New Guinea là nơi có hệ thực vật đa dạng nhất trên thế giới

Theo dõi KTMT trên

Những ngọn núi Tamarau ở New Guinea, một trong số ít những nơi còn sót lại của rừng nhiệt đới mà mắt thường có thể nhìn thấy. (Ảnh: RBG Kew)

New Guinea nằm ở Tây Nam Thái Bình Dương, phía Đông quần đảo Mã Lai, có diện tích khoảng 786.000km². Nửa phía Tây đảo thuộc Indonesia, nửa còn lại thuộc Papua New Guinea. Đây là hòn đảo nhiệt đới nhiều núi nhất và lớn nhất trên thế giới, với những đỉnh núi tuyết phủ cao tới 5.000m.

Trưởng nhóm nghiên cứu, Tiến sĩ Rodrigo Cámara-Leret, một nhà sinh vật học từ Đại học Zurich cho biết: “Điều này cho phép tạo ra các loại môi trường sống khác nhau, chẳng hạn như rừng ngập mặn, rừng đầm lầy, rừng nhiệt đới đất thấp và cả rừng trên núi, có mức độ đặc hữu cao. Và ở trên cùng, ngay dưới giới hạn sinh trưởng của thực vật là những đồng cỏ trên núi cao… Môi trường sống này về cơ bản là duy nhất của New Guinea ở Đông Nam Á".

Từ thế kỷ 17 đã có nhiều nghiên cứu về thực vật ở New Guinea, nhưng quy mô còn nhỏ và tiêu bản được lưu trữ riêng lẻ nhiều nơi.

Chi Freycinetia, với 140 loài, là một nhóm leo rừng trong họ Pandanaceae, một trong 20 nhóm đa dạng nhất ở New Guinea. (Ảnh: RBG Kew)

Tuy nhiên, mới đây nhóm nhà khoa học đã bắt tay tập hợp danh sách đầy đủ và chi tiết nhất về hệ thực vật ở New Guinea.

Thống kê trước đây cho rằng số thực vật trên đảo dao động 9.000 - 20.000 loài.

Sau khi phân tích trên 704.000 tiêu bản, nhóm khẳng định đến thời điểm hiện tại họ đã tìm thấy 13.634 loài thực vật được chia thành 1.742 chi và 264 họ từ những loại phong lan nhỏ đến các cây dương xỉ khổng lồ.

Khoảng 70% trong số đó là loài đặc hữu, không thể tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác trên Trái đất.

Ông Cámara-Leret đã ví von New Guinea là "hòn đảo thiên đường tràn ngập sự sống" để chỉ mức độ đa dạng sinh học của hòn đảo.

Ước tính 20% trong các danh sách thực vật tại New Guinea là các loài lan đặc trưng cho vùng khí hậu xích đạo châu Á. Khoảng 29% là các loại cây thân gỗ, trong đó phần lớn là các cây lâu năm và gỗ quý.

Một loài hoa đỗ quyên mới ở vùng núi Cromwell của Papua New Guinea. (Ảnh: RBG Kew)

Trong nghiên cứu, các nhà khoa học cũng tìm thấy ở đây những loài đỗ quyên hay thu hải đường mới hoàn toàn, chưa từng được sách vở ghi nhận.

Theo Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN), từ năm 1970 đến nay gần 3.000 loài thực vật mới đã được phát hiện tại New Guinea. IUCN cũng ước tính rằng 4.000 loài mới có thể được phát hiện trong 50 năm tới.

Các nhà nghiên cứu hy vọng nó sẽ khuyến khích chính phủ hai nước tạo ra một thế hệ nhà thực vật học mới, những người sẽ cung cấp thông tin bảo tồn tốt hơn trong tương lai. Nhưng việc thăm dò thực vật là cần thiết để đảm bảo có thể thu thập các loài chưa biết trước khi chúng biến mất.

Tiến sĩ Peter Wilkie từ Vườn Bách thảo Hoàng gia Edinburgh cho biết: “Rõ ràng, trong bối cảnh khủng hoảng đa dạng sinh học, nghiên cứu này thể hiện một cột mốc quan trọng trong sự hiểu biết của chúng ta về hệ thực vật New Guinea và cung cấp một nền tảng quan trọng để đẩy nhanh nghiên cứu khoa học và bảo tồn”.

Tiến sĩ Tim Utteridge - chuyên gia từ Bảo tàng Thực vật hoàng gia (Anh), trưởng nhóm nghiên cứu - cho rằng thống kê và định danh được các loài thực vật là bước đi đầu tiên để bảo tồn đa dạng sinh thái ở New Guinea.

"Thật sự hệ thực vật ở New Guinea rất quý giá. Nếu mất chúng, ta sẽ không thể tìm lại ở nơi nào khác", ông Utteridge nói.

Quang Huy