Hơn 110 triệu người phải đối mặt với thiên tai thảm khốc nếu sông băng tan chảy ở châu Phi
Các sông băng huyền thoại phía Đông của châu Phi sẽ biến mất sau 2 thập kỉ, khiến 118 triệu người nghèo phải đối mặt với hạn hán, lũ lụt hoặc nắng nóng khắc nghiệt. Và biến đổi khí hậu có thể thu hẹp nền kinh tế của lục địa này 3% vào giữa thế kỉ này.
Báo cáo mới nhất về tình trạng khí hậu của châu Phi của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) và các cơ quan của Liên minh châu Phi đã vẽ nên một bức tranh thảm khốc về khả năng thích ứng của lục địa này với các thảm họa thời tiết ngày càng thường xuyên.
Theo số liệu thống kê cho thấy, năm 2020 là năm nóng thứ 3 kỉ lục của châu Phi, với mức nền nhiệt cao hơn 0,86 độ C so với mức trung bình trong vòng 3 thập kỷ đến năm 2010. Theo đó, hầu hết ấm lên chậm hơn so với các khu vực ôn đới vĩ độ cao, nhưng tác động vẫn còn tàn khốc.
Tổng thư ký WMO Petteri Taalas cho biết: “Sự thu hẹp nhanh chóng của các sông băng cuối cùng còn sót lại ở phía Đông châu Phi, dự kiến sẽ tan chảy hoàn toàn trong tương lai gần, báo hiệu mối đe dọa về sự thay đổi không thể đảo ngược đối với hệ thống Trái Đất”.
Báo cáo được đưa ra khi các nước châu Phi yêu cầu một hệ thống mới để theo dõi nguồn tài trợ từ các quốc gia giàu có đang không đạt được mục tiêu 100 tỉ USD hàng năm, nhằm giúp thế giới ứng phó với biến đổi khí hậu.
Yêu cầu của nhà đàm phán khí hậu hàng đầu châu Phi Tanguy Gahouma, trước hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP26, đã làm nổi bật căng thẳng giữa 20 nền kinh tế lớn nhất thế giới sản xuất hơn 3/4 lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính và các nước đang phát triển đang chịu gánh nặng của sự nóng lên toàn cầu.
Báo cáo dự báo rằng với tốc độ hiện tại, cả 3 cánh đồng băng nhiệt đới của châu Phi - Kilimanjaro (Tanzania), Núi Kenya (Kenya) và Rwenzoris (Uganda), thường được xác định là vị trí của Dãy núi Mặt trăng huyền thoại - sẽ biến mất vào những năm 2040.
Ngoài ra, đến năm 2030, ước tính có tới 118 triệu người cực kỳ nghèo (sống với mức dưới 1,90 USD mỗi ngày) sẽ phải chịu ảnh hưởng của hạn hán, lũ lụt và nắng nóng khắc nghiệt nếu không có các biện pháp ứng phó thích hợp, Ủy viên Nông nghiệp Liên minh châu Phi Josefa Sacko cho biết.
Châu Phi được biết đến là quốc gia chiếm dưới 4% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính, từ lâu đã được cho là sẽ bị tác động nghiêm trọng bởi biến đổi khí hậu. Các vùng đất trồng trọt của quốc gia này vốn đã bị hạn hán, nhiều thành phố lớn nằm cạnh sát bờ biển và tình trạng nghèo đói lan rộng khiến người dân khó thích nghi hơn.
Báo cáo lưu ý rằng ngoài việc hạn hán ngày càng tồi tệ ở một lục địa phụ thuộc nhiều vào nông nghiệp, lũ lụt sẽ diễn ra trên diện rộng ở Đông và Tây Phi vào năm 2020, trong khi quốc gia này vẫn đang bị tấn công bởi nạn châu chấu lịch sử bắt đầu từ một năm trước đó.
Báo cáo ước tính rằng châu Phi cận Sahara sẽ cần chi 30-50 tỉ USD, tương đương 2-3% GDP, mỗi năm cho việc thích ứng nhằm ngăn chặn những hậu quả thậm chí còn tồi tệ hơn. Ước tính có khoảng 1,2 triệu người phải di dời do bão và lũ lụt vào năm 2020, gần gấp 1,5 lần số người phải rời bỏ nhà cửa vì xung đột.
Lan Anh (T/h)
