Lần đầu tiên Việt Nam công bố báo cáo về kinh tế biển
Sáng ngày 12/5, trong khuôn khổ Hội nghị Quốc tế Kinh tế đại dương bền vững thích ứng với Biến đổi khí hậu, báo cáo đầu tiên về kinh tế biển của Việt Nam đã được công bố.
Nhiều ngành kinh tế biển lớn bị ảnh hưởng trong đại dịch Covid-19
Thông tin cho biết, kinh tế đại dương toàn cầu hiện đóng góp khoảng 3.000 tỷ USD mỗi năm, tức 5% GDP của thế giới. Ở Việt Nam, kinh tế biển dự kiến sẽ đóng góp tới 10% GDP vào năm 2030. Tuy nhiên, đại dương đang phải đối mặt với những mối đe dọa và rủi ro ngày càng cao... do biến đổi khí hậu, thiên tai, ô nhiễm môi trường, khai thác quá mức tài nguyên thiên nhiên và kinh tế thiếu bền vững.
Trong bối cảnh của đại dịch Covid-19, nhiều ngành kinh tế biển lớn bị ảnh hưởng lớn, lao động làm nghề biển quy mô nhỏ bị tác động lớn nhất. (Ảnh minh họa)
Nội dung này đã được công bố trong Báo cáo "Kinh tế biển xanh – Hướng đến kịch bản phát triển bền vững kinh tế biển" diễn ra sáng 12/5, tại Hà Nội. Đây là sự kiện trong khuôn khổ Hội nghị Quốc tế Kinh tế đại dương bền vững thích ứng với Biến đổi khí hậu, do Bộ Tài Nguyên và Môi trường tổ chức.
Báo cáo gồm 6 ngành kinh tế biển chính là: Ngư nghiệp, năng lượng tái tạo, dầu khí, du lịch, giao thông vận tải, môi trường và hệ sinh thái. Trong các kịch bản kinh tế biển, kịch bản xanh lam được xây dựng với mục đích tối ưu hóa lợi ích kinh tế - xã hội và môi trường. Nghiên cứu cho thấy, kịch bản xanh lam đem lại lợi ích cao hơn các kịch bản cơ sở về GDP và thu nhập trên đầu cho tất cả các ngành.
Trong bối cảnh của đại dịch Covid-19, nhiều ngành kinh tế biển lớn bị ảnh hưởng lớn, lao động làm nghề biển quy mô nhỏ bị tác động lớn nhất, điều cần thiết lúc này là thúc đẩy phục hồi kinh tế biển một cách bền vững và công bằng. Đồng thời, báo cáo này đưa ra các khuyến nghị về cách Việt Nam có thể phát triển kinh tế biển bền vững, bảo vệ hành tinh và không ai bị bỏ lại phía sau.
Tại buổi lễ công bố, bà Caitlin Wiesen, Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam phát biểu tại buổi lễ, nhấn mạnh, để đạt được mức động tăng trưởng nói trên, Việt Nam phải tập trung vào việc đẩy nhanh quy hoạch không gian biển và các chính sách là cần thiết để khai thác tiềm năng to lớn của ngành kinh tế biển.
Thay đổi việc khai thác và nuôi trồng thủy sản, đẩy mạnh phát triển năng lượng tái tạo trên biển - đặc biệt là gió ngoài khơi, các dịch vụ Phát biểu tại buổi lễ, bà Caitlin Wiesen, Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam nhấn mạnh, để đạt được mức động tăng trưởng nói trên, Việt Nam phải tập trung vào việc đẩy nhanh quy hoạch không gian biển và các chính sách là cần thiết để khai thác tiềm năng to lớn của ngành kinh tế biển.
Thay đổi việc khai thác và nuôi trồng thủy sản, đẩy mạnh phát triển năng lượng tái tạo trên biển - đặc biệt là gió ngoài khơi, các dịch vụ hệ sinh thái đa dạng sinh học và du lịch; cần thiết phải cân bằng sự tăng trưởng của các lĩnh vực có mối liên kết chặt chẽ này, vì sự phát triển của một ngành có thể tác động đến những ngành khác.
Khuyến nghị chính sách để đạt được quỹ đạo kịch bản xanh
Báo cáo "Kinh tế biển xanh – Hướng đến kịch bản phát triển bền vững kinh tế biển" cũng đưa ra các khuyến nghị dựa trên các ngành để Việt Nam có thể phát triển kinh tế biển bền vững, đạt được quỹ đạo kịch bản xanh.
