Nắm bắt cơ hội cuối cùng để ứng phó với biến đổi khí hậu?
Biến đổi khí hậu đang diễn ra trên diện rộng, nhanh chóng và ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, việc nắm bắt cơ hội để xanh hóa nền kinh tế toàn cầu sẽ là đòn bẩy để thúc đẩy tăng trưởng và chống biến đổi khí hậu.
Báo cáo mới đây của các nhà khoa học khí hậu hàng đầu thế giới tại Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu kêu gọi “giảm lượng khí thải ngay lập tức, nhanh chóng và quy mô lớn”. Nếu con người chấm dứt việc thải phát thải các khí giữ nhiệt vào bầu khí quyển, các nhà khoa học tin rằng chúng ta có thể ngăn chặn sự nóng lên đến 1,5 độ C. Nếu thất bại, hậu quả đối với hành tinh sẽ rất thảm khốc.
Theo đó, chỉ còn chưa đầy một thập kỷ để ổn định khí hậu Trái Đất. Để làm được điều này đòi hỏi phải cắt giảm số lượng lớn và ngay lập tức lượng khí thải carbon. Nguyên nhân là do hành tinh đã ấm hơn 1,1 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, nhu cầu thích nghi với nhiệt độ cao hơn không thể rõ ràng hơn. Vì vậy, đây là cơ hội cuối cùng để ngăn chặn biến đổi khí hậu thảm khốc, và chúng ta phải nắm bắt thời cơ này.
Biến đổi khí hậu là một mối đe dọa lâu dài, có hệ thống đòi hỏi phải có hành động ngay lập tức và thích hợp, cần phải được duy trì trong nhiều thập kỷ. Để đạt được mức phát thải carbon ròng bằng không đòi hỏi phải có nguồn kinh phí lớn. Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế, ước tính rằng 6-10% GDP toàn cầu, một nơi nào đó trong khu vực có thêm 6 nghìn tỉ đến 10 nghìn tỉ USD, cần được đầu tư trong thập kỷ tới để làm xanh nền kinh tế toàn cầu.
Đây là những khoản tiền khổng lồ, nhưng chúng không nên được coi là chi phí chìm, như chi phí dọn dẹp sau lũ lụt, cháy rừng và những tàn phá khác của thời tiết khắc nghiệt. Xanh hóa nền kinh tế toàn cầu trên hết là một cơ hội kinh tế để tạo ra việc làm, thúc đẩy đổi mới và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Đại dịch Covid-19 đã chứng minh rằng các nguồn tài nguyên rộng lớn có thể được kiểm soát nhanh chóng khi các chính phủ phải đối mặt với một mối đe dọa hiện hữu.
Ngoài việc tăng cường đầu tư, con người cần hành động để giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu một cách nhanh chóng và quy mô, với 3 giải pháp sau:
Thứ nhất, chúng ta cần một mức giá toàn cầu về carbon, bắt đầu bằng một thỏa thuận giá sàn giữa các nhà phát thải lớn cũng phân biệt theo mức thu nhập của các quốc gia. Mục tiêu của giải pháp này phải là định giá nhiên liệu phù hợp và khuyến khích chuyển sang các lựa chọn thay thế sạch hơn. Nếu không có một mức giá thích hợp về carbon, chúng ta sẽ không đạt được mức phát thải ròng bằng không trước khi quá muộn.
Thứ hai, chúng ta cần thiết lập quỹ tài chính để hỗ trợ hàng triệu người trên thế giới thích ứng với biến đổi khí hậu, đặc biệt là ở các nước đang phát triển sẽ không có đủ nguồn lực cho các khoản đầu tư lớn cần thiết. Trong đó, các thành phố ven biển, thị trấn ven sông và các quốc đảo nhỏ dễ bị ảnh hưởng bởi nước dâng do bão và mực nước biển dâng. Các cộng đồng nông nghiệp ở khắp mọi nơi cần cải thiện hiệu quả sử dụng nước và chuyển sang các loại cây trồng chịu hạn. Bởi vì ngay cả khi có thể ngăn chặn tất cả khí thải làm nóng hành tinh vào ngày mai, các nhà khoa học cảnh báo rằng chúng ta sẽ sống trong thời đại khí hậu khắc nghiệt trong nhiều thế kỷ .
Thứ ba, chi phí chuyển đổi các nền kinh tế trở nên xanh hơn và có khả năng chống chịu cao hơn phải được chia sẻ. Quá trình chuyển đổi phải diễn ra công bằng, xuyên suốt và trong phạm vi các quốc gia. Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến tất cả mọi người, nhưng ảnh hưởng nghiêm trọng đến những người nghèo nhất và những người đã đóng góp ít nhất vào sự nóng lên toàn cầu nhiều nhất. Cho đến nay, số tiền quyên góp hành động vì khí hậu đã giảm rất nhiều so với con số 100 tỉ USD mỗi năm mà các nhà lãnh đạo thế giới đồng ý hơn 10 năm trước.
Đầu tư vào khả năng chống chịu với khí hậu sẽ là một khởi đầu tốt. Nghiên cứu của GCA cho thấy đầu tư 1,8 nghìn tỉ USD trên toàn cầu cho đến năm 2030 vào 5 lĩnh vực thích ứng với khí hậu gồm: Hệ thống cảnh báo sớm, cơ sở hạ tầng thích ứng với khí hậu, cải thiện nông nghiệp đất khô hạn, bảo vệ rừng ngập mặn và tăng khả năng phục hồi nguồn nước. Sự đầu tư này có thể mang lại 7,1 nghìn tỉ USD lợi ích ròng. Ngoài việc hạn chế những thiệt hại nghiêm trọng về con người và kinh tế, các chính sách thích ứng có thể mở đường cho các khoản đầu tư có lợi tức cao mà nếu không sẽ không khả thi do rủi ro khí hậu.
Nguồn tài chính hay những ý tưởng cần thiết để chống lại biến đổi khí hậu trên toàn thế giới là không thiếu. Do đó, vấn đề cấp thiết ngay bây giờ là cộng đồng quốc tế nắm bắt cơ hội lịch sử này và cùng nhau hành động để tạo ra một thế giới xanh hơn, bình đẳng hơn và thịnh vượng hơn cho tất cả chúng ta.
Lan Anh (T/h)
