TP.HCM 'ngột ngạt' vì vắng bóng cây xanh
Theo các thống kê của UBND TP.HCM, cả thành phố hiện chỉ có khoảng 102.000 cây xanh có đánh số, địa chỉ. Trong khi dân số là 10 triệu người. Tổng diện tích cây xanh so với nhu cầu chỉ đạt có 8%.
Thiếu cây xanh trầm trọng
Nghiên cứu tại Singapore và Mỹ cho thấy thành phố có nhiều cây xanh có thể giảm nhiệt độ ngoài trời khoảng 4 độ C (giảm "hiệu ứng đảo nhiệt đô thị"), giảm chi phí năng lượng khoảng 12%, giảm độ bụi 13%, tăng các giao dịch thương mại thêm 12% và giá trị đất đai tăng 23%.
Cây xanh còn có vai trò rất lớn trong việc ngăn chặn biến đổi khí hậu, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân. Thế nhưng, theo báo cáo về hiện trạng quy hoạch xây dựng công viên trên địa bàn TP.HCM của Sở Xây dựng cho biết, với tốc độ đô thị hóa ngày càng lớn, dân số cơ học mỗi năm tăng thêm 1 triệu người thì số lượng, chỉ tiêu cây xanh tại TP.HCM chưa đáp ứng đủ nhu cầu của người dân và yêu cầu cơ bản của một đô thị phát triển hiện đại.
Từng cho ý kiến về vấn đề này tại hội thảo quốc tế về quy hoạch và phát triển công viên, cây xanh, chiếu sáng các quận nội thành giai đoạn 2019-2025, Bí thư Thành uỷ TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân cho biết, thành phố có năng suất lao động gần 3 lần cả nước, đóng góp 25% tổng sản phẩm nội địa và 27% ngân sách cả nước.
Thành phố hiện có 10 triệu dân chiếm 10% cả nước, tuy nhiên diện tích cây xanh nghèo nàn chỉ đạt 0,5 m2/đầu người, rất thấp so với chỉ tiêu quy hoạch phải đạt 6-7m2/đầu người.
Tổng diện tích cây xanh so với yêu cầu chỉ đạt 8%. Có 102.000 cây có số, có địa chỉ. Hà Nội diện tích nhỏ hơn TP.HCM nhưng cũng đã có hơn 1 triệu cây xanh, gấp 10 lần TP.HCM.
"Singapore diện tích hơn 1/3 TP.HCM, dân số 5,5 triệu người, có đến 2 triệu cây xanh, còn chúng ta có 10 triệu dân mà chỉ 102.000 cây, hết sức thấp. Mặc dù có những khó khăn nhưng chúng ta thấy rằng, để TP.HCM là nơi phát triển, là nơi sống tốt, không thể chấp nhận và tiếp tục chấp nhận tình trạng như vừa qua nữa”, Bí thư Thành Uỷ TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân cho biết.
Cần tăng mảng xanh thành phố
Lý giải việc cây xanh, bóng cây thiếu trầm trọng tại TP.HCM, Kiến trúc sư Nguyễn Trường Lưu, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư TP.HCM cho rằng, một phần nguyên nhân của tình trạng trên do thời gian dài trước đây, chúng ta chưa chú trọng đến việc phát triển không gian xanh trong quy hoạch phát triển đô thị, nhất là tầm nhìn trong việc phát triển một đô thị hiện đại và bền vững. Nếu muốn gia tăng diện tích cây xanh, không chỉ dừng lại ở những khẩu hiệu quy hoạch mà phải có sự quyết tâm của thành phố trong việc chỉnh trang lại đô thị hiện hữu. Đặc biệt, cần có những chính sách cứng rắn trong phê duyệt, thực hiện quy hoạch nhằm tránh tình trạng nhiều dự án diện tích đất dành cho công viên nhưng lại bị bỏ hoang, không xây dựng hoặc chuyển đổi đất công viên thành loại đất khác.
TP.HCM đang hướng tới một đô thị thông minh, sáng tạo, xanh và phát triển bền vững; trong đó, việc phát triển công viên mảng xanh rất quan trọng. Để làm được điều này, đòi hỏi thành phố cần khắc phục ngay các bất cập trong công tác quản lý nhà nước, phải có đơn vị chịu trách nhiệm chính nếu để xảy ra việc công viên bị sử dụng sai mục đích, lấn chiếm; mảng xanh không được phủ đúng như quy hoạch, kế hoạch. Kiên quyết xử lý các chủ đầu tư khu đô thị, khu dân cư chây ì không thực hiện diện tích công viên cây xanh theo kế hoạch.
Bên cạnh đó, cần có cơ chế, chính sách ưu đãi, đẩy nhanh việc huy động các nguồn lực đầu tư phát triển công viên không chỉ là vui chơi, nghỉ ngơi mà còn là địa điểm tham quan, du lịch lý tưởng cho người dân và du khách. Vận động người dân tích cực tham gia phong trào trồng cây phân tán tại các khu vực mình sinh sống; đồng thời chú trọng việc bảo vệ hệ thống cây xanh ở từng con đường, tuyến phố. Do vậy, rất cần hành động thực chất của các cấp, các ngành trong việc cải thiện, phát triển mảng xanh trước mắt và lâu dài, tiến tới tạo không gian sống, không gian sinh hoạt thân thiện với môi trường.
Minh Phương