Kỳ bí bộ lạc ở Namibia

Theo dõi KTMT trên

Bộ tộc Himba của Namibia từ lâu đã mê hoặc du khách bởi vẻ ngoài hoang sơ và phong tục tập quán của bộ tộc họ. Đây là một bộ tộc người da “đỏ” - với phần thân trên trần trụi được nhuộm bằng hỗn hợp mỡ động vật và bột màu đất son. Một trong những bộ tộc cuối cùng còn sót lại với lối sống truyền thống bất chấp những ảnh hưởng hiện đại.

Có rất ít ảnh hưởng của thế giới hiện đại tác động đến cuộc sống của họ. Những người của bộ tộc Himba sống trong những ngôi làng nhỏ ở những khu vực biệt lập phía bắc Namibia và miền nam Angola. Họ có lối sống mục vụ bán du mục và xây dựng ngôi làng của mình bằng những túp lều làm từ cành cây non và tường trát bùn và phân.

Ngôi làng có một chiếc lều lớn được gọi là Lều trung tâm, nơi chăn nuôi gia súc và dê để đảm bảo an toàn. Vào ban ngày, các chàng trai trẻ có nhiệm vụ đưa gia súc ra ngoài kiếm thức ăn ở vùng hoang dã xung quanh. Lều có một 'khu vực đốt lửa’ ở giữa, nơi các loại thảo mộc sẽ được đặt trên than để tỏa hương thơm lan tỏa hương vào không khí, giúp giữ vệ sinh sạch sẽ. Mỗi buổi sáng, các thành viên trong gia đình sẽ làm sạch bằng làn khói này để mở lỗ chân lông và cho phép họ cạo sạch bụi bẩn trên cơ thể bằng những chiếc que có bề mặt phẳng. Sau đó, họ bôi lại hỗn hợp Otjiz, được làm từ bột đất son và mỡ động vật, để hoàn tất quy trình vệ sinh buổi sáng.

Ngôn ngữ Himba có nguồn gốc từ Bantu với sự tương đồng với bộ lạc Namibia Herero sử dụng một số âm thanh uốn lưỡi tương tự như tiếng San ở nước láng giềng Botswana. Các cô gái gây ấn tượng với làn da đỏ hồng. Mục đích chủ yếu là để làm đẹp vì người Himba tin rằng màu đỏ tượng trưng của vẻ đẹp thuần khiết nhưng nó cũng cung cấp độ ẩm cho làn da của họ, giúp bảo vệ da khỏi không khí khô và ánh nắng khắc nghiệt của châu Phi. Ngoài ra, các khoáng chất trong hỗn hợp giữ cho làn da mềm mại và khỏe mạnh, mang lại vẻ mịn màng, đỏ mọng mà chúng đã trở nên nổi tiếng.

Vẻ đẹp được nâng tầm hơn nữa ở cả nam giới và phụ nữ bằng cách trang điểm bằng đồ trang sức làm từ kim loại, da động vật và vỏ sò thu thập dọc bờ biển. Họ thường sử dụng những chiếc vỏ bằng đồng thau cũ, tàn tích của cuộc chiến tranh biên giới, được chế tác thành vòng tay và các đồ trang sức khác. Vỏ đà điểu được chạm khắc thành những hạt tròn và vỏ sò từ bờ biển được đánh giá cao và được sử dụng làm điểm nhấn trong các phụ kiện thể hiện khi thể hiện địa vị.

Quần áo của họ đơn giản, nó giống như một loại che phủ dạng bằng váy làm từ da động vật và có cả Kaross (khăn choàng) để giữ ấm vào mùa đông. Người ta có thể đánh giá vẻ ngoài để biết độ tuổi của ai đó qua các kiểu tóc và phụ kiện. Mỗi lứa tuổi đều có một kiểu tóc và đồ trang sức khác nhau đều áp dụng cho trẻ em, thanh thiếu niên và những người đã kết hôn.

