Tăng phí, du lịch có phát triển bền vững?
Câu chuyện tăng phí du lịch trên vịnh Hạ Long đã khép lại sau những ồn ào không đáng có. Điều rút ra ở đây là, phí tham quan thắng cảnh là nguồn thu giúp tái đầu tư và bảo tồn, duy trì di sản, thắng cảnh, nhưng tăng phí, đặc biệt tăng ở mức cao không phải lúc nào cũng giúp du lịch phát triển bền vững.
Vịnh Hạ Long. Ảnh: Shutter Stock. |
Ngày 22/10, Ban quản lý vịnh Hạ Long đã có văn bản số 934 gửi các doanh nghiệp kinh doanh lữ hành, dịch vụ du lịch xin ý kiến về Dự thảo Đề án điều chỉnh tăng mức thu phí tham quan vịnh Hạ Long, Bái Tử Long kể từ tháng 1/2020.
Theo văn bản này, các mức phí tham quan vịnh Hạ Long theo năm tuyến sẽ tăng từ 20 đến 73% so với năm 2019. Cụ thể, mức phí tham quan tuyến 1 đi các động Thiên Cung, hang Đầu Gỗ, hòn Chó Đá, hang Ba Hang, hòn Đỉnh Hương, hòn Trống Mái – Gà Chọi, tuyến 2 tham quan bãi Soi Sim, Ti Tốp, hang Sửng Sốt, động Mê Cung, hang Bồ Nâu, hang Luồn,hang Trống, hang Trinh Nữ, hồ Động Tiên và tuyến Thiên Cung – Đầu Gỗ, Hòn Chó Đổ, hang Ba Hang, hòn Đỉnh Hương, hòn Trống Mái – Gà Chọi (từ cảng tàu đến bến Gia Luận, Cát Bà) tăng từ 250.000 lên 300.000 đồng.
Mức phí tham quan các tuyến Trung tâm văn hóa nổi Cửa Vạn, hang Tiên Ông, hồ Ba Hầm, đền Bà Men, Áng Dù, tuyến Hang Cỏ, Hang Thầy, Cổng Đỏ, hang Cạp La, Vông Viêng, khu sinh thái Tùng Ảng – Cổng Đỏ, công viên Hòn Xếp tăng từ 200.000 lên 250.000 đồng/người.
Với các tour nghỉ đêm trên vịnh, loại hình hiện nay khá phổ bién trên các tàu du lịch hạng sang, mức phí tăng khá cao: giá vé lưu trú một đêm ở các tuyến 2, 3, 4 hiện nay đang là 500.000 đến 550.000 đồng/vé tăng lên mức 800.000 đến 950.000 đồng/vé; giá vé lưu trú hai đêm cũng trên các tuyến này dự kiến tăng từ 650.000 đến 750.000 đồng/vé hiện nay lên từ 1.050.000 đến 1.200.000 đồng/vé. Còn nếu du khách muốn cả tham quan và lưu trú đêm trên vịnh thì sẽ phải chịu mức vé dự kiến từ 1,4 triệu đến 1,7 triệu đồng/vé tùy tuyến và phụ thuộc vào một hoặc hai ngày lưu trú.
Văn bản này được ban hành ngày 22/10 nhưng lại yêu càu các doanh nghiệp phải cho ý kiến muộn nhất là ngày 25/10. Nội dung văn bản trên nêu rõ, đề nghị các ý kiến tham gia bằng văn bản đề nghị ghi rõ nhất trí hoặc không nhất trí hoặc có ý kiến khác gửi về Ban quản lý chậm nhất đến 16h30 ngày 25/10/2019. Nếu đến thời điểm trên, các đơn vị không có ý kiến tham gia bằng văn bản gửi về Ban quản lý coi như đã đồng ý với dự thảo Đề án. Trong khi đó, thực tế nhiều doanh nghiệp đến ngày 24/10 mới nhận được văn bản.
Thời hạn quá gấp và mức phí tăng quá cao đã khiến các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch, lữ hành phản ứng. Nhiều doanh nghiệp cho biết hiện nay việc thu hút khách đối với dịch vụ nghỉ đêm trên tàu du lịch ngoài vịnh đang gặp nhiều khó khăn. Hiện tại đang là mùa cao điểm nhưng các doanh nghiệp vẫn hết sức khó khăn mới lấp đầy được các tour nghỉ đêm trên vịnh.
Các doanh nghiệp cho biết, bình thường vé tham quan vịnh Hạ Long đã chiếm một tỉ trọng khá lớn trong giá tour, nhưng hiện nay vé lại tăng lên đến 60-73%, con số quá lớn.
Hơn nữa, nhiều doanh nghiệp hiện nay đã báo giá đến năm 2021, nếu dự kiến tăng giá vé được thông qua, doanh nghiệp sẽ phải chịu thiệt hại nặng. Tiền vé quá cao khiến cho giá mỗi tour nghỉ đêm ngoài vịnh cũng tăng cao theo, như vậy với cùng giá tiền, du khách hoàn toàn có thể lựa chọn điểm du lịch khác chứ không phải Hạ Long, với mức giá thấp hơn hoặc tương đương. Một doanh nghiệp cho biết, với đà tăng giá vé tham quan và nghỉ đêm như thế này, doanh nghiệp sẽ phải thay đổi chiến lược, tìm địa điểm thay thế, mà Hải Phòng – Cát Bà, vịnh Lan Hạ đang là những lựa chọn mới để giảm chi phí. Điều đó cũng có nghĩa là vịnh Hạ Long đứng trước khả năng sẽ mất dần du khách.
May mắn, sau khi các phương tiện thông tin đại chúng thông tin về phản ứng của các doanh nghiệp du lịch, lữ hành, ngày 25/10, UBND tỉnh Quảng Ninh đã có Công văn số 7749/UBND-TM4 gửi Ban Quản lý Vịnh Hạ Long chỉ đạo tạm dừng việc triển khai thực hiện các bước trình điều chỉnh tăng phí tham quan Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long. Văn bản của UBND tỉnh nêu rõ, tại thời điểm hiện nay, để bảo đảm việc kích cầu du lịch vào mùa đông, UBND tỉnh Quảng Ninh yêu cầu Ban Quản lý Vịnh Hạ Long tạm dừng việc triển khai các bước trong quy trình, trình các cơ quan có thẩm quyền việc điều chỉnh phí tham quan Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long; tiếp tục tuyên truyền, quảng bá giới thiệu các điểm đến, nâng cao chất lượng các sản phẩm du lịch trên địa bàn cho đông đảo du khách trong và ngoài nước.
Việc tăng giá vé tham quan, nghỉ đêm, theo chủ trương của Quảng Ninh là đúng đắn, với mục đích tái đầu tư, phát triển và quản lý các di tích, danh thắng trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, lựa chọn một mức phí phù hợp sao cho vừa bảo đảm mục tiêu gìn giữ và quản lý danh thắng, di tích, vừa mang tính chất hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp du lịch, lữ hành, thu hút du khách là điều cần phải tính toán hết sức cẩn trọng, không sẽ tạo hiệu ứng ngược. Bài học ở Quảng Ninh không phải là thừa đối với bản thân Quảng Ninh và cả những địa phương khác trong cả nước.