Trách nhiệm với môi trường, xu hướng thế giới và ở 'Làng mốt Việt Nam'

Theo dõi KTMT trên

Thời trang là ngành công nghiệp tác động tiêu cực đến môi trường

Theo thống kê của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc, thời trang là ngành công nghiệp tiêu thụ nhiều tài nguyên nước đứng thứ 2 so với các ngành khác trên thế giới.

Đồng thời, lượng khí thải nhà kính thải ra môi trường từ ngành này nhiều hơn lượng phát thải từ ngành máy bay và tàu thủy cộng lại, xấp xỉ với lượng khí thải carbon của toàn bộ châu Âu. Cụ thể, cứ mỗi kg vải được sản xuất sẽ có 23 kg khí nhà kính được thải ra môi trường.

Trong một nghiên cứu khác, các nhà khoa học ước tính rằng, để may một chiếc áo T-shirt bằng vật liệu cotton, trung bình người trồng bông sử dụng 150 ml hóa chất độc hại. Cotton cũng là một trong những chất liệu phổ biến nhất thế giới, trong đó quy trình truyền thống sản xuất ra cotton tiêu đến 25% lượng thuốc bảo vệ thực vật của toàn thế giới. Còn các sản phẩm dệt may phổ thông khác, loại sợi chủ yếu làm từ nylon hay polyester, cũng là các loại sợi tổng hợp từ các chất hóa dầu độc hại.

Đáng nói, một số lượng lớn các vật liệu cung ứng trong thời trang, quần áo, giày dép và phụ kiện cũ hỏng đều bị chôn vùi trong các bãi rác. Thông thường những vật dụng này sẽ không dễ hoặc không thể phân hủy.

Từ nhiều năm nay, ngành thời trang trên thế giới đã dần dần “thức tỉnh” với những tác động tiêu cực của ngành công nghiệp này với môi trường. Do đó, xu hướng tất yếu hiện nay là tìm đến những chất liệu thân thiện với môi trường. Đơn cử là các chất liệu không lạm dụng các chất hóa học và phẩm màu độc hại, có nguồn gốc tự nhiên hoặc được tái chế từ các nguồn nguyên liệu khác.

Xu hướng thời trang bền vững xuất hiện khắp thế giới

Có thể nói, thời trang giờ đây không chỉ là một ngành nghề sáng tạo nghệ thuật của con người mà còn phải đáp ứng được những yêu cầu cấp thiết của môi trường và khí hậu. Từ đó, những khái niệm như “thời trang bền vững”, “thời trang sinh thái” ra đời.

Nhiều nhãn hàng trên thế giới đã lựa chọn đi theo con đường thời trang bền vững có thể kể tới các nhà mốt danh tiếng như Gucci, Prada, Versace… và ở các phân khúc khác như Adidas, Levi’s, Nudie Jeans, SAYE, Viktor & Rolf, Tribe Alive… Đầy ấn tượng là chiến dịch bảo vệ môi trường của Adidas từ năm 2015 đến nay, theo đó có hơn 15 triệu đôi giày adidas được sản xuất từ chất liệu Parley Ocean Plastic – một loại nhựa tái chế từ hàng tấn rác thải biển như lưới đánh cá, chai nhựa, túi nylon,…

Còn đáng kể đến là từ năm 2010, thương hiệu Levi’s đã công bố bãi bỏ phương pháp sản xuất vải jeans theo cách truyền thống mà thay bằng công nghệ laser hoàn toàn mới để chế tác và làm bạc màu cho chất liệu jeans giúp giảm thiểu tối đa lượng chất thải hóa học trong sản xuất jeans.

Mặt khác, thời trang tái chế cũng là một xu hướng nổi bật. Những ví dụ tiêu biểu là bộ sưu tập mới của Coach do Marine Serre và Stuart Vevers thiết kế bao gồm các mẫu áo khoác, váy và áo được chế tác nên từ mảnh vải vụn. Nhà thiết kế (NTK) Muiccia Prada hợp tác cùng Raf Simons để tạo nên chiếc váy Prada lộng lẫy làm từ 100% nylon tái chế.

