu.
Đồng thời, việc VEC chậm thu phí điện tử không dừng xuất phát từ vấn đề liên quan đến nguồn vốn, tái cơ cấu dự án sau khi đơn vị này chuyển từ Bộ Giao thông Vận tải về Ủy ban Quản lý vốn vào năm 2019.
Điều này khiến các tuyến cao tốc thường ách tắc tại trạm thu phí trong dịp cao điểm lễ tết, chủ xe không được sử dụng dịch vụ không dừng dù đã dán thẻ và sử dụng trên nhiều quốc lộ khác.
Ngày 29/3, đại diện Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) cho biết, sẽ đẩy nhanh quá trình triển khai thu phí không dừng để góp phần giúp các phương tiện di chuyển nhanh, giảm ùn tắc vào giờ cao điểm tại các tuyến có lưu lượng giao thông lớn.
Trên cơ sở số lượng các làn, lưu lượng xe qua các trạm thu phí và năng lực khai thác của hệ thống thu phí không dừng so với hệ thống thu phí một dừng, VEC tính toán trước mắt sẽ phân kỳ đầu tư 140 làn thu phí không dừng, đảm bảo việc các cao tốc thu phí theo hình thức thu phí ETC đồng bộ, đáp ứng yêu cầu.
Về nguồn vốn đầu tư hệ thống thu phí ETC, Bộ GTVT cho biết, trên cơ sở đề xuất của VEC, Bộ GTVT đã báo cáo và được Thủ tướng Chính phủ đồng thuận phương án sử dụng chi phí quản lý thu phí VEC đang thực hiện (thu phí một dừng) để thuê trọn gói dịch vụ thu phí ETC, đồng thời Thủ tướng cũng yêu cầu hoàn thành trong quý I/2022.
Trên cơ sở đó, VEC đã triển khai việc thuê nhà cung cấp dịch vụ thu phí cho các tuyến cao tốc do VEC quản lý bằng nguồn chi phí tổ chức thu phí trong phương án tài chính của dự án. Đến thời điểm này, VEC đã chuẩn bị các thủ tục về lập kế hoạch thuê, yêu cầu kỹ thuật, hồ sơ mời thầu để lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ thu phí.
Triển khai lắp đặt thiết bị và vận hành hệ thống trong quí 3/2022
Tuy nhiên, do tính chất đặc thù của hình thức thuê dịch vụ thu phí ETC tại các dự án cao tốc do VEC quản lý còn có ý kiến khác nhau trong việc áp dụng các quy định pháp luật.
Điển hình về việc triển khai các dự án về công nghệ thông tin (bao gồm cả việc thu dịch vụ công nghệ thông tin) được hướng dẫn tại Nghị định số 73/2019 của Chính phủ về quản lý đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước.
Đối với trường hợp coi hệ thống thu phí ETC là một dự án mới, VEC phải triển khai các thủ tục lập dự án thuê dịch vụ thu phí điện tử không dừng và thuộc thẩm quyền Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Quy trình này sẽ mất nhiều thời gian do phải thực hiện rất nhiều thủ tục nên không thể hoàn thành trong năm 2022.
Trường hợp coi việc triển khai thu phí ETC chỉ là hình thức thu phí mới thay thế hình thức thu phí một dừng, VEC sẽ vận dụng trình tự thủ tục thuê nhà cung cấp dịch vụ như đối với hoạt động thuê dịch vụ công nghệ thông tin sử dụng chi phí chi thường xuyên nguồn vốn ngân sách nhà nước (phương án 2). Triển khai theo phương án này, thẩm quyền do VEC quyết định và đẩy nhanh tiến độ do chỉ cần phê duyệt kế hoạch thuê dịch vụ để tổ chức lựa chọn ngay nhà cung cấp dịch vụ.
Bộ GTVT khẳng định thêm, cả 2 phương án trên đều bảo đảm công khai, minh bạch thông qua đấu thầu lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ, đều sử dụng chi phí quản lý thu phí trong phương án tài chính của các dự án cao tốc để thuê nhà cung cấp dịch vụ, do vậy không ảnh hưởng tới hiệu quả, phương án tài chính và phương án trả nợ của các dự án cao tốc.
Huỳnh Mai
