Suy ngẫm từ một lễ tang

Theo dõi KTMT trên

Đó là một lễ tang được tổ chức tại Nhà tang lễ Quân y viện 354, chỉ gọn trong 2 giờ đồng hồ từ 13:00 đến 15:00 ngày 13/5/2020. Trong không gian hương trầm u buồn, không kèn trống ồn ào, từng đoàn người lặng lẽ xếp hàng giãn cách, đeo khẩu trang vào viếng với 1 cành hoa nhỏ thôi để bảo vệ môi trường thiên nhiên theo di nguyện của người quá cố.

Từ Di chúc của Bác

Di chúc được Bác viết lần đầu tiên vào năm 1965 và các bản thảo cho đến năm 1968 mỗi năm đều được Bác đọc lại, điều chỉnh, bổ sung nhưng vẫn luôn giữ nguyên những dòng ghi “Về việc riêng”:

“Tôi yêu cầu thi hài tôi được đốt đi, tức là “hỏa táng”. Tôi mong rằng cách “hỏa táng” sau này sẽ được phổ biến. Vì như thế đối với đời sống đã tốt về mặt vệ sinh, lại không tốn đất ruộng. Khi ta có nhiều điện thì “điện táng” càng tốt hơn.

Tro thì chia làm ba phần, bỏ vào ba hộp sành. Một hộp cho miền Bắc. Một hộp cho miền Trung. Một hộp cho miền Nam. Đồng thời mỗi miền nên chọn một quả đồi mà chôn hộp tro đi. Trên mả, không nên bia đá tượng đồng, mà nên xây một ngôi nhà đơn giản, rộng rãi chắc chắn, mát mẻ, để những người đến thăm viếng có chỗ nghỉ ngơi.

Nên có kế hoạch trồng cây trên và chung quanh đồi. Ai đến thăm thì trồng một vài cây làm kỷ niệm. Lâu ngày, cây nhiều thành rừng sẽ tốt cho phong cảnh và lợi cho nông nghiệp. Việc săn sóc nên giao cho các cụ phụ lão”.

Đến Chỉ thị của Đảng, Chính phủ

Ngày 12/01/1998 Bộ Chính trị Ban Chấp hành trung ương Đảng ban hành Chỉ thị số 27/CT-TW về việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội.

Để thực hiện nghiêm chỉnh Chỉ thị của Bộ Chính trị, ngày 28/3/1998 Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 14/1998/CT-TTg về việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội. Theo đó, yêu cầu tất cả các ngành, các cấp có kế hoạch cụ thể triển khai làm tốt các nội dung nêu trong Chỉ thị của Bộ Chính trị.

Sau 20 năm thực hiện Chỉ thị, ngày 09/02/2018 Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 05/ CT-TTg về việc đẩy mạnh việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang. Đã có đánh giá về việc tang như sau:

“Việc tang đã được tổ chức nghiêm trang, tiết kiệm loại bỏ các tập tục, tập quán lạc hậu, hạn chế việc tổ chức linh đình ồn ào, không đảm bảo vệ sinh môi trường, trật tự công cộng. Nhiều địa phương vận động nhân dân thực hiện quy định về sử dụng nhạc tang, phúng viếng, khuyến khích phục vụ vòng hoa luân chuyển, câu lạc bộ trợ táng, an táng phù hợp với điều kiện địa phương, theo hướng văn minh gắn với quy hoạch nghĩa trang nhân dân, hỗ trợ gia đình thực hiện hỏa táng”.

Bên cạnh đó vẫn còn những việc làm chưa tốt, đó là:

“… đốt nhiều đồ mã, rải vàng mã và tiền trên đường đưa tang, khóc thuê, để thi hài quá lâu, xây dựng lăng mộ phô trương”.

Đồng thời chỉ rõ cần chú trọng xây dựng và nhân rộng mô hình tổ chức tang lễ văn minh, tiết kiệm, phù hợp với điều kiện, đặc điểm, phong tục, tập quán tốt đẹp của địa phương, vùng, miền, dân tộc.

Một nén tâm hương, một bông hoa nhỏ tiễn biệt người thân về miền cực lạc.

Thực hiện nếp sống văn minh trong lễ tang

Lễ tang của gia đình ở Hà Nội mới đây, theo chúng tôi đã thực sự thực hiện đúng theo di nguyện của Bác Hồ: thi hài được điện táng; không vòng hoa, không phúng điếu (đã ghi rõ ngay trong Cáo phó). Bởi lẽ gia đình đã đặt sẵn những bông hồng, bông cúc để mỗi người đến viếng cầm trong tay và trang trọng nghiêng mình đặt trên bàn trước linh cữu người đã khuất; không rải vàng mã trên đường đưa tang mà gia đình rải những cánh hoa hồng…

Trao đổi với thành viên tang quyến, chúng tôi được biết việc tổ chức tang lễ là theo di nguyện của người đã khuất. Bởi vì bà (người đã được tổ chức tang lễ) từng chứng kiến những đám tang với rất nhiều vòng hoa chỉ gồm những hoa nilon, hoa giả vừa không tôn trọng người chết, vừa khó tiêu hủy gây ô nhiễm môi trường và thật lãng phí không cần thiết. Việc rải những cánh hoa hồng trên đường đưa tang cũng không ngoài mục đích nhân văn đó.

Xin ghi lại đôi dòng về việc nhỏ này như nhắc nhở mỗi người chúng tôi và cộng đồng luôn ghi nhớ và thực hiện Di huấn của Bác Hồ, bằng sự thành tâm, ý nguyện tốt đẹp, thực hiện những việc nhỏ nhất để thiết thực góp phần xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường, văn minh trong thời đại mới - Thời đại Hồ Chí Minh!

Bảo Châu