Hạch toán tài nguyên biển và ven biển để phát triển bền vững, bảo tồn hệ sinh thái
Tại Quảng Ninh vừa diễn ra hội thảo “Thúc đẩy hạch toán tài nguyên biển và ven biển - Kết nối và hợp tác trong khu vực”. Hội thảo nhằm mục tiêu tăng cường áp dụng khung hạch toán đại dương trong khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên biển và ven biển.
Hội thảo được tổ chức bởi Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp với Diễn đàn toàn cầu về hạch toán tài nguyên và Đại học New South Wales. Hội thảo có sự tham gia của 10 quốc gia và tổ chức thế giới, bao gồm cả các nhà hoạch định chính sách và các chuyên gia kỹ thuật.
Tại hội thảo, các nhà hoạch định chính sách, các chuyên gia kỹ thuật đã tham luận, tọa đàm về một số nội dung trọng tâm, như: Tài khoản đại dương cho phát triển đại dương bền vững tại Việt Nam; hạch toán tài nguyên biển và ven biển tại Việt Nam: Kinh nghiệm thực tiễn và các bước tiếp theo; thúc đẩy kinh tế biển Việt Nam bền vững - Nghiên cứu rà soát chi tiêu công; giới thiệu dự án GEF “Lồng ghép đánh giá và hạch toán vốn tự nhiên biển và ven biển vào kế hoạch phát triển của Việt Nam nhằm hướng tới nền kinh tế biển xanh bền vững”; nền kinh tế xanh và tài chính xanh.
Nhiều nội dung khác cũng được các chuyên gia đưa ra bàn thảo và tìm giải pháp, tiêu biểu như: Kinh nghiệm, cách làm trong thúc đẩy kinh tế biển bền vững; nghiên cứu điển hình về hạch toán tài nguyên biển và ven biển, phát triển đại dương bền vững; tính toán việc tích hợp lên hệ thống dữ liệu thống kê chung của từng địa phương, từng quốc gia; nghiên cứu và xây dựng hạch toán tài nguyên biển và ven biển chung cho khu vực Đông Nam Á.
Phát biểu tại hội thảo, PGS. TS. Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết: Việt Nam có tiềm năng lớn để phát triển kinh tế biển xanh, với bờ biển kéo dài hơn 3.260 km và hàng nghìn hòn đảo lớn nhỏ với hơn 20 kiểu hệ sinh thái (HST) đặc trưng và là nơi sinh sống của khoảng 11.000 sinh vật biển. Đại dương là nguồn sinh kế và dinh dưỡng quan trọng đóng góp vào quá trình tăng trưởng kinh tế ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương nói chung và tại Việt Nam nói riêng.
Những hệ sinh thái biển và ven biển có vai trò quan trọng đối với cộng đồng dân cư, góp phần đáng kể trong điều hòa khí hậu cũng như cải thiện đời sống người dân, hướng tới một tương lai bền vững. Tuy nhiên, cùng với quá trình phát triển, các hệ sinh thái này đang chịu nhiều áp lực và suy giảm nhanh chóng. Trước thực trạng đó, việc quản lý, khai thác và sử dụng bền vững tài nguyên biển, ven biển là nhiệm vụ cấp bách và có ý nghĩa chiến lược.
Theo chia sẻ của TS. Kim Thị Thúy Ngọc, Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường: Tài khoản đại dương là hồ sơ tích hợp dữ liệu được tích hợp thường xuyên có thể so sánh liên quan về điều kiện môi trường đại dương. Tài khoản đại dương cung cấp cơ sở hạ tầng, thông tin chung cho việc hoạch định chính sách, báo cáo và ra quyết định về đại dương và theo dõi ba xu hướng quan trọng của các quốc gia: Sự thay đổi về tài nguyên đại dương; Thu nhập và phúc lợi liên quan đến đại dương; Sản xuất kinh tế dựa vào đại dương.
Thời gian tới, Việt Nam sẽ tích hợp hạch toán tài khoản đại dương vào hệ thống kế toán quốc gia; quan hệ đối tác (trao đổi thông tin, vận động chính sách tăng trưởng kinh tế xanh, cộng đồng thực hành); tăng cường năng lực; tiếp cận và quản lý kiến thức; tích hợp kế toán vốn tự nhiên biển và ven biển vào quy hoạch phát triển và hoạt động tại địa phương ở tỉnh Quảng Ninh.
Đại diện Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam Muthukumara S. Mani nhận định rằng, bên cạnh những lợi thế thì tính bền vững dài hạn của tài nguyên đại dương Việt Nam đang bị đe dọa bởi sự khai thác quá mức, ô nhiễm và axit hóa đại dương do biến đổi khí hậu. Để phát triển kinh tế biển bền vững, cần thiết lập kinh tế biển toàn diện; phát triển hạ tầng liên vùng cho các ngành kinh tế biển; thúc đẩy quản lý dự trên hệ sinh thái; mở rộng năng lượng tái tạo và công nghệ sinh học biển.
Tại hội thảo, đại diện Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) Sang Jin Lee giới thiệu về Dự án Lồng ghép đánh giá, hạch toán vốn tự nhiên biển và ven biển vào kế hoạch phát triển của Việt Nam nhằm hướng tới nền kinh tế biển xanh bền vững trong một số lĩnh vực (GEF 10906), thời gian thực hiện từ năm 2023 - 2027. Mục tiêu của Dự án nhằm lồng ghép các giá trị của vốn tự nhiên và bảo vệ các hệ sinh thái biển và ven biển vào kế hoạch phát triển và cải thiện quản lý sinh cảnh để hỗ trợ chính sách phát triển kinh tế biển xanh bền vững tại Việt Nam. Dự án sẽ được triển khai dựa trên những bài học kinh nghiệm và hợp tác chặt chẽ với Dự án tài khoản đại dương toàn cầu (GOAP).
Sau những chia sẻ và thảo luận, các chuyên gia, nhà khoa học đã đưa ra nhiều giải pháp để thúc đẩy phát triển tài khoản đại dương. Trong đó cần chuẩn hóa khung dữ liệu, số liệu thống kê và chỉ số liên quan đến môi trường biển và ven biển; xây dựng khung thống kê môi trường biển và bộ dữ liệu môi trường biển theo tiêu chuẩn quốc tế có thể so sánh được ở cấp độ quốc gia và khu vực; tăng cường hợp tác; khuyến khích các cơ quan có dữ liệu công bố dữ liệu đó trên hệ thống danh mục dữ liệu của Chính phủ chuẩn hóa dữ liệu đồng bộ, phục vụ cho việc ra quyết định chiến lược trong phát triển kinh tế biển và bảo vệ môi trường.
Sông Hồng