Cụ thể, đối với ngành thủy sản và nuôi trồng thủy sản, giảm sản lượng đánh bắt thủy sản xuống mức sản lượng bền vững tối đa (~ 2,7 triệu tấn mỗi năm) thông qua việc giảm sản lượng đánh bắt 2% mỗi năm, bao gồm giảm 5% mã lực tàu ven bờ mỗi năm; duy trì diện tích nuôi trồng thủy sản và cải tiến quản lý để dẫn đến năng suất an toàn tăng 3,5% mỗi năm.
Về dầu khí, thúc đẩy tiết kiệm năng lượng trong các hoạt động sản xuất dầu khí; tăng cường bảo vệ mỗi trường và tăng cường tham gia vào lĩnh vực sản xuất năng lượng tái tạo trên biển mới nổi.
Đối với năng lượng tái tạo biển, mở rộng nhanh chóng các nguồn năng lượng tái tạo biển đạt 10.000 MW lắp đặt vào năm 2030, bao gồm ~4.500 MW gió gần bờ (chủ yếu là đồng bằng sông Cửu Long) và 5.500 MW gió ngoài khơi (chủ yếu là khu vực Nam Trung Bộ).
Về du lịch, thúc đẩy tăng trưởng khách quốc tế 8-10%/năm và khách nội địa 5 - 6%/năm đến năm 2030; đạt 1,6 triệu giường khách du lịch với tỷ lệ lấp đầy 65% vào năm 2030; đưa các tác động của biến đổi khí hậu, bao gồm cả nước biển dâng, vào quy hoạch du lịch. Vận tải hàng hải, tăng vận tải biển lên 20,6% hoặc thị phần vào năm 2030; nâng khối lượng hàng hóa vận chuyển lên 787 triệu tấn và mở rộng vận tải nội địa lên 289 triệu tấn.
Ông Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy Ban khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam, phát biểu tại buổi lễ đánh giá cao nỗ lực nhóm chuyên gia cả Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam và sự phối hợp của các Bộ, ngành trong xây dựng Báo cáo “Kinh tế biển xanh – Hướng đến kịch bản phát triển bền vững kinh tế biển”.
Ông Thi cho hay, báo cáo này đã có sự đóng góp to lớn vào sự chuyển hướng phát triển nền kinh tế biển xanh cũng như sự phát triển kinh tế xã hội ở Việt Nam.
Báo cáo đã đưa ra một số khuyến nghị quan trọng để thúc đẩy kinh tế biển xanh tại Việt Nam, góp phần thực hiện thành công Nghị quyết 36 của TƯ về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc, trong đó có mục tiêu SDG14 về bảo tồn và sử dụng bền vững các đại dương, biển và tài nguyên biển. Đồng thời hỗ trợ thêm Việt Nam trong thực hiện cam kết để đạt được mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Tại buổi lễ công bố cũng đã diễn ra Tọa đàm giữa Trưởng nhóm nghiên cứu quốc tế Jeremy Hills, Trưởng nhóm nghiên cứu trong nước và các chuyên gia để giải đáp về các vấn đề mà trong báo cáo đề xuất nhằm có thể đạt được mục tiêu đã đề ra. hệ sinh thái đa dạng sinh học và du lịch; cần thiết phải cân bằng sự tăng trưởng của các lĩnh vực có mối liên kết chặt chẽ này, vì sự phát triển của một ngành có thể tác động đến những ngành khác.
Trong bối cảnh hiện nay, phát triển kinh tế biển nổi lên như là một động lực tăng trưởng mới, bù đắp vào sự tăng trưởng chậm lại của kinh tế nội địa. Đồng thời, cũng là giải pháp để các quốc gia gia tăng ảnh hưởng tại các vùng biển, hải đảo, đặc biệt là các khu vực có nguồn lợi hải sản, trữ lượng tài nguyên, dầu mỏ lớn, các khu vực có tranh chấp và các khu vực có các tuyến thương mại quan trọng của thế giới. Đối với 28 địa phương ven biển, kinh tế biển chính là cơ hội để tỉnh bứt phá, nắm bắt cơ hội của thời cuộc để phát triển vươn lên mạnh mẽ.
Bùi Hằng
