Xâm nhập mặn đang tăng dần ở ĐBSCL
Xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long đang tăng trở lại trong 2 ngày 19, 20/2, và sẽ tiếp tục diễn ra và tăng cao trong các đợt triều cường.
Xâm nhập mặn vẫn tiếp tục tăng
Theo ông Vũ Đức Long, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia cho biết, từ đầu tháng 2 đến nay, ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) hầu như không có mưa. Ngày 8 - 15/2, do ảnh hưởng của triều cường xâm nhập mặn đã tăng cao và xâm nhập sâu vào các cửa sông ở ĐBSCL.
Cụ thể, sông Cửa Đại, Hàm Luông, Cổ Chiên độ mặn 4g/l đã xâm nhập vào sâu hơn năm 2016 từ 3 - 7 km; trong ngày 10/2, độ mặn tăng đột biến (3,5g/l) xuất hiện trong thời gian ngắn tại rạch Cái Cui, sông Hậu, Cần Thơ (cách cửa Trần Đề khoảng trên 85 km); các sông Vàm Cỏ, Cái Lớn ở mức thấp hơn từ 4 - 12 km. Sau đo độ mặn giảm dần.
Hiện tại, mực nước trên dòng chính sông Mê Kông ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm (TBNN) và cùng kỳ năm 2016 từ 0,1 - 0,8 m. Mực nước trên sông Tiền và sông Hậu dao động theo triều và ở mức tương đương cùng kỳ năm 2016. Xâm nhập mặn ở ĐBSCL đang tăng trở lại trong 2 ngày 19, 20/2.
Chuyên gia khí tượng này cũng cho biết thêm, mùa mưa ở khu vực Nam Bộ sẽ đến muộn và ít có khả năng xuất hiện mưa trái mùa, tình trạng nắng nóng sẽ bắt đầu xảy ra trên diện rộng từ nửa cuối tháng 3 và kéo dài đến giữa tháng 5. Dòng chảy trên sông Mê Kông về ĐBSCL tiếp tục suy giảm. Do đó, thời gian còn lại của mùa khô năm nay, xâm nhập mặn sẽ tiếp tục diễn ra và tăng cao trong các đợt triều cường.
Cụ thể cuối tháng 2 (thời kỳ từ ngày 21 - 27/2), phạm vi xâm nhập mặn trên sông Cửa Tiểu, Cửa Đại khoảng 45 - 52 km; sông Hàm Luông khoảng 65 - 76 km; sông Cổ Chiên khoảng 55 - 62 km (ở mức giảm hơn từ 10 - 15 km so với đợt 8 - 15/2); thời kỳ từ 6 - 15/3, phạm vi xâm nhập mặn có khả năng ở mức tương đương và cao hơn đợt xâm nhập mặn giữa tháng 2; từ cuối tháng 3 xu thế xâm nhập mặn giảm dần do các hồ chứa thượng nguồn có khả năng gia tăng lượng xả tương tự các năm gần đây. Xâm nhập mặn ở các sông Vàm Cỏ, Cái Lớn nhiều khả năng sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao đến tháng 4, sau giảm dần.
“Trong trường hợp cực đoan, thời gian thiếu mưa tiếp tục kéo dài kết hợp với việc sử dụng và khai thác tài nguyên nước trong lưu vực như tăng sử dụng nước trên các dòng nhánh và trữ nước tại các đập sẽ làm cho tình trạng hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn kéo dài hơn và trở nên trầm trọng hơn”, ông Vũ Đức Long cho biết.
Chủ động ứng phó
Trước những dự báo về tình hình nguồn nước, xâm nhập mặn có thể xảy ra trong mùa khô, Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam khuyến cáo các địa phương chủ động các giải pháp ứng phó, phòng chống hạn mặn nặng ngay từ bây giờ: Vận hành hệ thống công trình hợp lý, tăng cường khả năng lấy nước ngay khi có thể, hạn chế tiêu thoát, đảm bảo tích trữ nước trước khi các ảnh hưởng gia tăng từ thượng nguồn về.
Đồng thời, tăng cường công tác giám sát mặn, cập nhật các bản tin dự báo thường xuyên để điều chỉnh kế hoạch phù hợp với các diễn biến nguồn nước. Các địa phương tiếp tục theo dõi thông tin cập nhật để điều hành sản xuất.
Cụ thể, ở vùng thượng ĐBSCL chủ động sản xuất sớm vụ đông xuân nhằm giảm sử dụng nước các tháng kiệt. Tăng cường các giải pháp cấp nước cho các vùng núi cao thuộc Tri Tôn, Tịnh Biên đề phòng hạn ở các vùng này.
Vùng giữa ĐBSCL đề phòng ảnh hưởng mặn xâm nhập cao trong năm nay, chủ động giảm diện tích vụ Đông Xuân các vùng đã bị ảnh hưởng ở năm 2020. Tăng cường các giải pháp bảo vệ nguồn nước, tích trữ nước và bơm hút khi cần. Khi lấy ngọt hoặc tưới cho cây trồng cần kiểm tra chặt chẽ độ mặn, nhất là đối với cây ăn quả. Trong tháng 1 các địa phương chủ động tích nước ngay khi có thể để ứng phó với việc giảm xả thủy điện từ Trung Quốc ảnh hưởng ở đầu tháng 2.
Còn vùng ven biển ĐBSCL, nguồn nước ngọt có nguy cơ bị thiếu hụt cao giữa mùa khô, xâm nhập mặn dự báo tại các cửa sông Cửu Long cao ngay ở tháng 1, tháng 2, duy trì cao trong tháng 3, giảm dần ở tháng 6. Do vậy, cần chủ động các giải pháp bơm trữ nước và cấp nước sinh hoạt. Kiểm soát chặt chẽ các cống kiểm soát mặn và tích trữ nước phục vụ sản xuất giảm thiểu thiệt hại mặn lên cao ở đầu tháng 2.
Để quản lý tốt sản xuất trồng trọt năm 2021, giảm thiệt hại thấp nhất do ảnh hưởng hạn, mặn, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bến Tre đề nghị Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Ba Tri, Giồng Trôm phối hợp địa phương sớm khuyến cáo nông dân không xuống giống lúa vụ 3 (vụ Đông Xuân 2020-2021), nhằm tránh thiệt hại do có thể ảnh hưởng hạn, mặn.
Đồng thời, thường xuyên cập nhật thông tin về diễn biến hạn, mặn để kịp thời thông báo đến nông dân chủ động phòng, chống. Các ngành chức năng Bến Tre khuyến cáo các địa phương theo dõi chặt chẽ việc đóng mở cống đầu mối hợp lý. Người dân cần kiểm tra độ mặn trước khi sử dụng nước tưới tiêu, chủ động trữ nước, sử dụng nước tiết kiệm khi độ mặn còn thấp.
Minh Phương
