Nan giải công nghệ điện rác ở TP.HCM: Chính quyền đừng... im lặng! (Kỳ 3)
Dù 6 Sở, ngành ở TP.HCM được giao nhiệm vụ hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện dự án điện rác nhưng sau khi nộp các thủ tục liên quan, phía doanh nghiệp vẫn không biết tại sao vẫn chưa được cơ quan chức năng duyệt.
Vướng ở đâu?
Trao đổi với Phóng viên Tạp chí Kinh tế Môi trường về vấn đề điện rác trên địa bàn, bà Nguyễn Thị Thanh Mỹ, Phó Giám đốc Sở TN&MT TP.HCM thông tin, năm 2017, HĐND thành phố ban hành Nghị quyết 03/2017/NQ-HĐND đặt chỉ tiêu đến năm 2020, tỉ lệ lượng chất thải rắn sinh hoạt được xử lý bằng công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh tối đa là 50%, đến năm 2025 tối đa là 20%.
Tiếp đó Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP.HCM lần thứ XI đã thông qua chỉ tiêu, đến năm 2025, tỉ lệ xử lý rác thải sinh hoạt bằng công nghệ mới hiện đại (đốt phát điện) và tái chế đạt ít nhất 80% (hướng tới 2030: 100%).
Để tạo điều kiện cho các đơn vị chủ đầu tư thực hiện dự án chuyển đổi công nghệ xử lý rác, UBND TP.HCM giao nhiệm vụ cho 6 đơn vị, gồm: Sở KH&ĐT thẩm định hồ sơ xin chủ trương điều chỉnh đầu tư của các dự án chuyển đổi công nghệ. Sở Xây dựng, Sở QH&KT, Sở TN&MT, Sở KH&CN, Sở Công Thương có trách nhiệm hướng dẫn giải quyết các thủ tục hành chính.
Đối với tiến độ các dự án chuyển đổi công nghệ đốt rác phát điện hiện nay tại các đơn vị xử lý rác như Công ty cổ phần Vietstar, Công ty cổ phần Đầu tư phát triển Tâm Sinh Nghĩa, Công ty TNHH Xử lý chất thải Việt Nam và Công ty cổ phần Tasco Củ Chi vẫn đang tiếp tục tiến hành các thủ tục pháp lý cần thiết.
Sau khi triển khai đa số những các đơn vị trên vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc để hoàn thành các thủ tục như lập quy hoạch chi tiết, thẩm định quyết định chủ trương đầu tư, giấy phép xây dựng, bổ sung dự án vào quy hoạch phát triển nguồn điện sử dụng chất thải rắn vào lưới điện quốc gia.
Riêng Công ty TNHH Xử lý chất thải Việt Nam (VWS) thì tiến độ thực hiện chậm, nội dung đề xuất về công nghệ chưa phù hợp với định hướng của thành phố, cùng với đó đơn giá Công ty VWS đề nghị quá cao. Đến nay, việc chuyển đổi công nghệ của Công ty VWS thực tế chỉ đang ở giai đoạn nghiên cứu điều chỉnh, báo cáo đề xuất công nghệ và đơn giá để trình lại thành phố xem xét thẩm định.
Bên cạnh đó, theo hồ sơ đề nghị thẩm định công nghệ tại “dự án chuyển đổi công nghệ xử lý chất thải sinh hoạt” của công ty này có nguồn vốn hơn 5.000 tỉ đồng thuộc quy mô quyết định chủ trương của Thủ tướng Chính Phủ. Chính vì vậy, hiện Công ty VWS đang thực hiện các thủ tục xin phép đầu tư ở các Bộ ngành liên quan.
Xử nghiêm doanh nghiệp nào chậm trễ
Nói về dự án điện rác đang triển khai trên địa bàn TP.HCM, ông Ngô Như Hùng Việt, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Vietstar cho hay, đơn vị đã ngay lập tức lên kế hoạch, chuẩn bị thủ tục hồ sơ trình các cấp có thẩm quyền sau khi có lời kêu gọi từ UBND TP.HCM. Công ty cũng đã chi ra hàng trăm triệu USD để mua, nhập các thiết bị dây chuyền công nghệ tiên tiến nhất trên thế giới về xử lý rác để sẵn sàng lắp đặt và đi vào hoạt động.