Các chàng trai trẻ thường cạo tóc với một bím tóc ở giữa đầu mọc ra phía sau; các cô gái sẽ có hai bím tóc mọc về phía mặt, sau đó được uốn cong ra sau đầu khi tóc dài ra. Sau khi kết hôn, nam thanh niên sẽ đội một chiếc 'mũ' với mái tóc không tết bên dưới. Phụ nữ đã kết hôn và những người đã sinh con sẽ đội 'Erembe' - đây là một chiếc mũ đội đầu được trang trí công phu làm bằng da cừu để tô điểm các bím tóc màu của họ. Tro gỗ có thể được một số người sử dụng để làm sạch tóc do khan hiếm nước.

Cấu trúc bộ lạc dựa trên hệ thống huyết thống song phương không phổ biến được thấy ở các khu vực trên thế giới, nơi điều kiện sống khắc nghiệt khiến việc dựa vào hai nhóm hộ gia đình phân tán trên một khu vực rộng lớn hơn trở nên có lợi. Mỗi thành viên thuộc hai dòng họ (một bên mẹ và một bên cha). Các cô gái rời quê hương khi kết hôn và gia nhập làng của chồng, nơi con trai sẽ ở lại làng của cha. Người Himba có chế độ đa thê, trung bình mỗi người đàn ông có hai vợ và phụ nữ trẻ thường được ghép đôi với một gia đình phù hợp theo sự sắp xếp của cha mẹ. Cả bé trai và bé gái đều phải làm nghi thức chuyển giới trước khi được phép kết hôn và sẽ được cắt bao quy đầu trước tuổi dậy thì. Khi đến tuổi lập gia đình, con trai sẽ được coi là đàn ông. Tuy nhiên, các cô gái sẽ chỉ được coi là phụ nữ và được phép mặc Erembe sau khi họ sinh đứa con đầu lòng.

Cuộc sống hàng ngày là sự kết hợp giữa việc chăm sóc gia đình, đàn gia súc và ngôi làng và mỗi thành viên trong bộ tộc sẽ có trách nhiệm phải hoàn thành. Các anh chị lớn chăm sóc em nhỏ trong khi phụ nữ đã lập gia đình nấu nướng hoặc chuẩn bị bữa ăn. Các cậu bé hỗ trợ chăn nuôi bằng cách chăm sóc chúng ở nơi hoang dã. Theo truyền thống, đàn ông sẽ đi săn, nhưng khi các nỗ lực bảo tồn và bảo tồn động vật hoang dã tăng lên, giờ đây họ phụ thuộc nhiều hơn vào nguồn thịt gia súc của mình. Phụ nữ sẽ thu thập các loại thảo mộc và các thực phẩm ăn được khác. Sữa cũng phụ thuộc rất nhiều vào chăn nuôi và mọi người đều thích uống sữa chua suốt cả ngày.

Cuộc sống có vẻ khó khăn đối với người Himba, nhưng họ hài lòng với cách sống của mình và tiếp tục thịnh vượng theo cách riêng của mình.

Để đến thăm Himba, du khách cần khám phá các vùng lãnh thổ phía bắc Namibia hoặc phía nam Angola - cả hai đều không dễ tiếp cận. Các nhà nghỉ được tìm thấy trên sông Kunene và vùng Damaraland và do địa hình gồ ghề và thiếu cơ sở hạ tầng nên phần lớn chúng bị cô lập. Điều này cho phép du khách có cơ hội trải nghiệm thực sự sự cô độc của vùng hoang dã châu Phi cùng với nền văn hóa hấp dẫn này.

Đã đến lúc Tạp chí Kinh tế Môi trường đưa niềm đam mê xê dịch của bạn lên một cấp độ mới với danh sách của chúng tôi bao gồm những bài giới thiệu các địa danh nổi tiếng của Việt Nam và thế giới. Điều này có thể giúp độc giả khám phá thêm nhiều “vùng đất mới” với những câu chuyện hay được viết theo lối dung dị, dễ hiểu, dễ hình dung. Những câu chuyện ý nghĩa về địa danh hay nhân vật lịch sử hy vọng sẽ truyền cảm hứng bất tận cho những người yêu thích phiêu lưu, khám phá.

Hạ Vy