BR-VT: Người dân vẫn lo ngại nguy cơ ô nhiễm môi trường tại Khu XLCT TT Tóc Tiên
Người dân sống quanh Khu XLCT TT Tóc Tiên liên tục phải đối mặt với những nguy cơ ô nhiễm môi trường trong nhiều năm qua. Tuy nhiên theo ngành TN&MT tỉnh BR-VT lại cho rằng hiện nay tình trạng môi trường tại đây đã được cải thiện rất nhiều.
Nguy cơ tái ô nhiễm môi trường tại Khu XLCT TT Tóc Tiên
Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên (Khu XLCT TT Tóc Tiên) đã được UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (BR-VT) phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 tại Quyết định số 3318/QĐ-UBND ngày 22/11/2006. Diện tích 137,6 ha, bao gồm 100 ha hiện hữu và 37,6 ha mở rộng. Và bắt đầu đi vào hoạt động từ năm 2010 với kỳ vọng là nơi giải quyết một lượng lớn rác thải cho tỉnh BR-VT. Tuy nhiên, sau khi đi vào hoạt động, Khu XLCT TT Tóc Tiên lại nổi lên là một trong những điểm nóng về tình trạng ô nhiễm môi trường tại địa phương này.
Theo đánh giá của các cơ quan chức năng, tình trạng ô nhiễm ở Khu XLCT TT Tóc Tiên kéo dài do trong quá trình hoạt động, một số nhà máy chưa có giải pháp bảo vệ môi trường triệt để. Dây chuyền, thiết bị, công nghệ của các nhà máy đang hoạt động chủ yếu được gia công, lắp ráp trong nước, thời gian haojt động lâu nên bị xuống cấp.
Nhằm tiến tới sử dụng những công nghệ hiện đại, thân thiện với môi trường tại địa phương, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã giao các Sở, ngành liên quan tiếp tục đẩy mạnh thực hiện kế hoạch chuyển đổi mô hình xử lý CTRSH từ chôn lấp sang phương pháp đốt, tái chế. Theo đó, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu yêu cầu các Sở, ngành và các đơn vị liên quan căn cứ Quyết định số 463/QĐ-UBND về tiêu chí chọn nhà đầu tư thực hiện dự án nhà máy xử lý CTRSH bằng công nghệ đốt phát phát điện trong Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên xây dựng các giải pháp hiệu quả, khả thi để thu hút đầu tư các dự án xử lý CTRSH.
Hầu hết các thiết bị xử lý nước thải, khí thải của các nhà máy đang hoạt động trong Khu XLCT TT Tóc Tiên được đưa vào vận hành đã lâu nhưng hầu hết chưa được đầu tư, cải tiến so với thời điểm đầu tư ban đầu nên hiệu quả xử lý thấp. Và trong nhiều năm qua, khu xử lý chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung và hệ thống quan trắc tự động.
Theo một số người dân xã Tóc Tiên cho biết, những ống khói từ các nhà máy xử lý chất thải nguy hại trong Khu XLCT TT Tóc Tiên thường xả khói đen kịt. Nhà cách Khu XLCT TT Tóc Tiên khoảng 500m, ông Đậu Văn Đua (ấp 3, xã Tóc Tiên) bức xúc nói: “Ban ngày còn đỡ, đêm đến khói dày đặc hơn, bốc mùi khét lẹt”.
Còn ông Trần Cọp cho biết, không chỉ có ống khói đen, người dân địa phương còn bị "tra tấn" bởi mùi hôi thối từ bãi rác trong khu xử lý bốc lên. Từ tháng 7 đến tháng 12 hàng năm, gió Tây thổi khiến mùi hôi từ bãi chôn lấp chất thải tỏa ra càng nồng nặc. Thỉnh thoảng, dọc suối Giao Kèo, suối Tre - nơi tiếp nhận nước thải sau khi xử lý đạt chuẩn của các doanh nghiệp trong Khu XLCT TT Tóc Tiên cũng xuất hiện tình trạng nước có màu đen và bốc mùi khó chịu.
Chia sẻ với báo giới, ông Đỗ Hữu Hiền, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh BR-VT cho biết, hầu hết các dự án đã hoạt động được một thời gian dài và trong điều kiện môi trường khắc nghiệt, nhiệt độ lò đốt cao, kéo dài nên bị xuống cấp. Trong khi đó, việc cải tạo, nâng cấp công nghệ xử lý chất thải chưa thực hiện một cách toàn diện, triệt để và thường xuyên nên hiệu quả xử lý giảm, tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm không khí.
Hiện nay, gần như toàn bộ khối lượng chất thải rắn sinh hoạt của tỉnh BR-VT được giao cho Công ty TNHH Kbec Vina xử lý bằng công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh. Trong khi đó, các dự án ứng dụng công nghệ đốt, ủ phân compost... chưa được triển khai, tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm không khí, đất, nước mặt và nước ngầm.
Nhiều giải pháp nhưng chưa đạt hiệu quả tối ưu
Với tính chất là Khu xử lý chất thải tập trung nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro, phát sinh nhiều vấn đề về môi trường. Do đó, Khu XLCT TT Tóc Tiên được xếp vào nhóm có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao của tỉnh BR-VT. Cùng với đó, theo quy hoạch quản lý chất thải rắn của tỉnh BR-VT đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 đã được UBND tỉnh phê duyệt tại quyết định 1880/QĐ-UBND năm 2013 thì quy hoạch Khu XLCT TT Tóc Tiên có diện tích 130ha.