Bên cạnh việc ứng dụng các chất liệu tái chế để sản xuất sản phẩm mới, Patagonia còn chủ trương kêu gọi các khách hàng của mình tận dụng lại các sản phẩm cũ. Cơ chế “mua đi bán lại” giữa khách hàng và thương hiệu cũng được tái sử dụng bởi nhiều nhãn hàng lớn khác. Ví như trong năm nay, hai nhãn hàng cao cấp chuyên phân phối lại quần áo cũ là RealReal và Vestiaire Collective đã huy động được hàng trăm triệu USD vốn đầu tư.

Xu hướng da giả “thuần chay” cũng đang được đón nhận bởi các hãng thời trang xa xỉ. Điển hình là mẫu túi Victora nổi tiếng của Hermes được làm từ sợi nấm và rễ nấm. NTK Stella McCartney cũng hợp tác với Bolt Threads để ra mắt sản phẩm may mặc bằng da nấm đầu tiên của mình. Trong nhiều năm qua, da giả làm từ nhựa là lựa chọn duy nhất nếu các NTK không muốn dùng đến các loại da động vật. Tuy nhiên, bởi sự thiếu thân thiện với môi trường, các nhà nghiên cứu đã tiếp tục tìm kiếm các chất liệu giả da mới làm từ thực vật như nấm, rượu vang, xoài, xương rồng, dứa, táo,…

Xu hướng thời trang bền vững được tạo ra với mục đích kéo dài thời hạn sử dụng của sản phẩm và hạn chế tối đa ảnh hưởng tiêu cực của thời trang đối với hệ sinh thái. Những chất liệu tiêu biểu của thời trang bền vững có thể kể đến như: Vải sợi tự nhiên dễ phân hủy, vải hữu cơ (làm từ sợi tự nhiên không sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ), chất liệu thủ công (làm bằng tay như đan len, sợi…). Tính “bền vững” không chỉ dừng ở yếu tố bảo vệ môi trường mà là khi một thương hiệu có thể cân bằng được các yếu tố bảo vệ môi trường, con người và những giá trị nhất định cho cộng đồng.

Xu hướng "xanh hóa" thời trang Việt Nam hiện nay

Mặc dù đi chậm hơn thế giới một vài năm nhưng ngành thời trang Việt Nam đã bắt kịp xu hướng bền vững từ khoảng năm 2016. Nhiều gương mặt trẻ tiêu biểu trong giới thiết kế đã tập trung vào các dòng sản phẩm bền vững như NTK Vũ Thảo, NTK Trần Hùng, NTK Tom Trandt – Trần Minh Đạo (thương hiệu Môi Điên), NTK Võ Công Khanh, NTK Uyên Trần…

Cụ thể, với NTK Vũ Thảo, nhà sáng lập thương hiệu Kilomet109, quá trình sản xuất sản phẩm thời trang của cô không chỉ gắn liền mật thiết với các nghề thủ công truyền thống như dệt lụa, dệt bông, dệt lanh, nhuộm chàm, nhuộm mặc nưa, mài đá, thêu thùa… mà còn nổi bật ở việc các nguyên liệu thô được tự trồng trong thiên nhiên, không sử dụng nhiều hóa chất.

Song, không phải tín đồ thời trang nào hay NTK, nhãn hàng nào cũng có thể theo đuổi xu hướng này. Vì muốn xây dựng thương hiệu đi theo xu hướng thời trang bền vững, nhãn hàng cần có những kế hoạch, tính toán kỹ lưỡng, bao gồm những chi phí bảo vệ môi trường nhằm hạn chế tối đa lượng hóa chất độc hại sẽ thải ra trong quá trình sản xuất; Việc đầu tư vào phát triển những kỹ thuật sản xuất hiện đại nhằm tránh lãng phí tài nguyên tự nhiên; Trả lương và phúc lợi cho công nhân lao động, nông dân giúp tạo ra chất liệu xanh, sạch để phục vụ nhu cầu sản xuất.

Nguyễn Linh (T/h)