Các đại dương cạn kiệt oxy với tốc độ chưa từng thấy

Theo dõi KTMT trên

Tất cả các loài cá đều cần oxy hòa tan, nhưng những loài cá lớn nhất như cá ngừ trong ảnh đặc biệt dễ bị tổn thương vì chúng cần nhiều oxy hơn nữa để sống sót.

Theo các nhà khoa học, cá mập, cá ngừ, cá kiếm marlin và các loài cá lớn khác có nguy cơ đặc biệt cao, với nhiều hệ sinh thái quan trọng có nguy cơ sụp đổ. Vùng chết, nơi thiếu oxy, đã tăng gấp bốn lần trong nửa thế kỷ qua, và cũng có ít nhất 700 khu vực có oxy ở mức thấp nguy hiểm, tăng lên 45 khu vực khi nghiên cứu được thực hiện vào những năm 1960.

Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế (IUCN) đã thông báo những phát hiện này tại hội nghị khí hậu của Liên hợp quốc ở Madrid, Tây Ban Nha, nơi các chính phủ đang tiến hành cuộc đàm phán căng thẳng nhằm giải quyết khủng hoảng khí hậu.

Quyền giám đốc của IUCN Grethel Aguilar cho biết, tình hình của các đại dương nên được đưa ra cân nhắc trong các cuộc đàm phán.

Tất cả các loài cá đều cần oxy hòa tan, nhưng loài cá lớn đặc biệt dễ bị tổn thương do lượng oxy cạn kiệt. Bằng chứng cho thấy mức độ cạn kiệt oxy đang buộc chúng phải di chuyển về phía mặt nước và đến các khu vực nông của biển, nơi chúng dễ bị đánh bắt hơn.

Một số khu vực đại dương có lượng oxy tự nhiên thấp hơn những khu vực khác, nhưng những khu vực này thậm chí còn dễ bị hư hại hơn khi mức oxy của chúng bị cạn kiệt hơn nữa, các tác giả của báo cáo cho biết. Các loài có thể chịu đựng mức oxy thấp hơn, chẳng hạn như sứa, một số vi khuẩn mực và biển, có thể phát triển mạnh, làm đảo lộn sự cân bằng của hệ sinh thái.

Theo Hội đồng liên chính phủ về biến đổi khí hậu, các đại dương trên thế giới đã bị quá tải và bị tấn công bởi chất thải nhựa cũng như các chất ô nhiễm khác. Biển có tính axit cao hơn khoảng 26% so với thời kỳ tiền công nghiệp do hấp thụ lượng carbon dioxide dư thừa trong khí quyển.

Mức oxy thấp cũng liên quan đến sự ấm lên toàn cầu, bởi vì nước ấm hơn giữ ít oxy hơn và gây ra sự phân tầng, do đó, lớp nước giàu oxy và nghèo oxy khó pha trộn với nhau. Đại dương dự kiến ​​sẽ mất thêm khoảng 3-4% oxy vào cuối thế kỷ này, nhưng tác động sẽ lớn hơn nhiều ở mức độ gần mặt biển, nơi tập trung nhiều loài sinh vật.

Nông nghiệp thâm canh cũng là một nguyên nhân quan trọng. Khi phân bón nhân tạo dư thừa từ cây trồng, hoặc phân động vật từ đất chảy ra sông, biển, làm tảo nở hoa và gây ra sự suy giảm oxy khi bị phân hủy.

Vấn đề về vùng chết đã được biết đến trong nhiều thập kỷ, nhưng rất ít được quan tâm giải quyết. Nông dân ít khi chịu thiệt hại nặng nề, chủ yếu ảnh hưởng đến đội tàu đánh cá và khu vực ven biển. Hai năm trước, ngành công nghiệp thịt ở Mỹ đã phải chịu trách nhiệm về một vùng chết ồ ạt rộng hơn 8.000 dặm vuông ở Vịnh Mexico.

Hội nghị khí hậu Liên hợp quốc năm nay, được gọi là COP25, trong kế hoạch ban đầu đã đưa vấn đề của các đại dương lần đầu tiên trong lịch sử các cuộc đàm phán. Vị trí dự định tổ chức COP25 ban đầu là ở Chile, một quốc gia có hơn 4.000km bờ biển và phụ thuộc mạnh mẽ vào nền kinh tế biển.

Nhưng việc COP25 được chuyển đến Madrid, Tây Ban Nha do tình trạng bất ổn chính trị ở Santiago, Chile khiến nhiều sự kiện đã được lên kế hoạch bị cấm. Các nhà khoa học và các nhà hoạt động tập trung tại Madrid, nơi không giáp biển đang cố gắng làm nổi bật các vấn đề bằng cách chứng minh các vùng biển quan trọng như thế nào trong việc bảo vệ con người khỏi sự hỗn loạn khí hậu - khi chúng đang phải hấp thụ quá nhiều carbon dioxide và nhiệt độ dư thừa trong khí quyển.

Bảo vệ sinh vật biển có thể giúp các đại dương hoạt động tốt hơn, hấp thụ nhiều carbon hơn và các rạn san hô và đầm lầy ngập mặn có thể trở thành các rào cản chống lại mực nước biển dâng và nước dâng do bão.

Tiến sĩ Monica Verbeek, Giám đốc điều hành của nhóm Nguy cơ biển (Seas at Risk) nói: “Một đại dương khỏe mạnh với sinh vật biển phong phú có khả năng làm chậm tốc độ phân hủy khí hậu một cách đáng kể". Đến nay, tác động sâu sắc nhất đến môi trường biển là từ việc đánh bắt cá. Việc chấm dứt đánh bắt quá mức là một hành động nhanh chóng, có thể sẽ khôi phục quần thể cá, tạo ra hệ sinh thái đại dương kiên cường hơn, giảm ô nhiễm CO2 và tăng thu hồi carbon, cung cấp nghề cá có lợi hơn và cộng đồng ven biển phát triển mạnh.

Các nhà vận động cho biết việc chấm dứt đánh bắt quá mức sẽ khôi phục quần thể cá, tạo ra hệ sinh thái đại dương kiên cường hơn và giảm ô nhiễm CO2.

Giáo sư Rashid Sumaila, Giám đốc đơn vị nghiên cứu Kinh tế thủy sản, Đại học British Columbia cho rằng, cuộc khủng hoảng trong nghề cá và đại dương và khí hậu của chúng ta không phải là vấn đề được giải quyết một cách riêng biệt. Điều bắt buộc là chúng ta phải tìm các giải pháp toàn diện để giải quyết chúng.

Một nghiên cứu do Tổ chức Hòa bình Xanh công bố tại COP25 cho thấy, việc khôi phục hệ sinh thái biển có thể đóng vai trò chính trong việc giải quyết hỗn loạn khí hậu.