Điều này đã dấy lên những lo ngại của người dân về tình trạng ô nhiễm môi trường tại khu vực này. Một người dân tại xã Tóc Tiên chia sẻ, trong quá trình hoạt động, Khu XLCT TT Tóc Tiên đã gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống của người dân địa phương. Trong khi việc kiểm soát ô nhiễm của khu vực này chưa khả thi thì được biết Khu XLCT TT Tóc Tiên được quy hoạch mở rộng thêm khiến người dân lo ngại tình trạng ô nhiễm môi trường nơi đây sẽ gia tăng.
Theo ngành chức năng tỉnh BR-VT, hiện nay Khu XLCT TT Tóc Tiên có 19 dự án được giao đất để đầu tư các nhà máy xử lý chất thải, trong đó có 17 dự án thứ cấp được UBND tỉnh cấp phép đầu tư. Hiện đã có 12 dự án đã đi vào hoạt động và các dự án trong khu xử lý đều có tính chất phức tạp, nguồn thải đa dạng, có cả chất thải nguy hại, chất thải công nghiệp, chất thải hầm cầu, chất thải sinh hoạt, bùn nạo vét cống thoát nước.
Phần lớn diện tích đất được giao để thực hiện đầu tư dự án xử lý chất thải trong Khu XLCT TT Tóc Tiên đều áp dụng loại hình chôn lấp chất thải và đây cũng là loại hình dự án tiềm ẩn nguy cơ tác động lâu dài. Bởi sau khi kết thúc đóng bãi, đất không thể đưa vào sử dụng ngay cho các mục đích kinh tế khác mà phải tiếp tục được quan trắc để theo dõi các nguy cơ tác động môi trường, thời gian có thể kéo dài hàng chục năm.
Để khắc phục những tồn tại, hạn chế về tình trạng ô nhiễm môi trường tại Khu XLCT TT Tóc Tiên, trong thời gian vừa qua, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh BR-VT đã áp dụng đồng bộ nhiều giải pháp để nâng cao hiệu quả.
Cụ thể, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tăng cường phối hợp với các ngành chức năng, địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật nhằm nâng cao nhận thức cho người dân, doanh nghiệp về bảo vệ môi trường; Giám sát hoạt động sản xuất của các nhà máy đang hoạt động trong Khu XLCT TT Tóc Tiên; Xử lý nghiêm đối với các trường hợp vi phạm về bảo vệ môi trường; Đầu tư mạng lưới thu gom, xử lý nước thải cho toàn khu (hiện nay đã đầu tư xong nhà máy xử lý nước thải tập trung giai đoạn 1 với công suất xử lý 1.000m3/ngày đêm và vận hành thử nghiệm từ tháng 9/2021 để xử lý nước thải của các nhà máy thứ cấp trong Khu XLCT TT Tóc Tiên đạt cột A QCVN 40:2011/BTNMT trước khi xả thải ra nguồn tiếp nhận là suối Giao Kèo).
Bên cạnh đó, Sở cũng rà soát, đánh giá hoạt động của các dự án và hạ tầng Khu XLCT TT Tóc Tiên để có giải pháp xử lý, khắc phục. Cụ thể là đánh giá hiệu quả sử dụng đất, hiệu suất hoạt động của các dự án và đề xuất giải pháp, lộ trình xử lý đối với các dự án sử dụng đất không hiệu quả, dự án chậm triển khai; đánh giá hiện trạng thu gom, xử lý chất thải trong và ngoài tỉnh, công suất xử lý của các nhà máy; dự báo khối lượng chất thải thu gom; lộ trình, giải pháp kiểm soát nguồn gốc, khối lượng chất thải…
Ngoài ra, Sở cũng đã tham mưu UBND tỉnh BR-VT đầu tư Trạm quan trắc tự động không khí xung quanh Khu XLCT TT Tóc Tiên; Thực hiện quan trắc định kỳ môi trường không khí, nguồn nước xung quanh với tần suất 2 tháng/lần, yêu cầu các nhà máy phải đầu tư quan trắc tự động khí thải và truyền số liệu về Trung tâm tiếp nhận của tỉnh BR-VT để theo dõi; Tham mưu để rà soát, đánh giá dây chuyền, thiết bị, công nghệ và công trình bảo vệ môi trường của từng nhà máy trong Khu XLCT TT Tóc Tiên.
Thông tin với Phóng viên Tạp chí Kinh Tế Môi trường về hiện trạng môi trường trong và quanh Khu XLCT TT Tóc Tiên, ông Đặng Sơn Hải – Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh BR-VT cho biết, môi trường tại Khu XLCT TT Tóc Tiên vẫn đang kiểm soát tốt, tình trạng môi trường hiện nay đã được cải thiện rất tốt.
“Tất cả bình thường, chẳng qua là đây là khu tập trung nhiều nhà máy xử lý chất thải nên nguy cơ ô nhiễm nhiều hơn những nơi khác. Đối với những tồn tại, hạn chế thì Sở vẫn tiếp tục giám sát, kiểm soát. Nước thải từ các nhà máy trong Khu XLCT TT Tóc Tiên cũng phải qua nhà máy xử lý nước thải tập trung, hạ tầng cũng đảm bảo nên chưa có vấn đề gì”.
Thanh Tùng
