Tăng cường giám sát các chất khí nhà kính, giảm tác động biến đổi khí hậu
Kế hoạch Giám sát Khí nhà kính Toàn cầu do Liên Hợp Quốc đứng đầu nhằm giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu bằng cách tăng cường giám sát các chất gây ô nhiễm không khí trên khắp hành tinh.
Theo Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), các chính phủ và cộng đồng khoa học quốc tế đang xem xét nghiêm túc kế hoạch Giám sát Khí nhà kính Toàn cầu do Liên Hợp Quốc đứng đầu.
Kế hoạch nhằm giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu bằng cách tăng cường giám sát các chất gây ô nhiễm không khí trên khắp hành tinh. Nếu kế hoạch Giám sát Khí nhà kính Toàn cầu được đề xuất là khả thi, sự hợp tác giữa các chính phủ, các tổ chức quốc tế và khu vực tư nhân sẽ rất cần thiết. Điều quan trọng là tăng cường phối hợp giữa các mạng lưới quan sát trên bề mặt, trên không và trong không gian, WMO nhấn mạnh.
Hiện nay, không có hợp tác quốc tế toàn diện, kịp thời về các quan sát khí nhà kính trên bề mặt và không gian. Do đó, thế giới cần tăng cường hợp tác quốc tế và trao đổi dữ liệu để hỗ trợ Thỏa thuận Paris 2015, trong đó cung cấp một lộ trình giảm lượng khí thải carbon và khả năng phục hồi khí hậu.
Các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, bầu khí quyển của Trái đất chủ yếu được tạo thành từ nitơ và oxy, nhưng cũng có nhiều loại khí và hạt vi lượng khác nhau có tác động đáng kể đến sự sống và môi trường tự nhiên.
Kể từ khi công nghiệp hóa, phát thải khí nhà kính đã làm thay đổi đáng kể thành phần khí quyển. Đặc biệt, WMO đã nhiều lần cảnh báo rằng mức độ gia tăng của các loại khí nhà kính như carbon dioxide và metan đang góp phần vào sự nóng lên toàn cầu và thúc đẩy biến đổi khí hậu.
Theo đó, những chất này và các chất gây ô nhiễm khác cũng đang ảnh hưởng đến chất lượng không khí, ảnh hưởng đến con người, nông nghiệp và hệ sinh thái, do đó các phép đo chính xác về không khí rất quan trọng.
Trước đó, WMO đã cảnh báo rằng, các sự kiện thời tiết của năm 2022 một lần nữa nhấn mạnh nhu cầu rõ ràng là phải làm nhiều hơn nữa để giảm phát thải khí nhà kính, cải thiện việc giám sát và tăng cường thích ứng với biến đổi khí hậu, đặc biệt là thông qua tiếp cận toàn cầu với các cảnh báo sớm.
Theo Dự báo nhiệt độ toàn cầu hàng năm của Văn phòng Khí tượng Vương quốc Anh (Met Office), nhiệt độ trung bình toàn cầu vào năm 2023 sẽ nằm trong khoảng từ 1,08 độ C – 1,32 độ C (với ước tính trung bình là 1,20 độ C) trên mức trung bình của thời kỳ công nghiệp (1850 – 1900). Trong năm thứ mười liên tiếp, nhiệt độ sẽ cao hơn ít nhất 1độ C so với mức thời kỳ tiền công nghiệp và khả năng tạm thời vượt quá giới hạn 1,5 độ C do Thỏa thuận Paris đặt ra đang gia tăng đều đặn.
Nhắc lại rằng lĩnh vực năng lượng chịu trách nhiệm đối với khoảng 3/4 lượng phát thải khí nhà kính của hành tinh, Tổng thư ký WMO Petteri Taalas cho biết điều kiện cho một thế kỷ 21 thịnh vượng là rất rõ ràng: đòi hỏi phải chuyển đổi sang các hình thức sản xuất năng lượng sạch và đạt được trung tính carbon vào năm 2050.
Bên lề Hội nghị Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP27) tại Ai Cập, ngày 15/11, PwC đã cho ra mắt ấn phẩm về báo cáo chỉ số Net Zero các quốc gia, trong đó có nhiều thông tin như: Châu Á - Thái Bình Dương đang dẫn đầu trong cuộc đua giảm phát thải carbon. Dẫu vậy, con đường từ giảm phát thải 1,2% như hiện tại tới con số mục tiêu 15,2% mỗi năm vẫn là rất xa.
Việt Nam và New Zealand là 2 nền kinh tế duy nhất vượt qua mục tiêu giảm phát thải khí carbon dựa trên mục tiêu đóng góp quốc gia tự quyết định (NDC). Tuy nhiên Việt Nam vẫn được xếp vào nhóm các quốc gia phụ thuộc vào than đá. Báo cáo cũng phân tích tác động của sự tăng giá và khủng hoảng nguồn cung ảnh hưởng như thế nào đến việc đầu tư vào năng lượng tái tạo.
Báo cáo cho thấy, Châu Á - Thái Bình Dương dẫn đầu trong nỗ lực giảm phát thải carbon so với toàn cầu với tỉ lệ 1,2% so với 0,5% trong năm 2021. Tuy nhiên, mức giảm này vẫn kém xa so với mức cần thiết để hạn chế nhiệt độ nóng lên toàn cầu 1,5°C, vốn đòi hỏi tỉ lệ giảm phát thải carbon là 15,2% mỗi năm.
Lan Anh
