Biến thể mới BA.2 có thể khiến làn sóng Covid-19 tàn khốc hơn?

Theo dõi KTMT trên

Một nhánh của biến thể Omicron - virus BA.2 không chỉ lây lan nhanh hơn bản gốc mà còn có thể gây ra bệnh nặng hơn.Ngoài ra, các nhà khoa học e ngại BA.2 có khả năng cản trở một số cách thức đang dùng để phòng chống Covid-19.

Các thí nghiệm mới từ Nhật Bản cho thấy, BA.2 có thể có các tính năng gây bệnh nghiêm trọng như các biến thể cũ của virus SARS-CoV-2, bao gồm cả Delta.

Ngoài ra, giống như Omicron, BA.2 dường như thoát khỏi khả năng miễn dịch do vaccine tạo ra. Do đó, một mũi tiêm nhắc lại sẽ phục hồi khả năng bảo vệ, làm cho nguy cơ trở nặng sau khi nhiễm bệnh giảm khoảng 74%. BA.2 cũng kháng một số phương pháp điều trị đang được sử dụng chống lại Omicron.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ đang theo dõi chặt chẽ BA.2. Tuy nhiên, Tiến sĩ Rochelle Walensky, GIám đốc CDC Mỹ, thông tin: "Không có bằng chứng nào cho thấy dòng BA.2 nghiêm trọng hơn dòng BA.1.
CDC theo dõi các biến thể đang lưu hành cả trong nước và quốc tế. Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi dữ liệu mới về mức độ nghiêm trọng của bệnh và các phát hiện trong phòng thí nghiệm”.

Có nhiều đột biến so với chủng virus gốc gây bệnh Covid-19 xuất hiện ở Vũ Hán, Trung Quốc, BA.2 cũng có những thay đổi gen khác với chủng Omicron ban đầu (BA.1).

Nhà khoa học Kei Sato, Đại học Tokyo, người thực hiện nghiên cứu, lập luận, những phát hiện này chứng minh BA.2 không nên được coi là một nhánh của Omicron và cần được giám sát chặt chẽ hơn.

BA.2 được gọi là “Omicron tàng hình” vì không thể phát hiện qua xét nghiệm PCR giống phiên bản BA.1. Do đó, các phòng thí nghiệm phải thực hiện thêm một bước giải trình tự để tìm ra biến thể này.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), BA.2 được ước tính có khả năng lây lan cao hơn khoảng 30% so với Omicron. Dòng virus này đã được phát hiện ở 74 quốc gia và 47 tiểu bang của Mỹ.

CDC Mỹ ước tính, chỉ khoảng 4% bệnh nhân Covid-19 ở nước này nhiễm BA.2. Tuy nhiên, BA.2 thống trị ở nhiều quốc gia khác như Bangladesh, Brunei, Đan Mạch, Ấn Độ, Nepal, Pakistan, Philippines…

Có nhiều bằng chứng khác nhau về mức độ nghiêm trọng của BA.2 trong thực tế. Tỷ lệ nhập viện tiếp tục giảm ở các quốc gia mà BA.2 đã có chỗ đứng, như Nam Phi và Vương quốc Anh.

Nhưng ở Đan Mạch, nơi BA.2 trở thành nguyên nhân hàng đầu gây ra Covid-19, số ca nhập viện và tử vong đang tăng lên.

Nghiên cứu mới ghi nhận BA.2 có thể tự sao chép trong tế bào nhanh hơn BA.1, phiên bản gốc của Omicron. BA.2 cũng khiến các tế bào liên kết với nhau dễ dàng hơn. Điều này cho phép virus tạo ra các khối tế bào lớn hơn, được gọi là hợp bào, sản xuất nhiều bản sao của virus hơn.

Delta cũng "rất giỏi" trong việc tạo ra hợp bào, người ta cho rằng đó là một lý do khiến Delta tàn phá phổi như vậy.

Khi các nhà nghiên cứu cho chuột nhiễm BA.2 và BA.1, những con nhiễm BA.2 sẽ ốm nặng hơn và có chức năng phổi kém hơn.

Tương tự như Omicron chủng gốc, BA.2 có khả năng phá vỡ các kháng thể trong máu của những người đã được tiêm vaccine Covid-19 và chống lại các kháng thể của những người từng nhiễm Covid-19 trước đây, bao gồm cả Alpha và Delta.

Nhưng có một điểm sáng: Các kháng thể trong máu của người từng mắc Omicron dường như cũng có một số khả năng chống lại BA.2, đặc biệt nếu họ đã tiêm chủng.

Do đó, mặc dù BA.2 có vẻ dễ lây lan và gây bệnh hơn Omicron, nhưng có thể không gây ra làn sóng lây nhiễm Covid-19 tàn khốc hơn.
Trái lại, WHO cho biết Omicron vẫn là biến thể lấn át trên toàn cầu, chiếm hơn 99% ca bệnh trong khi biến thể Delta chiếm chưa tới 1%.

"Chúng tôi không thấy có sự khác biệt về mức độ gây bệnh nặng giữa BA.1 và BA.2. Tại nhiều quốc gia, BA.1 và BA.2 đều đang gây bệnh đáng kể như nhau", bà Maria Van Kerkhove - quan chức cấp cao WHO - cho biết.

Nguyễn Linh (T/h)