Tuy nhiên, sau gần 2 năm chờ đợi, đến nay các thủ tục pháp lý cần thiết để tiến hành xây dựng nhà máy vẫn chưa được “khai thông”, hầu hết các thủ tục pháp lý như lập quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, quyết định chủ trương đầu tư, giấy phép xây dựng.... vẫn đang được các cơ quan chức năng xem xét.
Phía Công ty cổ phần Vietstar cho biết, hiện nay đơn vị đã nộp các hồ sơ liên quan cho các đơn vị có chức năng, thường xuyên theo dõi để kịp thời chỉnh sửa, bổ sung, đồng thời, công ty cũng đã triển khai các hạng mục tại công trường như làm đường dẫn, san lấp mặt bằng, thử tải, đóng cọc, chuẩn bị các thiết bị chính cho dự án…
Tuy nhiên, không hiểu vì lý do gì mà những thủ tục khác vẫn chưa được cấp phép. Từ đó, công ty đang phải chịu những hậu quả do việc chậm trễ gây ra. Phía công ty mong muốn rằng cơ quan chức năng cần có sự phối hợp, hỗ trợ về mặt thủ tục để có thể đi vào hoạt động sớm nhất.
Ông Việt đề nghị: “Thành phố cần phải đẩy nhanh công tác triển khai thực hiện những dự án này và có kế hoạch, xây dựng một mốc thời gian cụ thể để việc thực hiện các dự án chuyển đổi công nghệ xử lý rác này hoàn thành. Nếu hết thời gian đó, công ty nào không hoàn thiện và đi vào hoạt động thì tùy theo mức độ để xử lý. Không phải để doanh nghiệp chờ đợi các doanh nghiệp khác, hoặc mất thời gian quá lâu để chờ đợi các thủ tục pháp lý được phê duyệt. Như vậy, những doanh nghiệp đã chuẩn bị sẵn sàng sẽ rất nản và việc xử lý rác vẫn chỉ nằm trên lý thuyết”.
PGS.TS Bùi Thị An, Ủy viên Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường của Quốc hội khoá XIII bày tỏ: “Hiện nay, các thủ tục hành chính cũng đã được Chính phủ cùng các Bộ ban ngành cắt giảm rất nhiều. Tuy nhiên, theo tôi cần rút ngắn, nhanh chóng hơn nữa trong quá trình phê duyệt các thủ tục, để bớt phiền hà và khó khăn cho người dân, doanh nghiệp. Bây giờ, Chính phủ đã phân cấp rất rõ, vậy các địa phương cũng phải nghiên cứu phân cấp, tập trung về các đầu mối để các đầu mối này nâng cao trách nhiệm".
Theo bà An, mỗi vấn đề nên thu gọn vào những đầu mối chính, từ đầu mối chính sẽ có trách nhiệm hỏi các cơ quan liên quan, như môi trường thì gom về Bộ và các Sở TN&MT để chủ trì, liên quan đến sức khỏe thì là Bộ, Sở Y tế. Nếu chỉ xin phép mà cần tới 4 – 5 sở ban ngành phê duyệt thì rất mất thời gian và mệt mỏi.
Luật đã quy định cụ thể về thời gian cho các thủ tục hành chính, nếu doanh nghiệp đã nộp hồ sơ thủ tục đầy đủ thì cơ quan được giao trách nhiệm chính phải đôn đốc từng sở ngành có liên quan để xem xét phê duyệt để họ tiến hành hoạt động.
Trong trường hợp không cấp phép thì cũng phải trả lời doanh nghiệp, không cấp phép vì do gì. Hoặc hồ sơ doanh nghiệp thực chưa đầy đủ thì các cơ quan quản lý cũng phải phản hồi ngay cho doanh nghiệp để họ kịp thời nắm bắt bổ sung, sửa đổi. Ngược lại, nếu doanh nghiệp chưa có phép mà vẫn cố tình hoạt động thì đó là doanh nghiệp sai, lúc đó theo luật để xử lý, vi phạm đến đâu xử lý đến đó.
Tạp chí Kinh tế Môi trường sẽ tiếp tục thông tin.
Thanh Tùng
