Lào Cai: Cần làm rõ việc vận chuyển khoáng sản từ khai trường Apatit 26 ra ngoài

Theo dõi KTMT trên

Thời gian qua, công tác quản lý về khai thác, chế biến, sản xuất, kinh doanh khoáng sản trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã có những chuyển biến khá rõ nét, đặc biệt là việc kiểm tra, giám sát thực hiện nghĩa vụ nộp ngân sách Nhà nước của các doanh nghiệp đã được thắt chặt hơn.

Tuy vậy, với địa bàn rộng, dàn trải, vị trí địa lý của các khu mỏ, khai trường không thuận lợi cho việc di chuyển, nên công tác kiểm tra thực địa đôi lúc đã không được thường xuyên, liên tục, dẫn đến việc một số doanh nghiệp, công ty lợi dụng để làm trái, trục lợi.

Theo ghi nhận của phóng viên, tại khai trường 26, thuộc địa phận tổ 9, thị trấn Bát Xát (huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai), Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam đang tiến hành khai thác quặng apatit và có những dấu hiệu làm trái với quy định của pháp luật về việc đổ thải. Trong khi đó, ngày 28/1/2016, Thủ tướng Chính phủ ban hành văn bản số 172/TTg-KTN gửi Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam quyết định về việc cấp phép khai thác quặng apatit tại khai trường 26, thuộc địa phận xã Bản Qua, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai (nay là tổ 9, thị trấn Bát Xát).

Tại khoản 3 văn bản 172 nêu rõ: “Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép khai thác quặng apatit tại khai trường 26 theo tài liệu trữ lượng hiện có, trên cơ sở Dự án đầu tư khai thác và Báo cáo đánh giá tác động môi trường do Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai phê duyệt”.

Ngay sau đó, ngày 4/2/2016, UBND tỉnh  Lào Cai đã có công văn số 516/UBND-KT về “Tăng cường quản lý việc khai thác quặng apatit khai trường 26” gồm những nội dung chủ yếu sau: “Giao Sở Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam hoàn thiện các thủ tục đến việc khai thác khai trường 26. Chủ trì phối hợp với các sở, ngành có liên quan thường xuyên kiểm tra, đôn đốc các đơn vị có liên quan thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo của UBND tỉnh và các quy định của pháp luật có liên quan; tổng hợp báo cáo UBND tỉnh theo định kỳ”.

Giao UBND huyện Bát Xát “Thực hiện trách nhiệm của địa phương trong công tác quản lý, bảo vệ khoáng sản theo đúng quy định. Chỉ đạo, giao các lực lượng chức năng của huyện và UBND xã Bản Qua thường xuyên kiểm tra tình hình hoạt động khai đào, khai thác khoáng sản trên địa bàn, kịp thời phát hiện và xử phạt, đình chỉ, giải tỏa theo quy định đối với tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản trái phép, các trường hợp lợi dụng việc san gạt, đào ao… để khai thác khoáng sản trái phép…”; giao Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam “Chủ động hoàn thiện các thủ tục hồ sơ pháp lý có liên quan, phối hợp chặt chẽ với Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Công Thương, UBND huyện Bát Xát trong quá trình khai thác đảm bảo tiến độ hoàn trả mặt bằng cho việc thực hiện quy hoạch Kim Thành – Bản Vược”…

Các văn bản trên nêu rất rõ việc Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam phải tuân thủ các quy định của pháp luật trong quá trình khai thác quặng apatit tại khai trường 26, trong đó có quy định về việc đổ thải. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của PV, khi tiến hành san gạt mặt bằng, khai thác tại khai trường 26, Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam đã thuê Công ty cổ phần Tư vấn đầu tư và Xây dựng mỏ (địa chỉ: 28 Bích Câu, Đống Đa, Hà Nội) lập Dự án đầu tư xây dựng công trình khai thác quặng Apatit; thuê Công ty TNHH Vạn Thắng san gạt mặt bằng… và vấn đề nảy sinh từ đây.

Trong quá trình thực hiện san gạt mặt bằng thuộc khai trường 26, theo ghi nhận của PV, rất nhiều xe chở đất từ khai trường 26 đã không tuân thủ việc đổ thải tại bãi thải quy định mà chở đất thẳng đến bãi đất nguyên liệu sản xuất gạch của Nhà máy gạch Tuynel Phú Hưng số 2 (địa chỉ tại thôn Hải Khê, xã Bản Qua, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai) – vị trí đổ đất cách khai trường 26 khoảng gần 2 km.

Trong suốt 3 ngày PV ghi nhận tại khu vực khai trường 26 đã xác định được hàng trăm xe chở đất từ khai trường đến nhà máy gạch. Trên đường di chuyển, các xe chở đất với trọng tải lớn tung bụi mù mịt, gây cản trở giao thông trên đoạn tỉnh lộ 156. Chưa hết, sau khi đổ đất vào bãi nguyên liệu của nhà máy gạch, 100% các xe đều dừng lại trước cổng nhà máy để lái xe vào “chấm công” phía bên trong…

Theo Khoản 2, Điều 64, Luật Khoáng sản sửa đổi năm 2010 quy định rõ: “Khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trong phạm vi diện tích đất của dự án đầu tư công trình đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt hoặc cho phép đầu tư mà sản phẩm khai thác chỉ được sử dụng cho xây dựng công trình đó. Trước khi tiến hành khai thác khoáng sản, tổ chức được quyền khai thác phải đăng ký khu vực, công suất, khối lượng, phương pháp, thiết bị và kế hoạch khai thác tại Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương...

Việc quản lý, sử dụng khoáng sản khai thác được thực hiện theo quy định của pháp luật”… Như vậy, việc lấy đất của khai trường 26 tập kết vào nhà máy gạch của Apatit Việt Nam có dấu hiệu bất thường, đồng thời trực tiếp làm ảnh hưởng đến các công trình giao thông trên địa bàn.

Tuy vậy, trong buổi làm việc với Tạp chí Kinh tế Môi trường, ông Nguyễn Thế Giang – Phó Ban Quản lý Dự án Công ty TNHH MTV Apatit Việt Nam kiêm Giám đốc điều hành mỏ tại khai trường 26 đã “đanh thép” khẳng định: “Apatit Việt Nam không hề biết việc chở đất rời khai trường bán cho nhà máy gạch?!”.

Thiết nghĩ, trong suốt quá trình dài (khai trường 26 đã đi vào hoạt động được hơn 1 năm), tình trạng xe chở đất ngang nhiên đi lại giữa khai trường và nhà máy gạch mà phía Apatit Việt Nam với vai trò là chủ đầu tư lại không hề hay biết.

Liên quan đến việc đất tại dự án chạy vào nhà máy gạch, PV đã liên hệ với lãnh đạo Sở TN&MT tỉnh Lào Cai, lãnh đạo UBND tỉnh Lào Cai, lãnh đạo Công an tỉnh Lào Cai. Phía cơ quan chức năng cho hay đang vào cuộc xác minh điều tra.

Tạp chí Kinh tế Môi trường sẽ tiếp tục thông tin.

Tô Hải - Công Minh