Khí làm lạnh hại gấp hàng nghìn lần carbon đang được buôn lậu vào châu Âu
Khí Hydrofluorocarbons (HFC) là một loại khí nhà kính tuy chỉ chiếm 2% nhưng lại có sức tàn phá bầu khí quyển ở mức đáng báo động.
Báo cáo của Cơ quan Điều tra Môi trường (Environmental Investigation Agency - EIA) cho biết, một lượng lớn khí gây hại cho bầu khí quyển đang được buôn lậu bất hợp pháp vào châu Âu. Được biết, lượng khí này là khí hydrofluorocarbons (HFC) có nguồn gốc từ Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ.
Khí HFC là dung môi làm lạnh được sử dụng trong các thiết bị tủ lạnh, điều hòa không khí... Nhiều báo cáo cho thấy, khí HFC chiếm 2% lượng khí thải nhà kính nhưng lại rất gây hại tới bầu khí quyển, góp phần lớn gây ra sự nóng lên Trái đất. Theo ước tính, khí HFC còn hại hơn khí carbon hàng trăm đến hàng nghìn lần.
Từ năm 2016, Liên minh châu Âu đã quyết tâm giảm lượng khí HFC trong sản xuất nhưng bất chấp cam kết này, những kẻ buôn lậu vẫn tìm mọi cách và sử dụng thủ thuật ngày càng tinh vi hơn để tránh bị phát hiện. Trước tình hình này, các cơ quan thực thi pháp luật ở Liên minh châu Âu đang phải gồng mình theo dõi các chuyến hàng bất hợp pháp đi qua Thổ Nhĩ Kỳ, Nga hoặc Ukraina. Ông Fin Walravens, Quản lý cấp cao của EIA cho biết, lý do mà những kẻ buôn lậu vẫn cố buôn bán bất hợp pháp khí HFC là vì lợi nhuận cực cao.
Để giảm dần lượng khí HFC trong sản xuất, các nhà cung cấp và người mua sẽ được một hạn ngạch cắt giảm. Tuy nhiên, trong tình hình nhu cầu vẫn tăng cao thì yêu cầu về cắt giảm đã đẩy giá khí HFC lên cao. Điều này đã kích thích những kẻ buôn lậu.
Theo báo cáo của EAI năm 2021, khí HFC bất hợp pháp được nhập lậu chiếm từ 20 - 30 % khối lượng giao dịch hợp pháp ở châu Âu. Con số này tương đương với 30 triệu tấn carbon. Hiện nay Trung Quốc là quốc gia sản xuất khí HFC lớn nhất thế giới với 39 nhà sản xuất và 185 triệu tấn trong năm 2024.
Bản sửa đổi Kigali của Nghị định thư Montreal là một thỏa thuận quốc tế nhằm giảm tiêu thụ và sản xuất khí HFC. Đây là bản thỏa thuận có ràng buộc về mặt pháp lý và bắt đầu có hiệu lực từ ngày 15/10/2016. Theo đó, châu Âu và các quốc gia công nghiệp khác phải cam kết cắt giảm 85% việc sử dụng khí HFC trong giai đoạn từ năm 2012 - 2036.
Theo: Reteurs
Gia Tuệ
