Than bùn, nguyên liệu làm pin xe điện giá rẻ có nguy cơ biến mất?
Đất than bùn là những hệ sinh thái có giá trị lưu trữ nước và một lượng lớn carbon, đồng thời hỗ trợ đa dạng sinh học cao. Tuy nhiên, 20% môi trường sống là đầm lầy được nuôi trồng ở châu Âu hiện đang bị đe dọa bởi biến đổi khí hậu và quá trình khử nước.
Trong nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí PNAS, các nhà khoa học thuộc Trung tâm Nghiên cứu và Đại học Wageningen cho thấy rõ quá trình hình thành và biến mất của than bùn.
Điểm tới hạn
Theo nghiên cứu thực hiện bởi các nhà khoa học thuộc Wageningen, Amsterdam, Utrecht và các trường đại học khác, rừng và đất than bùn có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Hai hệ sinh thái này có thể tồn tại hạnh phúc bên cạnh nhau nhưng ngay khi chúng vượt qua một điểm nhất định, giới hạn quan trọng sẽ bị vượt qua.
Khi đó than bùn có thể biến thành rừng và rừng có thể trở thành than bùn. Bất cứ nơi nào vật chất hữu cơ tích tụ, đất trở nên ẩm ướt hơn và ít cây cối mọc hơn, do đó đất trở nên ẩm ướt hơn, cuối cùng biến thành than bùn. Ngược lại, khô hạn làm cho cây cối mọc trên than bùn, thậm chí còn khô hơn, trở nên cạn kiệt và cuối cùng biến mất.
Jakob Wallinga, Giáo sư Địa lý Đất và Cảnh quan tại Đại học Wageningen nhận định, ngoài việc hiểu sâu hơn về sự thay đổi giữa than bùn và hệ thống rừng, những kiến thức mới về các điểm nghiêng trong cảnh quan sẽ hữu ích trong các dự án nghiên cứu nhằm hướng tới một tương lai phù hợp với khí hậu cho các cảnh quan ở Hà Lan.
Tái tạo hoặc bảo tồn đất than bùn
Nghiên cứu đã phát triển một mô hình để chỉ rõ những khu vực ở châu Âu có các điều kiện thích hợp cho việc tạo ra hoặc bảo tồn đất than bùn. Về nguyên tắc, 1/3 khu vực châu Âu có khí hậu phù hợp với việc bảo tồn đất than bùn hiện có. Ngược lại, việc hình thành đất than bùn mới chỉ có thể xảy ra ở một phần nhỏ trong số các khu vực đó.
Nghiên cứu mới ở PNAS rất quan trọng vì chưa bao giờ các vùng đất than bùn được nghiên cứu rõ ràng như vậy từ quan điểm của cảnh quan. Các nhà nghiên cứu cho rằng viễn cảnh cảnh quan - bao gồm sự tương tác giữa các vùng đất than bùn, rừng và sông - là điều cần thiết để hiểu và kiểm soát tương lai của vùng đất than bùn.
Được biết, than bùn rất nhiều trong các bãi lầy ở Bắc Âu, có thể được sử dụng để sản xuất pin natri-ion với giá rẻ để sử dụng cho xe điện, các nhà khoa học tại một trường đại học ở Estonia cho biết.
Nếu thành công, pin từ than bùn sẽ giúp giảm đáng kể chi phí cho các nhà sản xuất, đặc biệt trong ngành ô tô điện.
Lan Anh (T/h)
