Trước thềm COP26: Nắng nóng kỉ lục năm 2020, châu Á thiệt hại hàng trăm tỉ USD
Báo cáo mới nhất của Liên Hợp Quốc trước thềm Hội nghị thượng đỉnh COP26 cho biết, châu Á đã trải qua những đợt nóng kỉ lục vào năm 2020, với thời tiết khắc nghiệt gây thiệt hại nặng nề cho sự phát triển của châu lục.
Trong báo cáo hàng năm "Tình trạng khí hậu ở châu Á", Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) cho biết mọi khu vực đều đã bị ảnh hưởng.
“Các tác động của thời tiết và biến đổi khí hậu khắc nghiệt trên khắp châu Á vào năm 2020 đã ảnh hưởng cho hàng nghìn người, khiến hàng triệu người khác phải di cư và gây thiệt hại nặng nề cho cơ sở hạ tầng và hệ sinh thái”, WMO nhận định.
Theo đó, sự phát triển bền vững đang bị đe dọa, với tình trạng mất an ninh lương thực và nguồn nước, các nguy cơ về sức khỏe và suy thoái môi trường đang gia tăng.
Báo cáo được đưa ra vài ngày trước Hội nghị về Biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc (COP26) được tổ chức tại Glasgow từ Chủ nhật đến 12/11.
Báo cáo cũng chỉ ra tổng thiệt hại trung bình hàng năm do các hiểm họa liên quan đến khí hậu. Trong đó, Trung Quốc bị thiệt hại ước tính 238 tỉ USD, tiếp theo là Ấn Độ với 87 tỉ USD, Nhật Bản với 83 tỉ USD và Hàn Quốc với 24 tỉ USD.
Dịch chuyển kéo dài
Nhiệt độ và độ ẩm tăng lên được dự báo sẽ dẫn đến việc mất hiệu quả số giờ làm việc ngoài trời trên toàn châu lục, với chi phí tiềm ẩn lên tới hàng tỉ đô la.
Tổng Thư ký WMO Petteri Taalas cho biết: “Các mối nguy hiểm về thời tiết và khí hậu, đặc biệt là lũ lụt, bão và hạn hán, đã ảnh hưởng đáng kể đến nhiều quốc gia trong khu vực. Do đó, những tác động này gây ra một thiệt hại đáng kể cho sự phát triển bền vững lâu dài.
Ngoài ra, nhiều đợt di dời liên quan đến thời tiết và khí hậu ở châu Á kéo dài khiến người dân không thể trở về nhà hoặc hòa nhập tại địa phương. Năm 2020, lũ lụt và bão đã ảnh hưởng đến khoảng 50 triệu người ở châu Á, khiến hơn 5.000 người thiệt mạng.
Con số này thấp hơn mức trung bình hàng năm trong hai thập kỉ qua (158 triệu người bị ảnh hưởng và khoảng 15.500 trường hợp tử vong). Đây có thể xem là bằng chứng cho sự thành công của các hệ thống cảnh báo sớm ở nhiều quốc gia tại châu Á, với khoảng 7/10 người được bảo hiểm.
Trong khi đó, năm nóng nhất ở châu Á được ghi nhận đã chứng kiến nhiệt độ trung bình cao hơn 1,39 độ C so với mức trung bình 1981–2010. Đáng chú ý, nhiệt độ 38,0 độ C được ghi nhận tại Verkhoyansk (Nga) tạm thời là nhiệt độ cao nhất được biết đến ở bất kỳ nơi nào ở phía bắc của Vòng Bắc Cực.
Các sông băng đang co lại
Năm 2020, nhiệt độ bề mặt nước biển trung bình đạt giá trị cao kỉ lục ở Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương và Bắc Băng Dương.
Theo đó, nhiệt độ bề mặt biển và sự ấm lên của đại dương trong và xung quanh châu Á đang tăng hơn mức trung bình toàn cầu. Các đại dương đang nóng lên gấp 3 lần mức trung bình ở biển Ả Rập và một phần của Bắc Băng Dương.
Mức độ tối thiểu của băng ở biển Bắc Cực (sau khi tan chảy vào mùa hè) vào năm 2020 là mức thấp thứ hai trong kỷ lục vệ tinh kể từ năm 1979. Có khoảng 100.000 km2 sông băng trên Cao nguyên Tây Tạng và trên dãy Himalaya - khối lượng băng lớn nhất bên ngoài các vùng cực và là nguồn của 10 con sông lớn ở châu Á.
Báo cáo cũng cho biết, sự rút lui của sông băng đang tăng tốc và dự kiến khối lượng sông băng sẽ giảm từ 20% đến 40% vào năm 2050, ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh kế của khoảng 750 triệu người trong khu vực. Điều này có ảnh hưởng lớn đối với mực nước biển toàn cầu, chu kỳ nước trong khu vực và các mối nguy hiểm cục bộ như lở đất và tuyết lở.
Ngoài ra, 1/4 rừng ngập mặn của châu Á là ở Bangladesh. Tuy nhiên, rừng ngập mặn của đất nước hứng chịu bão nhiệt đới đã giảm 19% từ năm 1992 đến năm 2019.
Lan Anh (T/h)
