Cầu Hàm Rồng (Thanh Hóa): Một biểu tượng và nghệ thuật chiến tranh của Việt Nam
Quân và dân Thanh Hóa đã chiến đấu kiên cường, bảo vệ cầu Hàm Rồng trước sự bắn phá điên cuồng của quân đội Mỹ nhằm chia cắt tuyến đường huyết mạch chi viện cho chiến trường miền Nam.
Cầu Hàm Rồng, là cây cầu sắt bắc qua sông Mã, nối liền hai bờ TP.Thanh Hoá, tỉnh Thanh Hoá. Cầu được xây dựng từ năm 1962 và khánh thành ngày 19/5/1964 nhân dịp kỷ niệm sinh nhật Bác Hồ. Cầu Hàm Rồng đã chứng kiến và ghi dấu nhiều biến cố lịch sử đầy oai hùng của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Cầu Hàm Rồng nằm tựa trên hai đầu núi Ngọc và núi Rồng thuộc dãy núi Hàm Rồng, cách trung tâm TP.Thanh Hóa gần 5km về phía Bắc. Ở đoạn này, dòng sông Mã rộng lớn, hung tợn bỗng nhiên thu hẹp lại, có lẽ vì vậy địa điểm này được thực dân Pháp chọn xây dựng năm 1904, theo kiểu cầu vòm thép không có trụ, hiện đại nhất Đông Dương thời bấy giờ.
Trong chiến tranh leo thang đánh phá miền Bắc, cầu Hàm Rồng được quân Mỹ xem là “yết hầu” của tuyến đường chi viện cho chiến trường miền Nam nên đã tập trung đánh phá, nhằm cắt đứt tuyến giao thông quan trọng này.
Trong khoảng thời gian từ năm 1965 tới 1972, cầu Hàm Rồng đã trải qua hàng trăm lần bị không kích của Không quân Mỹ nhằm phá hủy hệ thống giao thông quan trọng này. Tuy nhiên, dưới sự cố gắng, quyết tâm và tinh thần chiến đấu kiên cường, cùng với bộ đội chủ lực, quân và dân Thanh Hóa đã cùng nhau đập tan âm mưu phá hoại của quân Mỹ với chiến thắng Hàm Rồng vang danh sử sách, góp phần đảm bảo tuyến đường Bắc - Nam được vận hành liên tục.
Cũng từ đây, cầu Hàm Rồng dần trở thành biểu tượng của quyết tâm, ý chí chiến đấu và khát vọng thống nhất đất nước của người Việt Nam. Đặc biệt, tuyến đường sắt Bắc - Nam đi qua cầu Hàm Rồng đã góp phần quan trọng trong việc vận chuyển quân lực, vật tư từ Bắc vào Nam, hỗ trợ cho chiến dịch miền Nam, góp phần vào chiến thắng lịch sử 30/4, thống nhất đất nước.
Ngày nay, cùng với sự phát triển của đất nước, đã thêm nhiều cây cầu nữa được xây mới trên dòng sông Mã giúp thông suốt giao thông Bắc – Nam. Tuy nhiên, cầu Hàm Rồng vẫn sừng sững không chỉ là một công trình kiến trúc lịch sử, mà còn là niềm tự hào của người dân Thanh Hoá và cả nước về ý chí quyết tâm thống nhất đất nước trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Những dấu ấn này đã và mãi được “kể lại” qua những viên gạch, khung thép… của cầu Hàm Rồng, minh chứng cho niềm tin bất khuất của người Việt trong cuộc chiến giành độc lập, tự do.
Với những giá trị lịch sử to lớn đó, ngày nay các cấp chính quyền địa phương TP.Thanh Hóa vẫn đang gìn giữ và bảo tồn những giá trị to lớn của cầu Hàm Rồng tới các thế hệ mai sau. Trao đổi với phóng viên, bà Phạm Thị Việt Nga, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP.Thanh Hóa cho biết: "Cầu Hàm rồng là di tích lịch sử cấp quốc gia gắn liền với chiến thắng Hàm Rồng rõ ràng là chứng tích lịch sử tiêu biểu về ý chí quyết tâm thống nhất đất nước trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ. Biểu tượng cầu Hàm Rồng sẽ luôn nhắc nhở, truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ về giá trị lịch sử, tinh thần đoàn kết và bất khuất của dân tộc Việt Nam".
Bà Nga cho rằng, để gìn giữ và phát huy tối đa những giá trị lịch sử đó lớn đó, hiện nay cầu Hàm Rồng ngoài phục vụ giao thông đơn thuần, thì thành phố đang có kế hoạch đưa khu vực này thành một điểm du lịch mang, trong đó chỉnh trang, bổ sung các hạng mục cần thiết để thuận tiện cho du khách tới tham quan.
“Mang trong mình những giá trị lịch sử cách mạng to lớn, vì vậy cầu Hàm Rồng luôn là “địa chỉ đỏ” để các thế hệ hiện tại và mai sau tới để bồi dưỡng, rèn luyện bản lĩnh chính trị. Tại đây chúng ta có thể tận mắt chiêm ngưỡng những dấu tích lịch sử hào hùng, và cảm nhận sức sống mãnh liệt của ý chí quyết tâm thống nhất đất nước của dân tộc ta”, bà Nga chia sẻ.
Hoàng Đức
